Το "άγιο φως" ήτο γνωστό από την αρχαιότητα.Άγνωστες Ιστορικές αναφορές

ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ V26 - ΗΛΙΑΚΑ

Οί λυδοι πού επονομάζονται περσικοί έχουν ένα ιερό στήν πόλη πού λέγεται Ίεροκαισάρεια καί άλλο ιερό στά Υπαιπα  σέ καθένα από τά ιερά αυτά υπάρχει ένα οικοδόμημα, μέσα στο όποιο είναι ένας βωμός μέ στάχτη πάνω πού δέν έχει τό

συνηθισμένο χρώμα τής στάχτης. Ένας μάγος μπαίνει στο οικοδόμημα, βάζει πάνω στο βωμό ξερά ξύλα, φορεί έπειτα στο κεφάλι τιάρα και ψάλλει μιά επίκληση σέ κάποιο θεό σέ βάρβαρη γλώσσα τελείως άκατανόητη στούς έλληνες  τήν επίκληση πού ψάλλει τή διαβάζει από βιβλίο. Πρέπει λοιπόν χωρίς φωτιά ν’ άνάψουν τά ξύλα καί ν’ άναπηδήσει απ' αυτά ζωηρή φλόγα. Αρκετά γι’ αυτό τό ζήτημα.

             Στις λυδικές πόλεις Ίεροκαισάρεια καί Ύπαιπα (βλ. τήν προηγ. σημείωση) ύπήρχαν πυρολατρικά ιερά γιά τούς οπαδούς τής περσικής αυτής λατρείας, τούς έγκαταστημένους στή Λυδία. 
Στά ιερά αύτά γίνονταν τελετουργικό άναμμα τής πυράς τού βωμού, όπως συνηθίζονταν στήν Περσία. Ό Παυσανίας αποδίδει τό άναμμα σέ τέχνασμα τών περσών μάγων. 
Ένα παλιό σχόλιο στό έδάφιο αυτό, αποδιδόμενο στόν Άρέθα, αναφέρει ένα σαρακηνό τού 9. αί., ό όποιος μέ παρόμοιο τέχνασμα καί έπειτα άπό μαγικές επωδές πού άπάγγελνε έκανε νά άναπηδά φλόγα άπό ένα κόρακα, τόν όποιο ό ίδιος σχεδίαζε πρόχειρα:

τοιούτο κώ εν 'Ρηγίω τής Σικελίας (sic) σαρακηνός έπεδείκνυτο: κόρακα γράφων εις τοί­χον διά καρβώνου, έπειτα πολλά καταφλυαρών φλόγα έκ τών ισχύων του γραπτού κόρακος έκθορείν παρεσκεύαζεν.

 

Τι μένει για να καταλάβουμε λοιπόν περι του αγίου φωτός το ανάγνωσμα; η μήπως καλύτερα της ιερής απάτης το ανάγνωσμα ; μας δουλεύουν τα μαυροκόρακα η όχι; 

http://ermionh.blogspot.gr/2015/01/blog-post_4.html