«Τα Θρησκευτικά άλλαξαν, δεν υπάρχει επιστροφή στο παρελθόν»

Συντάκτης: Αννα Ανδριτσάκη
Πολλή συζήτηση έγινε για την επικράτηση της Εκκλησίας έναντι της Πολιτείας στον διάλογο για τα Θρησκευτικά, ενώ «μετρήθηκε» και ο βαθμός επικράτησης της πρώτης έναντι της δεύτερης μέσα από τα τραγούδια που κόπηκαν ή εγκρίθηκαν από τους «αγίους».

Την ώρα που εξελισσόταν η επικοινωνιακή καταιγίδα για την
απόρριψη του Ασιμου και της Ριάνα, για το αν κόπηκε η «Συννεφούλα» ή το «Περιβόλι» (κανένα από τα δυο) του Σαββόπουλου, έλυσε τη σιωπή της η Πολιτεία.

Το υπουργείο, με καθυστέρηση μιας μέρας και ύστερα από εκκωφαντική σιωπή, χθες, αποφάσισε να αντιδράσει και να αποκαταστήσει τη θέση του.

«Το μάθημα των Θρησκευτικών άλλαξε και δεν υπάρχει επιστροφή στο παρελθόν», ανακοίνωσε κατηγορηματικά, μια μέρα μετά τις επινίκιες εκδηλώσεις της Εκκλησίας για τον περιβόητο διάλογο.

Εστω με καθυστέρηση, έστω και αποφεύγοντας την ευθεία κριτική στην πανηγυρική στάση της Εκκλησίας, το υπουργείο επιχειρεί -σε αυστηρούς τόνους- να υπενθυμίσει τους διακριτούς ρόλους στον διάλογο Πολιτείας-Εκκλησίας.

Η αντίδραση έγινε οργανωμένα, καθώς λίγες ώρες αργότερα, το ΙΕΠ, με νέα ανακοίνωσή του, έδινε πολύ αναλυτικά όλες τις διευκρινίσεις τόσο για το περιεχόμενο όσο και για τον χαρακτήρα της συζήτησης.

Την ικανοποίησή της εξέφρασε και η πλευρά Φίλη, που δηλώνει «δικαιωμένη».

«Ο διάλογος μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας για το μάθημα των Θρησκευτικών αφορούσε τα Προγράμματα Σπουδών. Το προτεινόμενο διδακτικό υλικό δεν αποτέλεσε αντικείμενο του διαλόγου» τονίζεται στην ανακοίνωση του υπουργείου, για να επισημανθεί πως οι «όποιες προσθαφαιρέσεις έγιναν ή πρόκειται να γίνουν, όπως είναι απολύτως φυσικό και συμβαίνει σε όλα τα μαθήματα, αποφασίζονται από το επιστημονικό προσωπικό του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ)».

Την ίδια στιγμή, δε, αποκαλύπτεται πως ακόμα και οι προσθαφαιρέσεις που έγιναν δεν αφορούν καν το Πρόγραμμα Σπουδών ή τον φάκελο μαθητή, αλλά τον προτεινόμενο Οδηγό για τον Εκπαιδευτικό!

Το υλικό δηλαδή από το οποίο θα επιλέγει ο εκπαιδευτικός ό,τι θεωρεί καταλληλότερο για τη διδασκαλία του μαθήματος.

Επιπροσθέτως, άλλες προσθαφαιρέσεις έγιναν πριν καν αρχίσει ο διάλογος και άλλες… δεν έγιναν, απλώς μεταφέρθηκε υλικό από ένα σημείο σε ένα άλλο.

«Διακριτοί οι ρόλοι»

Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση:

«Για τα συγκεκριμένα παραδείγματα των τραγουδιών που αναφέρονται σε διάφορα δημοσιεύματα, αξίζει να σημειωθεί ότι τα δύο είχαν αφαιρεθεί από τον Οκτώβριο του 2016 από το ΙΕΠ, δηλαδή πριν την έναρξη του διαλόγου μεταξύ της Επιτροπής του ΙΕΠ και της Επιτροπής της Εκκλησίας, ενώ το ένα (“Συννεφούλα”) εξακολουθεί να βρίσκεται στον Οδηγό του Λυκείου για τον Εκπαιδευτικό (βλ. σελ. 60)».

Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, παρατηρήσεις θεολόγων οδήγησαν σε απόσυρση άλλου υλικού, όπως του περιβόητου ινδιάνικου παραμυθιού ή ορισμένων άλλων πηγών, καθώς υποστηρίχθηκε ότι είναι δύσκολη η εξήγηση των συμβολισμών και η κατανόησή τους από τα παιδιά. Κάτι που επίσης έγινε πριν αρχίσει ο διάλογος με την Εκκλησία.

Με αφορμή την επικοινωνιακή έξαρση μερίδας του Τύπου, το υπουργείο Παιδείας δηλώνει:

«Τα περί υπογραφής "θρησκευτικού μνημονίου" εντάσσονται στη γενικότερη πολιτική στρατηγική εναντίον της κυβέρνησης», για να συμπληρώσει πως «οι διακριτοί ρόλοι Πολιτείας και Εκκλησίας, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα, θα συνεχίσουν να αποτελούν οδηγό των αποφάσεων του υπουργείου».

Βαρεί τη θύρα το υπουργείο για να ακούσει όμως και… η παραθύρα. Είναι βέβαιο πως πρόκειται και για απάντηση προς την Ιερά Σύνοδο για τα περί «συναπόφασης» που ακούστηκαν κατά την επίμαχη συνεδρίαση και πολυδιαφημίστηκαν από μέλη της.

Από την άλλη, συνεργάτες του τέως υπουργού Παιδείας εκφράζουν την ικανοποίησή τους, θεωρώντας πως ο Νίκος Φίλης δικαιώθηκε τόσο για την τότε θέση του όσο και για τη δήλωση που έσπευσε να κάνει προχθές, λέγοντας πως «ο Νίκος Φίλης έφυγε, οι αλλαγές στα Θρησκευτικά έμειναν».

«Χριστιανική συγκαταβατικότητα»

Πάντως, πέρα από το αποτέλεσμα του διαλόγου και την ερμηνεία που κάθε πλευρά δίνει σ' αυτόν, υπάρχουν ορισμένες παράμετροι που κρίνονται πολύ σοβαρές.

Μεταξύ αυτών, η αυτοκριτική και οι θέσεις όχι μόνο για το μάθημα των Θρησκευτικών αλλά και για την ευθύνη της Εκκλησίας στην υποβάθμιση του μαθήματος στα σχολεία εδώ και πολλά, πολλά χρόνια.

Ο βασικός εισηγητής και εκ των τριών μελών της Επιτροπής της Εκκλησίας που συμμετείχε στον διάλογο, ο μητροπολίτης Υδρας, Σπετσών και Αιγίνης, Εφραίμ, προχθές έκλεισε τη σχετική παρουσίαση διατυπώνοντας κάποιες «σκέψεις» του, όπως ο ίδιος τις χαρακτήρισε, και ζητώντας να τις δεχθούν οι ακροατές του «με χριστιανική συγκαταβατικότητα». Ελέγχεται αν έδειξαν κάτι περισσότερο.

Μεταξύ άλλων, ο μητροπολίτης Εφραίμ σκέφτηκε και τόλμησε να πει:

◾ Ὁ διάλογος με το διαφορετικό δεν μπορεῖ να ἀπουσιάζει ἀπό το Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν σε μια κοινωνία πού βιώνει τον πλουραλισμό μέσα ἀπό τον κόσμο τῆς πληροφορικῆς.

◾ Το Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ἄν ἐπιδιώκει να εἶναι ἕνα μάθημα ὑποχρεωτικό για ὅλους, ἀνεξάρτητα ἀπό τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, τότε δεν ἔχει την πολυτέλεια να πραγματεύεται θέματα μόνο μέσα ἀπό την Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. (...) το Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν καθίσταται μάθημα πού καταφάσκει στον διάλογο και στην ἀναγνώριση τῆς θρησκευτικῆς ἑτερότητας.

◾ Από το 1980 και ἐντεῦθεν το Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν τελεῖ ὑπό διαρκή ἀμφισβήτηση.

◾ Δεν εἶναι δυνατόν να διαπραγματευόμεθα 80 ἄνθρωποι -ἔστω ἅγιοι- σε κοινή συνεδρίαση, χωρίς να γνωρίζουμε σε βάθος το ἐπιστημονικό και ἱστορικό τοῦ θέματος, και να γινόμαστε ὄργανα ὁμάδων και συντεχνιακῶν συμφερόντων.

◾ Πρέπει με συντριβή να ὁμολογήσωμεν ὅτι ἀκόμη και το «Κατηχητικό» τῆς ἐνορίας το ἀπωθοῦν τα παιδιά, διότι διαιωνίζει πολλές φορές ἰδεολογήματα νεκρά προτεσταντικῆς ἠθικολογίας και τῆς ὀρθολογικῆς «ἀπολογητικῆς». Ὅπως ἐπίσης ὅτι και το Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στα σχολεῖα μας, χρόνια τώρα, εἶναι μια βαθμολογούμενη «πληροφόρηση», ἄσχετη με τη δίψα τοῦ ἀνθρώπου για ψηλαφητή ἀλήθεια και ψηλαφητή χαρά ζωῆς.

ΠΗΓΗ