Ε.Σ.Υ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ;

Επιγραφές δίνουν πληροφορίες για τους γιατρούς, το σύστημα Υγείας και το ιατρικό «μνημόνιο» της αρχαιότητας
Δημόσιοι γιατροί και δημόσια φαρμακεία, αρχίατροι, προσωπικοί γιατροί και υψηλές αμοιβές. Και από την άλλη, δημόσια αξιώματα, τιμητικά προνόμια και οικονομικές διευκολύνσεις για τους
γιατρούς που διακρίνονταν για τις ικανότητες και την προσφορά τους. Ολα αυτά στο μακρινό
παρελθόν. Αποδεικνύεται έτσι για μία ακόμη φορά πόσο κοντά μας είναι.

Η απόδειξη βρίσκεται στο ονομαστό Ασκληπιείο της αρχαιότητας στην Κω, όπου ένα σύνολο επιγραφών μιλάει εύγλωττα ........


......για το ιατρικό επάγγελμα, τις ιδιαιτερότητες και φυσικά την απήχησή του σε κοινούςκαι μη- θνητούς. Ακριβώς στην ανάδειξή τους στοχεύει η οργάνωση επιγραφικού μουσείου στον αρχαιολογικό χώρο. Εκεί θα εκτεθούν με σύγχρονο και εύληπτο τρόπο και με τη χρήση νέων τεχνολογιών αυτά τα λίθινα τεκμήρια της αρχαίας ιατρικής που, ας σημειωθεί, παραμένουν αποθηκευμένα από τη δεκαετία του ΄30, όταν σχεδιάστηκε για πρώτη φορά η έκθεση από τους Ιταλούς που κατείχαν το νησί. Χρειάστηκε επομένως να περάσουν πολλά χρόνια ώσπου το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αιγαιακών Σπουδών, υπό τη διεύθυνση της αρχαιολόγου κυρίαςΑγγελικής Γιαννικουρή, να αναλάβει την ολοκλήρωση του μουσείου.

«Οι πληροφορίες για τη δράση των κώων γιατρών προέρχονται από τα τιμητικά ψηφίσματα των ξένων πόλεων ή και των δήμων της Κω,όπου αναφέρονται οι πολύτιμες υπηρεσίεςτους» λέει ο αρχαιολόγος κ. Δημήτρης Μποσνάκης, επιστημονικός υπεύθυνος της έκθεσης και συγγραφέας του βιβλίου «Το Ασκληπιείο της Κω». «Πρόκειται για δημόσιους γιατρούςπου προσλαμβάνονταν από την πόλη για την παροχή ιατρικής βοήθειας,ενώμπορούσε να αποσταλούν και σε ξένες πόλεις αν υπήρχε ανάγκη.Τον κατάλληλο γιατρό μάλιστα γι΄ αυτόν τον σκοπόεπέλεγε ειδική επιτροπή που οριζόταν από την Εκκλησία του Δήμου και τη Βουλή της Κω!» προσθέτει.

Θα μπορούσε να μιλήσει λοιπόν κανείς για το... ΕΣΥ της αρχαιότητας; Οι πηγές εδώ είναι ασαφείς, αφού ούτε η δωρεάν δημόσια περίθαλψη τεκμηριώνεται εύκολα ούτε η αφιλοκερδής παροχή ιατρικών υπηρεσιών. Οπως λέει μάλιστα ο κ. Μποσνάκης, αντιθέτως, δεν είναι λίγες οι φορές που γίνεται λόγος για γιατρούς, ήδη από την εποχή του Ιπποκράτη, οι οποίοι απαιτούσαν ως αμοιβή υπέρογκα ποσά. Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, που οι πόλεις επέβαλλαν ένα είδος «μνημονίου», όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος, όσον αφορά τον αριθμό των διορισμένων «δημοσίων υπαλλήλων»-γιατρών (αλλά και των γραμματοδιδασκάλων και ρητοροδιδασκάλων που είχαν μεγάλα προνόμια). Ενας από αυτούς ήταν διάσημος: ο Γάιος Στερτίνιος Ξενοφώντας, ο πρώτος Κώος που υπήρξε ταυτόχρονα ιερέας του Ασκληπιού, ευεργέτης του ιερού και γιατρός- αν και με σκοτεινό παρελθόν, αφού ως προσωπικός γιατρός του ρωμαίου αυτοκράτορα Κλαύδιου βοήθησε την Αγριππίνα στη δηλητηρίασή του. Και βέβαια όχι κατά λάθος...

Για ιατρικά λάθη εκείνη την εποχή άλλωστε είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς καθώς η ιατρική δεν είχε καμία σχέση με τη σημερινή. Αλλωστε η θεραπεία ερχόταν από τον Θεό. Ο γιατρός ήταν απλώς ενδιάμεσος...

Οσον αφορά τα προνόμια, ένα από τα σπουδαιότερα ήταν το σπάνιο δικαίωμα της εγκτήσεως γης ή της κατοχής οικίας. Επίσης οι ατέλειες, οι πρωτοκαθεδρίες σε δημόσια γεγονότα, η απαλλαγή της υποχρέωσης λειτουργιών... Ολα αυτά περνούσαν και στους απογόνους τους. Διακρίσεις όμως δεν γίνονταν στη θεραπεία των ασθενών, είτε επρόκειτο για σκλάβους είτε για πτωχούς, είτε για γυναίκες είτε για ξένους. Ολοι είχαν δικαίωμα στη θεραπεία, αρκεί να μπορούσαν να πληρώσουν.
ΧΑΪΤΕΚ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Σύγχρονα υλικά όπως πλέξιγκλας και μέταλλο χρησιμοποιούνται για την έκθεση των αρχαίων επιγραφών της Κω από τον αρχιτέκτονα κ.Δημήτρη Κουτσογιάννη, υπεύθυνο για τον μουσειογραφικό σχεδιασμό της.Στόχος είναι η απλότητα της προσέγγισης ώστε,όπως λέει ο ίδιος,«να δημιουργηθεί μια ελκυστική εικόνα των χώρων και των εκθεμάτωνπροκειμένου να αναδειχθούν αυτά τα ιδιαίτερα αρχαιολογικά ευρήματα που δεν προσφέρουν μεγάλη εικονική και καλλιτεχνική αξία,ενώ από την άλλη προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες».

Για τον σκοπό αυτόν ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός επιστράτευσε όλες τις δυνατότητες που παρέχονται σήμερα.Οι επιγραφές μοιάζει να αιωρούνται στον χώρο χάρη σε «κρυφά» στηρίγματα.Δίπλα τους οθόνες αφής επιτρέπουν στους επισκέπτες την επιπλέον ενημέρωση,ενώ,όπως λέει η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αιγαιακών Σπουδών κυρία Αγγελική Γιαννικουρή, θα υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τυφλούς.

«Ο επισκέπτης πρέπει να μπορεί να περιηγηθεί εύκολα στην Ιστορία και στις θεματικές ενότητες,καθώς και στην πλοκή των γεγονότων που αφηγούνται οι επιγραφές καθ΄ όλη την ιστορική διάρκεια της λειτουργίας του Ασκληπιείου της Κω»λέει ο κ.Κουτσογιάννης.

ΠΗΓΗ