Αγία Όλγα και Άγιος Βλαδίμηρος

Άγιοι πολεμοχαρείς και δολοφόνοι

Η ανάρτηση αυτή είναι προσθήκη στην δημοσίευση “Άγιοι καταστροφείς”.

Εδώ θα δούμε δύο ακόμα άγιους, Ρώσους αυτή τη φορά, σε λίγο μεγαλύτερη ανάλυση για να καταλάβουμε τι σημαίνει άγιος για την Εκκλησία.

1. Η Αγία Όλγα (εορτάζει για την Εκκλησία στις 11 Ιουλίου).
Ήταν ιστορικό πρόσωπο (889 – 969), κόρη Βαράγγων ευγενών από την Σκανδιναβία με το όνομα Χέλγκα, που παντρεύτηκε με τον Ιγκόρ του Κιέβου που ήταν επίσης Βαράγγος ευγενής. Ήταν μέλος της δυναστείας των Ρουρικίδων, που κατέχοντας την περιοχή του Νόβγκοροντ (περιοχή λίγο πιο κάτω από την Αγία Πετρούπολη, στα σύνορα με την Φινλανδία), επεκτάθηκαν ραγδαία νότια έως στο Κίεβο και θεωρούνται αυτοί που ένωσαν πολλές φυλές των Ρως (Ρώσων) σε μια επικράτεια, φυσικά με την βία, επεκτείνοντας την επικράτεια από πόλη σε πόλη με σφαγές και λεηλασίες. Εδώ μπορείτε να δείτε την δυναστεία που κράτησε μέχρι το 1598.

Ακριβώς επειδή η Όλγα είναι η πρώτη από την Ρωσία που βαπτίστηκε χριστιανή, θεωρείται από την Εκκλησία ως άγια και ισαπόστολος, αν και από ό,τι φαίνεται δεν κατάφερε να προσηλυτίσει κανέναν άλλο. Την ιστορία της μας την δίνει το “πρώτο χρονικό” του 12ου αιώνα από το οποίο έχουμε δύο αντίτυπα. Επίσης υπάρχει το Radziwiłł Chronicle που το εμπεριέχει και από το οποίο είναι οι εικόνες.

Ο άντρας της Ιγκόρ φαίνεται να βασίλεψε για τρία χρόνια, έκανε εισβολή σε δύο φάσεις στο Βυζάντιο και μάλιστα πολιόρκησε και την Κωνσταντινούπολη, ενώ αποχώρησε με μια ευνοϊκή συμφωνία παρά την καταστροφή του στόλου του. Φαίνεται επίσης ότι ήταν ιδιαίτερα άπληστος στην συλλογή φόρων, αφού πήγε για δεύτερη φορά σε έναν μήνα να πάρει φόρους από τους Δρεβλιανούς (περιοχή στα ΒΔ της Ουκρανίας κάτω από τα σύνορα με την Λευκορωσία, κοντινότερη πόλη το Narodychi).

Οι Δρεβλιανοί ήταν μια φυλή πρώιμων Σλάβων της Ουκρανίας, που ήταν από τότε σε συχνή αντιπαράθεση με τους Ρώσους, που είχαν από τότε κατσικωθεί στο Κίεβο. Αρνήθηκαν λοιπόν την υπερβολική φορολογία και σκότωσαν τον Ιγκόρ τον άντρα της μετέπειτα αγίας (το 912 κ.ε.). Τότε η Όλγα για να τους εκδικηθεί, δέχθηκε 40 απεσταλμένους των Δρεβλιανών που εμφανίστηκαν σαν υποψήφιοι γαμπροί σε δύο δόσεις και τους μεν τους έθαψε ζωντανούς σε έναν λάκκο, τους δε τους σφράγισε σε ένα κτίριο και τους έκαψε όπως δείχνει και η εικόνα πάρα κάτω από το χρονικό. Μετά, διέδωσε ότι ήταν ατύχημα και οργάνωσε μια μεγαλόπρεπη κηδεία για αυτούς με πολύ κρασί και εκεί σκότωσε όσους από τους προύχοντες Δρεβλιανούς πήγαν να συμμετάσχουν και έγιναν “σκνίπα” (γύρω στους 5.000). Έπειτα πολιόρκησε την κύρια πόλη τους το Iskorosten που όταν οι κάτοικοι αποδέχθηκαν τελικά να της δώσουν ό,τι ζητήσει, αυτή ζήτησε από τρία περιστέρια και τρία σπουργίτια για κάθε σπίτι. Αφού λοιπόν παρέλαβε τα πουλιά, τους έδεσε αναμμένα κάρβουνα στα πόδια και τα αμόλησε για να πάνε πίσω μέσα στην πόλη. Η πόλη φυσικά κάηκε ολοσχερώς και όσοι γλύτωσαν από την φωτιά, σφάχτηκαν από τους Ρώσους. Στην συνέχεια ισοπέδωσε και τις υπόλοιπες πόλεις τους. Με την “γενοκτονία” αυτή των πρώιμων Ουκρανών λοιπόν ξεκίνησε την βασιλική της ζωή η μετέπειτα αγία (ως επίτροπος του γιου της Svyatoslav). Μπορείτε να πάτε τώρα σε κάποιες από τις χριστιανικές ιστοσελίδες, να βρείτε ότι όντως η Εκκλησία την έχρισε αγία γιατί ήταν η πρώτη Ρωσίδα χριστιανή.

2. Ο άγιος Βλαδίμηρος (εορτάζει για την Εκκλησία στις 15 Ιουλίου).
Ο Βλαδίμηρος Α΄ ο Μέγας υπήρξε Μέγας Πρίγκηψ του Κιέβου, δηλαδή αρχηγός του κράτους των Ρως, από το 980 έως το 1015 και ήταν εγγονός της Αγίας Όλγας.

Αν και βασιλιάς τότε ήταν ο αδερφός του ο Γιάροπολκ, αν και αυτός ο Βλαδίμηρος ήταν νόθος γιος του πατέρα τους Σβιάτοσλαβ A΄ του Κιέβου, αυτός προσπάθησε να πάρει την εξουσία. Αφού έχασε στην μάχη, πήγε στην Σκανδιναβία, μάζεψε νέο στρατό από Βαράγγους και ξαναεπιτέθηκε στον αδερφό του και ενώ υποτίθεται βρέθηκαν να τα πουν σε διαπραγμάτευση, τον σκότωσε ύπουλα.

Για να ενώσει το τεράστιο κράτος του, προσπάθησε να επιβάλλει μόνο μία παγανιστική θεώρηση, αλλά απέτυχε και μετά θεώρησε καλύτερο να επιβάλει μια μονοθεϊστική θρησκεία. Τα συναξάρια λένε ότι τον βοήθησε σε αυτό η θρησκεία της γιαγιάς του που ήταν χριστιανή· το θέμα είναι ότι όπως λέει το χρονικό της εποχής, έστειλε απεσταλμένους τόσο στην Ρώμη, το Βυζάντιο, στο Ισλάμ και στους Εβραίους για να αποφασίσει και αυτοί εντυπωσιάστηκαν από την επίσκεψη στην πιο πλούσια πόλη της εποχής την Κωνσταντινούπολη. Σίγουρα αυτό που μέτρησε, ήταν τα πολιτικά οφέλη από την θρησκευτικά ταύτιση με το Βυζάντιο. Έτσι, επέβαλε τον ορθόδοξο Χριστιανισμό και παντρεύτηκε την Άννα, αδερφή του Βασιλείου Β’ του Βουλγαροκτόνου το 988, και βαπτίζεται ο ίδιος ανοίγοντας πολιτικούς δρόμους προς το Βυζάντιο, αλλά να σημειωθεί ότι είχε ήδη τουλάχιστον 10 συζύγους και 800 παλακίδες. Ταυτόχρονα έστειλε βοήθεια στον Βασίλειο Β’ για να καταστείλει δύο σοβαρές εξεγέρσεις στο Βυζάντιο. Επεξέτεινε την επικράτειά του σε νέες θέσεις στην Πολωνία, στην Βαλτική, στην Λευκορωσία, στην Ουκρανία, στην Βουλγαρία και αργότερα στην Κριμαία.

Αν και βάφτισε με το ζόρι μαζικά τους Ρώσους του Κιέβου, υπήρξαν μεγάλες αντιδράσεις και ο όχλος σκότωσε δύο παπάδες, τον Θεόδωρο και τον Ιωάννη που θεωρούνται οι πρώτοι μάρτυρες στην Ρωσία.

Παρά τον εκχριστιανισμό, συνέχισε την επεκτατική πολιτική εκστρατεύοντας κατά των Κροατών. Μετά τον θάνατο της Άννας ξαναπαντρεύτηκε την κόρη του Όθωνα Α’ βασιλιά της Γερμανίας, που προφανώς θα ήταν καθολική, φυσικά πάλι για πολιτικούς λόγους. Πέθανε το 1014 εκστρατεύοντας κατά του γιου του Γιαροσλάβου Α’ του Σοφού που συνέχισε την θρησκευτική πολιτική του πατέρα του και επετέθη στο Βυζάντιο αργότερα το 1043.

Η εκστρατεία του Βλαδίμηρου έγινε γιατί ο γιος του δεν ήταν συνεπής στους φόρους που έπρεπε να στέλνει. Να σημειώσουμε, ότι έβαλε τους δεκάδες γιους που είχε, σαν ηγεμόνες σε διάφορες περιοχές, τόσο για να μην έχουν προστριβές μαζί του όσο και μεταξύ τους, αλλά φυσικά οι φόροι είναι φόροι και άμα είναι πολλοί φέρνουν τελικά προστριβές.

Σαν συμπέρασμα από αυτά που είδαμε, μπορούμε να πούμε ότι η πολιτική εκχριστιανισμού του Βυζαντίου, μόνο πρόσκαιρα οφέλη έφερε στο κράτος, σε αντίθεση με την Εκκλησία. Επίσης είναι πλέον κατανοητό ότι οι δύο αυτές αγιοποιήσεις, δεν είχαν κανένα ουσιαστικό ηθικό έρεισμα, πέραν της συμβολικότητάς τους για την Εκκλησία, να βάλει δηλαδή πόδι σε ένα τεράστιο κράτος και να επεκταθεί απρόσκοπτα εκεί με την επίσημη βούλα, αγιοποιώντας δύο αγροίκους ηγεμόνες που η πονηριά, το κυνήγι, η διεύρυνση της εξουσίας, αλλά και οι φόνοι των αντιπάλων ακόμα και συγγενών τους, ήταν στο Είναι τους.

Τέλος, έχουμε άλλη μια περίπτωση που ο εκχριστιανισμός πλήθους λαού, δεν έγινε από ελεύθερη επιλογή αλλά από την πολιτική απόφαση για πρόσκαιρα οφέλη κάποιων ηγεμόνων και ο χριστιανισμός αυξήθηκε με προσηλυτισμό καθαρά για πολιτικούς, οικονομικούς και γεωπολιτικούς λόγους και όχι φυσικά για την ποιότητα ή αλήθεια του μηνύματός του.