ΠΩΣ ΠΡΟΔΩΣΑΝ ΟΙ ΑΓΙΟΡΙΤΕΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΙ ΤΟΝ ΗΡΩΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΑ;

Ο διακεκριμένος Σερραίος πατριώτης Εμμανουήλ Παπάς αγωνίσθηκε και έδωσε όλη του την περιουσία, για τις ανάγκες του αγώνος για την Ελληνική ελευθερία.
Τον Οκτώβριο του 1820 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ανήγγειλε στον Εμμανουήλ Παπά την έναρξη της Επαναστάσεως. Το 1821 στις 23 Μαρτίου ο Ε. Παπάς μαζί με τον Ιωάννη Χατζηπέτρο αποπλέει για
την χερσόνησο του Άθω με όπλα και πολεμοφόδια.

Οι Τούρκοι φοβούμενοι την επέκταση της επαναστάσεως και στην Μακεδονία επετέθησαν στην αγορά του Πολυγύρου για να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό. Οι κάτοικοι του Πολυγύρου όμως οπλίστηκαν και επετέθησαν κατά των Τούρκων, φονεύοντας την φρουρά 18 Τούρκους και τον διοικητή. Αυτό το γεγονός απετέλεσε την έναρξη της Επαναστάσεως στην Μακεδονία.

Οι Τούρκοι προέβησαν σε συλλήψεις, εκτελέσεις, διαπομπεύσεις. Σε αυτές δε τις επιθέσεις των Τούρκων κατά των Ελλήνων συνέβαλαν και συνήργησαν οι Eβραioι της Θεσσαλονίκης. Η επανάσταση με την πάροδο του χρόνου δείχνει να σβήνει λόγω ελλείψεως πολεμοφοδίων και τροφών.

Το ιδιαίτερον (προσωπικόν) ταμείου του Εμμανουήλ Παπά εξηντλήθη. Είναι άξιον λόγου εδώ να αναφέρω ότι καθ’ όλην την διάρκεια της Τουρκοκρατίας η «Ιερά Κοινότης του Αγίου Όρους» είχε επιβάλει στο ποίμνιό της (τους υπόδουλους Έλληνες) τον φόρο της «δεκάτης» (Παλαιά Διαθήκη), δηλαδή 10% της περιουσίας κάθε Χριστιανού να δίδεται στην Εκκλησία, και τα «δοσίματα» δωρεές. Επίσης κάθε χριστιανός γαιοκτήμονας υποχρεωτικά μετά τον θάνατό του άφηνε 1/3 της γης του στην Εκκλησία. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχει επίσης το δικαίωμα εκτός των προηγουμένων να φορολογή εκτάκτως και κατά βούλησιν το ποίμνιό του.

Ο Εμμανουήλ Παπάς στρέφεται για βοήθεια στις πάμπλουτες μονές του Αγίου Όρους. Μάταιος κόπος! Παρά τις εκκλήσεις του ιδίου του Υψηλάντου οι μοναχοί δεν εννοούν να θίξουν τους πλουσιότατους θησαυρούς του Αγίου Όρους, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή σοβαράς ενισχύσεως όχι μόνον του Μακεδονικού αλλά και του Πανελλήνιου αγώνος. Ο Κ. Παπαρηγόπουλος («Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» τόμος 5, σελ. 507) μας παραδίδει την ακόλουθη επιστολή του οπλαρχηγού Ρήγα Μάνθου προς Εμμανουήλ Παπά, με ημερομηνία 19 Ιουνίου 1821 : «Κατά την παραίνεσίν της εξακολουθώ φυλάττων τον στρατόν εντός των οχυρωμάτων … Μα τι να κάμη κανείς την μικρολογίαν των Αγίων Πατέρων; Αυτή η στυγερά ανελευθεριότης και μικροπρέπεια αυτών μας εμπόδισαν από πολλά ωφέλιμα και πολλά αναγκαία … Επάσχισα να τους διαθέσω διαφορετικά με λόγον.

Όμως αυτοί από τον σκοπό των δεν εβγαίνουν. Έχουν τα φρονήματά των, τα οποία μόνα εγκρίνουν δια καλά, και τα προσκυνούν και τα λατρεύουν, και φροντίζουν μόνον δια την συντήρησιν των ιδίων των υποκειμένων, και μόνον δια την ασφάλειά των. Φοβούμαι μήπως ο λαός από την πείναν και τας πολλάς θλίψεις του, εφορμήση εναντίον των (των μοναχών του Αγίου Όρους) και δεν δυνηθώμεν να απαντήσωμεν εις την ορμήν των».

Οι Τούρκοι συνέχιζον τις σφαγές στα γύρω χωριά του αμάχου πληθυσμού. Πείνα και επιδημίες ακολούθησαν. Τον Μάϊο του 1822 ο πασάς Θεσσαλονίκης ο Αβδούλ Αμπούδ ξεκινά εκστρατεία εναντίον της Κασσάνδρας συνοδευόμενος από μεγάλη στρατιωτική δύναμη. Η Κασσάνδρα μεταβλήθη σε σφαγείο και σε στάχτη. Τα χωριά επυρπολήθησαν, και όσοι κάτοικοι δεν εσφάγησαν πουλήθηκαν ως δούλοι. Απέμενεν ο Άθως όπου οι μοναχοί ζούσαν ήρεμοι στην πανθάλασσα των πλούτων τους.

Ο πασάς τους υπεσχέθη να σεβασθή το προαιώνιον προνόμιο των Μονών, της απαγορεύσεως εισόδου Τουρκικού στρατού στην γη των Αγιορειτών, εφ’ όσον παρέδιδαν όπλα, κανόνια και ομήρους σε αυτόν, καθώς και χρηματικό ποσό δυόμισυ εκατομμυρίων γροσίων. Οι Αγιορείτες εδέχθησαν χωρίς διαπραγματεύσεις να παραδώσουν τον ακόμη στην Μονή ευρισκόμενο Εμμανουήλ Παπά.

Η παράδοσις του Εμμανουήλ Παπά από τους Αγιορείτες εζητήθη από τον Αβδούλ Αμπούδ. Οι Αγιορείτες όχι μόνον δεν διαπραγματεύθηκαν καν την παράδοσή του, αντιθέτως τον κατεδίωξαν αμέσως οι ίδιοι. Ακολουθεί το έγγραφο της προδοσίας των ηγουμένων των δεκαεννέα υπολοίπων προς τους μοναχούς της Μονής του Εσφιγμένου :

«Εις την πανοσιότητά σας, Άγιοι Πατέρες, του ιερού Κοινοβίου Εσφιγμένου. Χθές ο ενδοξότατος ημών Χασεκή Αγάς μας, σας έγραψε μουρασελόν, δια να πιάσετε ενέχειρον τον άρχοντα Παπά (τον Εμμανουήλ Παπά) και τους λοιπούς καθώς και ο ίδιος σας έγραψε.
Λοιπόν σας γράφομεν και ημείς οι των είκοσι Ιερών Μοναστηρίων Προϊστάμενοι, εν τη Ιερά Συνάξει, να κάμετε το ίδιον, ομοφώνως, δηλαδή να μας τους φέρετε ενταύθα αναμφιβόλως και τους ζητούμεν από εσάς εφεύκτως. Και ιδού όπου στέλλομεν επίτηδες ανθρώπους, δια να τους πάρουν.
Και όσοι ακολουθούν τον άρχοντα από τους εντοπίους Πατέρες, να τον αφήσουν και να επιστρέψουν εις τα κελλιά τους. Ειδε και φανούν παρήκοοι, θέλουν υποπέσει εις οργήν μεγάλην, και θέλουν χάσει και τα οσπίτιά των. Ομοίως και όσοι άλλοι πιασθούν έχουν να παιδεύωνται. Ταύτα προς είδησίν σας και εμμένομεν. 1821-18 Νοεμβρίου. Άπαντες οι εν τη Κοινή Συνάξει των δεκαεννέα ιερών Μοναστηρίων του Αγίου Όρους Προϊστάμενοι».
Εφ’ όσον δεν υπήρχαν στο Άγιον Όρος Τούρκοι, οι Αγιορείτες μπορούσαν να φυγαδεύσουν τον Ε. Παπά. Προτίμησαν όμως να τον παραδώσουν. Το μόνον που διαπραγματεύθηκαν οι Αγιορείτες ήταν τα χρήματα.

Ο Εμμανουήλ Παπάς καταδιωκόμενος από τους Τούρκους και τους Αγιορείτες καλογήρους κατόρθωσε να επιβιβασθή με λίγους πιστούς συντρόφους στο πλοίο του Χ. Βισβίζη για την Ύδρα. Κατά την διαδρομή εξαντλημένος από τις κακουχίες και τις συγκινήσεις της τραγικής του περιπέτειας πέθανε, στο πλοίο, από καρδιακή προσβολή. Το σώμα του κηδεύθηκε στην Ύδρα με τιμές ΗΡΩΟΣ!

Το μόνο που διαπραγματεύθηκαν οι Αγιορείτες ήταν το χρηματικό ποσόν των δυόμισυ εκατομμυρίων γροσίων, για το οποίο ζήτησαν 40 ημέρες χρονικά διάστημα για την παράδοση τελικά στους Τούρκους αυτού του ποσού.

 Πηγή. Στο history-of-macedonia διαβάστε την επιστολή που στάλθηκε το έτος 1951 σε Ελληνική εφημερίδα από έναν από τους απόγονους του Μακεδόνα Ήρωα από τις Σέρρες, Εμμανουήλ Παππά. Στην επιστολή περιέχονται σημαντικές πληροφορίες για την τύχη των υιών του Μακεδόνα Ήρωα του 1821.