ΕΛΕΥΣΙΣ ΔΙΑΓΟΡΙΔΩΝ: ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΜΕΓΑΡΩΝ & ΝΑΟΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ

ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΜΕΓΑΡΩΝ ¨Η ΜΑΡΜΑΡΑ ΜΕΓΑΡΩΝ

Μέγαρα, ταξιδεύουμε στην θέση Μάραμαρα ή αλλιώς στο αρχαίο Ασκληπιείο. Εκεί όπου ένα τεράστιο μαρμάρινο νοσοκομείο τα αρχαία χρόνια, ήταν σωτήριο για ολόκληρη την Αττική. Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο οικοδομικό τετράγωνο το οποίο βρίσκεται στο νότιο τμήμα της πόλεως και πάνω από τους περίφημους Κουρμουλούς που πιθανόν να είναι και τύμβοι από τους Περσικούς πολέμους {όπως έλεγαν οι παππούδες και το μετέφεραν σε εμάς σήμερα} .

Μέγαρα -Οι Κουρμουλοί

Εκεί στο Ασκληπιείο λοιπόν, υπάρχουν διάσπαρτοι τεράστιοι ογκόλιθοι από Μάρμαρα, Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα αρχαία νοσοκομεία της Αττικής όπου ανασκαφές επίσημες δεν έγιναν ποτέ!!!!

Μερικά από τα δομικά στοχεία του αρχαίου νοσοκομείου που έφτασαν στις μέρες μας

ΜΕΓΑΡΑ -ΝΑΟΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ

Πρόσφατες ανασκαφές έφεραν στο φως, πολύ πιθανόν, το αρχαίο ιερό της Άρτεμης Σωτείρας όπου εκεί μέσα βρισκόταν και το πρωτότυπο χάλκινο άγαλμα της θεάς (*). Αντίγραφό του ίδιου αγάλματος βρισκόταν στη Μεγαρική κώμη και λιμάνι Πάγαι (σημερινό Αλεποχώρι).

Στη συμβολή των οδών Θεαγένους και Οδυσσέως στη δυτική πλευρά της Ακροπόλεως της Καρίας, ανακαλύφθηκε από την αρχαιολογική σκαπάνη σημαντικός χώρος των αρχαίων Μεγάρων.

Ο φυσικός βράχος είχε ισοπεδωθεί κατά τους αρχαίους χρόνους και επάνω του έχει ανοικοδομηθεί κάποιο περίλαμπρο κτίσμα καθώς καταμαρτυρούν τα ευρεθέντα οικοδομικά κατάλοιπα.

Την θέση του ιερού της Αρτέμιδος μας την παρουσίασε ο αρχαιολόγος Ι. Τραυλός, το 1938, όταν κατά προσέγγιση χαρτογράφησε τον χάρτη των Μεγάρων όπως περίπου θα εμφανιζόταν τους κλασικούς χρόνους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Σημείωση:

Παυσανίας, Αττικά 40: 2,3 ‘’….Κοντά σ' αυτή την πηγή (εννοεί ο Παυσανίας την Κρήνη του Θεαγένους) υπάρχει αρχαίο ιερό. Στην εποχή μας βλέπει κανείς εκεί αγάλματα Ρωμαίων βασιλέων και ένα χάλκινο άγαλμα της Άρτεμης της επονομαζόμενης Σωτείρας… Γι' αυτό τον λόγο κατασκεύασαν το άγαλμα της Σωτείρας Άρτεμης. Εδώ υπάρχουν και αγάλματα των λεγόμενων δώδεκα θεών, που λένε πως είναι έργα του Πραξιτέλη. Η Άρτεμη όμως είναι έργο του Στρογγυλίωνα.’’http://tamegara.blogspot.com/

ΑΝΑΣΚΑΦΑΙ ΠΑΡΑ ΤΑ ΜΕΓΑΡΑ

ΕΤΕΡΟΣ ΛΑΞΕΥΜΕΝΟΣ ΘΟΛΩΤΟΣ ΤΑΦΟΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΜΑΡΜΑΡΑ.

Σελ. 47, 48: […] Προς βορράν και εις απόστασην 5-6 λεπτών της ώρας από του ιερού (ο Δ. Φίλιος ‘’ιερό’’ εννοούσε στη θέση Μάρμαρα το αρχαίο οικοδόμημα που οι περισσότεροι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως είναι το ιερό του Αφεσίου Διός), και αφού διέλθη τις μικράν τινα χαράδραν βλέπει επί οροπεδίου ουχί μεγάλης εκτάσεως λείψανα, εδώ και εκεί αρχαίων κτισμάτων(1) και παρ’ αυτών δεξαμενήν εν τω βράχω επίσης λελαξευμένης, μείζονα όμως της του ιερού και κάλλιον διατηρούμενην. Μαρτύρια ταύτα ότι το μέρος και πάλαι δεν ήτο ακατοίκητον.

Αν όμως εχρησίμευον και ταύτα ως εξαρτήματα του ιερού ή τα ορώμενα είναι μάλλον λείψανα κώμης τινός των Μεγαρικών επέχω νάποφανθώ γνώμην, πάρατηρών τούτο μόνον ότι τα ερείπια δεν μοι εφάνησαν πολλά. Τούτων δε εν ιδίως είλκυσε την προσοχή μου και παρήγγειλα τους σκαφείς να καθαρίσωσιν αυτό από των επικείμενων προ πάντων λίθων και των καλυπτόντων αυτό προ πάντων υπό τους λίθους ολίγων χωμάτων. Τούτο δε γενομένου εδείχθη το κτίσμα οίον εν τω διαγράμματι εικονίζεται (Πιν. 5, αριθ.2).

Αι τέσσαρες αυτού πλευραί ουδέν άλλο είναι ή ο βράχος αυτός εις σχήμα τοίχου λαξευθείς (2), κατά δε την μεσημβρινοδυτικήν γωνίαν υπάρχουσιν επίσης εν τω βραχώδει εδάφει λελαξευμέναι βαθμίδες και κατά την θέσιν την σημειωθείσαν δια του διαγράμματος α υχούτε και νυν επί βάσεως(3) εδραζομένη πωρίνη πλίνθος δίκην στήλης ύψους 2,30 Γ. Μ. περίπου.

Αντιστοίχου στήλης κατά το μεσημβρινόν μέρος δεν ευρέθησαν ίχνη, καίπερ ανασκαφθέντος όλου του εμβαδού του κτίσματος εις το προσήκον βάθος. Αλλ’ ίσως πρέπει να δεχθώμεν ότι όμοια στήλη ίστατο ποτέ και κατ’ εκείνο το μέρος. Το κτίσμα αναντιρρήτως έχει τινά προς τάφον ομοιότητα, και κατά την γνώμην μου μόνον τάφος ή το ορθότερον καλούσι και νυν οι Μεγαρείς τους τοιούτους τάφους, ταφείον ήτο. Αλλά και τίνων χρόνων άδηλων. Ουδέν ευρέθη εν αυτώ ούτε κτέρισμα, ούτε άλλο οιονδήποτε αντικείμενον, πιθανώτατα διότι ο τάφος είχε προανοιχθή και ερευνηθή εκπαλαί. Τάφοι όμως τοιούτοι εν βράχω λελαξευμένοι υπάρχουσι και άλλοι πολλοί εν τη Μεγαρίδι[…]

Σημειώσεις του Δ. Φίλιου:

1. Πρβλ. Αρχ. Εφημ. 1887, σελ. 212.

2. Το έδαφος είναι και εδώ οίον αλλαχού δηλ, (…..δυσανάγνωστη λέξη) υποκάτω εις βάθος 2,00 Γ.Μ. υπό το σημερινόν έδαφος, επάνω δε βράχια παραχθέντα αναμφιβόλος ως ανωτέρου (σελ. 27) α. κ. Lapsius λέγει.

3. Η βάσις έχει μήκος 0, 85, πάχος, ήτοι ύψος 0, 30 και πλάτος όσον και η επ’ αυτής τετράγωνος στήλη, ήτοι 0,50, περίπου. Το όλον λοιπόν ύψος της στήλης μετά της βάσεως είναι 2,30 ενώ ο υψηλότερος τοίχος έχει ύψος μόλις 2,00 Γ.Μ., δεν κείται δε, ως βλέπει ο αναγνώστης και εν τω διαγράμματι, η στήλη κατά το μισόν του πλάτους κτίσματος.