Μαζική αποχή από πολιτιστικές και κοινωνικές δραστηριότητες

    

Δεν βλέπουμε πολύ σινεμά, δεν παρακολουθούμε παραστάσεις, δεν πάμε σε μουσεία. Και ενώ για ένα σημαντικό ποσοστό οι λόγοι της «αποχής» είναι οικονομικοί, για την πλειονότητα είναι –κατά δήλωσή τους– η έλλειψη ενδιαφέροντος. Η κύρια δραστηριότητά μας, εκτός δουλειάς, παραμένει η επαφή με φίλους και συγγενείς.
Αποκαλυπτικά για τον τρόπο ζωής μας στοιχεία έρχονται στο φως στο πλαίσιο της έρευνας εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών 2015 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Σύμφωνα με αυτή, το 39,5% των πολιτών (16 ετών και άνω) δεν παρακολούθησε κινηματογράφο ούτε μία φορά τους τελευταίους 12 μήνες λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, ενώ 18,5% δηλώνουν ότι δεν πήγαν σινεμά τον τελευταίο χρόνο για οικονομικούς λόγους. Αντίστοιχα, το 37,8% δεν παρακολούθησε ζωντανά κάποιο πολιτιστικό δρώμενο (θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες κλπ) ούτε μία φορά το τελευταίο έτος λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, ενώ το 22,2% δεν παρακολούθησε εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών. Το μικρότερο ποσοστό συμμετοχής σε πολιτιστικές δραστηριότητες παρατηρείται στις επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους (16,9%). Το 55,7% δηλώνει ότι δεν πήγε από αδιαφορία. Πάντως, η συμμετοχή των γυναικών σε αυτές τις εκδηλώσεις είναι μεγαλύτερη από αυτή των ανδρών (κατά 1,8% στο σινεμά και κατά 3% στις παραστάσεις). Μικρότερη είναι η συμμετοχή των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες μόνο στην παρακολούθηση αθλητικών εκδηλώσεων ζωντανά, από τις οποίες, όμως, ούτως ή άλλως απέχει το 53,7% του πληθυσμού λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος και το 14,8% για οικονομικούς λόγους.
Ούτε άλλες ασχολίες έχουμε, όπως προκύπτει. Το 56,2% του πληθυσμού δηλώνει ότι δεν ασχολείται με κάποιο χόμπι όπως μουσική, χορό, θέατρο ή φωτογραφία, ενώ, περιέργως, πάνω από τους μισούς (52,9%) δηλώνουν ότι δεν συμμετέχουν ενεργά σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Ενα 28,8%, πάντως, λέει ότι κρατά ενεργά τα online προφίλ του καθημερινά.
Από τον εθελοντισμό απέχει το 58,5% των πολιτών, με το 21,2% να δηλώνει ότι δεν συμμετέχει λόγω έλλειψης χρόνου. Εθελοντική δράση έχει σήμερα το 11,7% του πληθυσμού. Μαζικά απέχουμε και από τα κοινά, δηλαδή τις δραστηριότητες πολιτικών κομμάτων ή οργανώσεων, πολιτικές διαβουλεύσεις, διαδηλώσεις, ακόμη και τις ηλεκτρονικές διαμαρτυρίες ή τις επιστολές προς κόμματα ή ΜΜΕ. Το 80,5% του πληθυσμού απέχει λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος και το 9% λόγω έλλειψης χρόνου. Ενεργή συμμετοχή δηλώνει μόνο το 8,4% του κόσμου.
Φαίνεται ότι τον λιγοστό μας ελεύθερο χρόνο καταναλώνουν οι φίλοι και οι συγγενείς. Με τους συγγενείς του συναντιέται καθημερινά το 35,7% του πληθυσμού, ενώ με τους φίλους του συναντιέται καθημερινά το 40,3%. (Χαρακτηριστικό είναι ότι οι γυναίκες φαίνεται ότι βλέπουν πιο συχνά τους συγγενείς, ενώ οι άντρες τους φίλους τους.) Και αν δεν τους βλέπουμε, μιλάμε στο τηλέφωνο. Το 44,3% επικοινωνεί συνήθως καθημερινά με τους συγγενείς του και το 42,9% δηλώνει ότι επικοινωνεί καθημερινά με τους φίλους του.
Για ακόμη μία φορά επιβεβαιώνεται ότι οι άνθρωποί μας είναι το δίχτυ ασφαλείας μας. Το 96,2% του πληθυσμού (16 ετών και άνω) έχει κάποιον συγγενή, φίλο ή γείτονα από τον οποίο μπορεί να ζητήσει βοήθεια, ενώ αντίστοιχο είναι το ποσοστό αυτών που έχουν κάποιον άνθρωπο να συζητήσουν προσωπικά τους θέματα (96,4%).
Πάντως, σε σύγκριση με λίγα χρόνια πριν, ακόμη και αυτές οι κοινωνικές συναναστροφές εμφανίζονται μειωμένες. Το 2006, για παράδειγμα, το ποσοστό καθημερινής συνάντησης με συγγενείς ήταν κατά 7,1% υψηλότερο σε σχέση με το 2015, ενώ το ποσοστό καθημερινής συνάντησης με φίλους ήταν επίσης κατά 5,4% ψηλότερο. Παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας και τους αναρίθμητους τρόπους επαφής που έχουμε στη διάθεσή μας, φαίνεται ότι επικοινωνούμε λιγότερο. Το 2006 η καθημερινή επικοινωνία με φίλους ήταν 5,7% υψηλότερη.
Καθημερινη