ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΙΛΩΝΑ ΤΟΥ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΥ

Αδικούμενος διαλάσσου, υβριζόμενος τιμωρού

Όταν αδικείσαι, να είσαι διαλακτικός, όταν υβρίζεσαι, να τιμωρείς

Αδωροδόκητος δοκίμαζε

Να είσαι αδιάφθορος στους ελέγχους σου

Αισχρά φεύγε

Να αποφεύγεις την ανηθικότητα

Αλήθειαν κρήσαι

Κάμε κτήμα σου την αλήθεια

Αρετής οικείον

Να είσαι ενάρετος

Άρρητα μη λέγε

Να μη λες αυτά που δεν (πρέπει να) λέγονται

Άρχουσιν πείθου

Έχε εμπιστοσύνη στους κυβερνώντες

Ατυχούντα μη επιγελάν (ή/και) Τω δυστυχούντι μη επιγέλα

Να μην επιχαίρεις για τη δυστυχία του άλλου (ή) Να μη περιγελάς άνθρωπο που τον βρήκε δυστυχία

Γάμους ευτελείς ποιού

Κάνε γάμο ταπεινό.

Γήρας τιμάν

Να τιμάς τα γηρατειά

Γίγνωσκε καιρόν

Να γνωρίζεις τον καιρό

Γλώτταν μη προτρεχέτω του νου (ή: “της διανοίας”)

Να μην προτρέχει η γλώσσα της σκέψης.

Γλώττης κράτει (ή: “κρατείν”) και μάλιστα εν συμποσίω.

Να συγκρατείς την γλώσσα σου, προ παντός δε όταν βρίσκεσαι σε διασκέδαση

Γνώθι σαυτόν

Γνώρισε τον εαυτό σου

Γονέας τιμάν

Να τιμάς τους γονείς

Δίκαζε πράως

Να δικάζεις με ηρεμία

Εγγύα παρά δ` άττα

Η εγγύηση φέρνει στην καταστροφή (ή) Η εγγύηση που δίνεις είναι κοντά στη συμφορά

Εγγύην φεύγε

Να αποφεύγεις τα ενέχυρα

Εγκράτειαν άσκει

Να είσαι εγκρατής. Να ασκείσαι στην εγκράτεια

Εν λιθίναις ακόναις ο χρυσός εξετάζεται διδούς βάσανον φανεράν. Εν δε χρυσώ ανδρών αγαθών τε κακών τε νους έδωκ’ έλεγχον.

Ο χρυσός ελέγχεται πάνω σε πέτρινα ακόνια, δίδοντας έτσι απόδειξη της γνησιότητάς του. Πάνω όμως στον χρυσό, η λογική ελέγχει τον χαρακτήρα των καλών και των κακών ανθρώπων.

Εν οδώ μη σπεύδειν

Να μη τρέχεις να βγεις στο δρόμο (παραμελώντας άλλες αναγκαίες και ωφέλιμες ενασχολήσεις)

Ένδον σκάπτε

Να καλλιεργείς τον εαυτό σου

Επί σοφίαν μη επαίρου

Μην περηφανεύεσαι για τη σοφία σου

Επί τα δείπνα των φίλων βραδέως πορεύου, επί δε τας ατυχίας, ταχέως

Στα συμπόσια των φίλων σου να πηγαίνεις αργά, στις δυστυχίες τους γρήγορα

Έπου Θεόν

Ακολούθησε τον Θεό

Ερημία χρω

Να ωφελείσαι από την απομόνωση

Έσο φιλαλήθης

Να αγαπάς την αλήθεια

Εύφημος γίνου

Να αποκτήσεις καλή φήμη

Εχθρούς αμύνου

Να τιμωρείς τους εχθρούς

Ζευς ταπεινοί τα υψηλά και τα ταπεινά υψοί

Ο Δίας ταπεινώνει αυτούς που υπερηφανεύονται και τους ταπεινούς τους εξυψώνει

Ζημίαν αιρού μάλλον ή κέρδος αισχρόν. Το μεν γαρ άπαξ σε λυπήσει, το δε αεί

Να προτιμάς την ζημιά, από το ανέντιμο κέρδος. Γιατί η μεν ζημιά θα σε λυπήσει μία φορά, ενώ δεύτερο θα σε λυπεί συνεχώς.

Ηδονήν φεύγε

Να αποφεύγεις την ηδονή

Ήθος δοκίμαζε

Να εξετάζεις τον χαρακτήρα

Ηρεμία χρήσθαι

Να ζεις με ηρεμία

Θεράπευε φρόνησιν

Να επιδιώκεις τη φρόνηση

Θυμού κρατείν (ή) Θυμού κράτει

Να συγκρατείς τον θυμό σου

Ισχυρόν όντα πράον είναι, όπως οι πλησίον αιδώνται μάλλον ή φοβώνται

Όταν είναι κανείς ισχυρός, πρέπει να είναι πράος, ώστε οι γύρω του μάλλον να τον σέβονται, παρά να τον φοβούνται

Κάλλιστον είναι βασιλέα τον μη μόνον του φοβερόν είναι φροντίζοντα.

Πάρα πολύ καλός είναι ο βασιλιάς εκείνος, ο οποίος φροντίζει να μην προξενεί μόνο φόβο.

Κόλακας μίσει

Να μισείς (να αποφεύγεις) τους κόλακες

Λέγοντα μη κινείν την χείραν, μανικόν γαρ

Όταν μιλάς να μην χειρονομείς, γιατί αυτό είναι δείγμα τρέλας

Μαντικήν μη εχθαίρειν

Να μη μισείς την μαντική τέχνη, να την παραδέχεσαι

Μη απειλείν μηδενί

Μην απειλείς κανέναν

Μη επιθυμείν αδυνάτων

Να μην επιθυμείς τα αδύνατα

Μη ης επαχθής

Να μη γίνεσαι φορτικός

Μη κακολόγει τους πλησίον

Να μην κακολογείς τους πλησίον σου

Μη σπεύδε λαλών

Μη βιάζεσαι όταν μιλάς

Μηδέν άγαν

Τίποτα καθ’ υπερβολή (να μην κάνεις ή να μη λες)

Νόμοις πείθου

Να είσαι νομοταγής, να υποτάσσεσαι στους νόμους

Όνειδος έχθαιρε

Να μισείς τη ντροπή

Οργής κρατείν

Να συγκρατείς την οργή σου

Πίνων μη πολλά λάλει. Αμαρτήσει γαρ

Όταν πίνεις να μην λες πολλά, διότι θα κάνεις σφάλματα

Πιστόν ουδέν

Τίποτα δεν μένει πιστό, αμετάβλητο

Πλήθος άρεσε

Να επιδιώκεις τη δημοτικότητα

Πόνει μετά δικαίου

Να συμπονείς εκείνον που έχει δίκαιο

Πράος ίσθι

Να είσαι ήρεμος

Πράττε συντόμως

Να ενεργείς με ταχύτητα

Πρεσβύτερον σέβου (και) Πρεσβύτερον αιδού

Να σέβεσαι τους μεγαλύτερους

Πρόσεχε σαυτώ

Να προσέχεις τα γύρω από σένα

Σοφόν το σαφές

Σοφό είναι ό,τι είναι σαφές

Σπεύδε βραδέως

Συντόμευε ότι κάνεις, αλλά χωρίς να βιάζεσαι

Ταχύτερον επί τας ατυχίας των φίλων ή επί τας ευτυχίας πορεύου

Να τρέχεις κοντά στους φίλους σου ταχύτερα όταν αυτοί ευτυχούν, παρά όταν δυστυχούν

Την μάλιστα νόμων, ήκιστα δε ρητόρων ακούουσαν πολιτείαν αρίστην είναι

Άριστη είναι η πολιτεία που υπακούει πάρα πολύ στους νόμους και πολύ λίγο στους ρήτορες

Τον άρχοντα χρήναι μηδέν φρονείν θνητόν αλλά πάντ’ αθάνατα.

Ο Άρχων πρέπει τίποτα να μην σκέπτεται σαν θνητός, αλλά σάν αθάνατος.

Τον τεθνηκότα μη κακολογείν

Μην κακολογείς αυτόν που έχει πεθάνει

Τον τελευτηκότα μακάριζε

Να μακαρίζεις και να θεωρείς ευτυχή αυτόν που έχει πεθάνει

Τύχη μη πίστευε

Να μην εμπιστεύεσαι την τύχη

Υιοίς μη καταθάρρει

Μη δίνεις ασυδοσία στα παιδιά σου

Υφορώ μηδένα

Κανέναν να μην υποβλέπεις

Φίλοις ευνόει

Να περιποιείσαι τους φίλους σου

Φίλους τίμα

Να τιμάς τους φίλους σου

Φύλαττε εαυτόν

Να προφυλάσσεις τον εαυτό σου

Χαλεπόν το τα απόρρητα σιωπήσαι και σχολήν [ή: “χολήν”] εύ διαθέσθαι και αδικούμενον δύνασθαι φέρειν”

Είναι δύσκολο να κρατάς τα μυστικά που δεν πρέπει να ειπωθούν, να χρησιμοποιείς σωστά τον ελεύθερο χρόνο σου [ή: να συγκρατείς τα νεύρα σου] και να μπορείς να υπομένεις την αδικία που σου γίνεται

Χαλεπώτατον το γνώσκειν εαυτόν. Πολλά γαρ υπό φιλαυτίας έκαστον εαυτώ προστιθέναι.

Δυσκολότατο είναι να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του. Διότι κάθε ένας, λόγω του εγωισμού του, προσθέτει πολλά καλά στο άτομό του (που δεν τα έχει)

Χρόνου φείδου.

Να κάνεις οικονομία στον χρόνο σου (ή) Να ξοδεύεις με σύνεση τον χρόνο σου

Ψεύδος αισχύνου

Να μη λες ψέματα

Μερικά ακόμα ρητά του Χίλωνα, μόνο σε μετάφραση

Αγνότης σημαίνει εγκράτεια

Δεν ωφελεί να τρέχει κανείς. Πρέπει απλώς να αναχωρεί εγκαίρως

Η αρετή φέρνει φήμη στους ζωντανούς, δόξα στους νεκρούς και αθανασία στους ουράνιους

Η ατυχία είναι η μόνη πλάστιγγα στην οποία ζυγίζονται οι φίλοι

Μάθε να τακτοποιείς σωστά τις υποθέσεις του σπιτιού σου.

Μην κακολογείς τους πλησίον σου γιατί διαφορετικά θα ακούσεις πράγματα που θα σε λυπήσουν.

Να απεχθάνεσαι εκείνον που ασχολείται με ξένες δουλειές

Να μη λες πάντα ό,τι σκέπτεσαι, να σκέπτεσαι, όμως, πάντα, ό,τι λες

Τη φτώχεια να μη την φανερώσεις σε ανθρώπους που δεν μπορούν να σε κάνουν πλούσιο