Παρασκευή 28 Απριλίου 2017

Ο "διάλογος" του Διονυσίου Σολωμού και η φιλοσοφική του θεώρηση από τον Δ. Λιαντίνη


Στο βιβλίο του Δ. Λιαντίνη "Χάσμα σεισμού", στην ενότητα Ελευθερία και γλώσσα ο δάσκαλος πραγματεύεται τον διάλογο του Σολωμού. Επειδή εδώ ο δάσκαλος είναι διδακτικός και όχι συγκρουσιακός,  για αυτό τον λόγο και δεν θα βρούμε αυτό το κείμενο του στο διαδίκτυο.
Στα "Άπαντα" του Διονυσίου Σολωμού τα οποία θα πρέπει να υπάρχουν σε κάθε Ελληνικό σπίτι και στην σελίδα 275 (στις εκδόσεις Δαμιανός που έχω εγώ) διαβάζω για τον διάλογο αυτό. "Εδημοσιεύτηκε στην εκδ. Τερζάκη, απ' όπου το παίρνουμε. Εγράφηκε στη Ζάκυνθο το 1824, όπως μας πληροφορεί ο Γ. Τερτσέττης. Αντίγραφο του διαλόγου, με άδεια του ποιητή, επήρε τότε ο φίλος του Πήλικας. Το αντίγραφο εκείνο, αποσπασματικό, έστειλε ο Τερτσέττης στον Πιλαλά. Ο Τερτσέττης μας πληροφορεί ακόμα πως ο
Σολωμός δεν επιθεώρησε το αντίγραφο Πήλικα, έτσι δεν είμαστε βέβαιοι τελείως για την ακρίβεια της γραφής του.
Τον διάλογο του Σολωμού ο οποίος είναι ένα ευαγγέλιο για την γλώσσα μας θα τον διαβάσετε εδώ: Διονύσιος Σολωμός, Διάλογος ποιητή και σοφολογιώτατου.
Στην συνέχεια μεταφέρω την εισαγωγή στο κείμενο του Δημήτρη Λιαντίνη:
Ελευθερία και Γλώσσα.
Είναι συνειδητά τυχαία  ή ασυνείδητα σκόπιμη η μορφή που έδωκε ο Σολωμός στο δοκίμιό του για τη γλώσσα; Αυτή τη σχεδόν αδιάφορη ερώτηση παραστέκει μια πολύ ενδιαφέρουσα απόκριση. Ο διάλογος του Σολωμού σκεπάζει τόση ενέργεια ενέργεια πνευματικής μαγιάς όση με τους αιώνες φιλοσοφική ουσία εξεσκέπασεν ο πλατωνικός διάλογος. Από τότε που αναγγέλθηκε στο γυρογιάλι των Παξών ότι ο μέγας Παν απέθανε, με το σολωμικό διάλογο η αρχαία φωνή ξανακούστηκε ατόφια και νέα στο αφροθαλλάσι της Ζάκυνθος. Η αυγή του Ιόνιου διαδέχονταν την αυγή της Ιωνίας.  Ενώ στο αναμεταξύ οι ώρες εμέτρησαν την κλασσική ημέρα φωτεινή σαν τα μάρμαρα και τη μεσαιωνική νύχτα σιωπηλή σαν τις εικόνες.
Η γλώσσα για το Σολωμό δεν είναι υπόθεση σοφίας, όπως ο μεγάλος σηκωμός στις ημέρες του δεν έγινε με τα βιβλία. Το πρωταρχικό τούτο φαινόμενο ο ποιητής το βλέπει ταυτισμένο βαθειά με τη ζωή του ανθρώπου. Η γλώσσα φύεται απάνου στη ρέουσα αίσθηση του παρόντος. (...) Η γλώσσα δεν μαθαίνετε με την σπουδή των λέξεων αλλά με την μελέτη των ανθρώπων. Όταν ο κούφιος σοφός ερωτάει το Σολωμό καταφρονητικά:
Γνωρίζεις τα Ελληνικά κύριε;
Ο ποιητής με κυριαρχημένη οργή απαντάει αντιρωτώντας:
Γνωρίζεις τους Έλληνας κύριε;
Η διαφορά ανάμεσα στις δυο ερωτήσεις είναι η διαφορά ανάμεσα στο βαφτίσι και στο μνημόσυνο. Ο ποιητής βλέπει τη γλώσσα στο ζωντανό σώμα του παιδιού, το αποθεμένο στο μυστήριο της αύξησης. Ο κούφιος σοφός σπουδάζει τη γλώσσα κολυμπώντας στη φορμόλη και καμακίζοντας πτώματα.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υποβάλλοντας το σχόλιο σου επιβεβαιώνεις ότι έχεις διαβάσει και αποδεχθεί τους όρους χρήσης και σχολιασμού του μπλογκ. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
http://eleusisdiagoridon.blogspot.gr/2013/08/blog-post_49.html