Σάββατο 13 Απριλίου 2024

Ο ΘΕΟΣ ΕΡΜΗΣ



 
  Ο λόγιος, ο κήρυκας, ο αγγελιοφόρος, ο κερδώος, ο προστάτης του εμπορίου, των ποιμένων και των οδοιπόρων. Ο πανούργος παις, ο λυράρης, ο αγώνιος και εναγώνιος. Ο γιος του Δία και της Μαίας, της ωραιότερης εκ των Πλειάδων, των θυγατέρων του Άτλαντα.  
     
  ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ  
  Το όνομά του ετυμολογείται από το είρω (αναγγέλω), ερέας και (κατά πλεονασμό του μ) Ερμέας, Ερμής με συναίρεση, ή κατ' άλλους από το έρυμα, δηλαδή το λόγο.  
     
  ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ  
  Παιδί ακόμα ο Ερμής παίρνει τα βόδια του Απόλλωνα από την Πιερία και τα μεταφέρει κρυφίως κοντά στην Πύλο κρύβοντάς τα σε ένα σπήλαιο δίπλα στον Αλφειό ποταμό. Ο Απόλλωνας, δια της μαντικής, αντιλαμβάνεται τον υπαίτιο της «απώλειας» και ζητά την μεσολάβηση του Δία. Ο Δίας επιπλήττει τον Ερμή για τη δόλια πράξη του κι εκείνος υπόσχεται να μην επαναλάβει ποτέ κάτι τέτοιο αρκεί να μπορεί να μη λέει πάντα όλη την…αλήθεια. Επίσης , για να εξευμενίσει τον Απόλλωνα, κατασκευάζει (από καύκαλο χελώνας) το πρώτο έγχορδο μουσικό όργανο με επτά χορδές, την φόρμιγγα ή κιθάρα και του την δωρίζει. Ο Απόλλων ενθουσιάζεται από την φόρμιγγα και αφήνει στον Ερμή τα ζώα μυώντας τον και στην μαντική.  
     
  ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΟΥ  
  Ο Ερμής ως προστάτης των ποιμνίων φέρεται στην Ιλιάδα όταν από τη νύμφη Πολυμήλη (της πολλά ποίμνια έχουσας) γεννά τον Εύδωρο και από την Ρήνη (την θεότητα των προβάτων),τον επώνυμο της Σαμοθράκης ήρωα Σάμωνα. Γιος του Ερμή αναφέρεται και ο βασιλιάς της Κορίνθου θετός πατέρας του Οιδίποδα, ο Πόλυβος (ο έχων πολλά βόδια), καθώς και και οι ποιμενικοί Θεοί Πάνας και Πρίαπος. Πολλές φορές απεικονίζεται φέροντας πίλον, καθήμενος επί τράγου ή φέροντας κριόν. Κατά τον ομηρικό ύμνο θεωρείται κύριος όχι μόνο των βοδιών και των προβάτων αλλά και των ίππων και των ημιόνων και των κυνών και των αγρίων θηρίων. Σε αυτή την λατρεία αναφέρονται και τα επίθετα και οι επικλήσεις του Θεού νόμιος, επιμήλιος,μηλοσσόος, αγροτήρ, τηρευτήρ, κουροτρόφος κ.ά.

Ο Ερμής τιμάται και ως έφορος της αυξήσεως των οίκων. Επιθαλαμίτης και αυξίδημος καθώς και ως προστάτης της εισόδου των σπιτιών. Προπύλαιος. Από τις παλαιότερες λατρείες φέρεται αυτή του προστάτη και σωτήρα των οδοιπόρων εξ ου και τα εγειρόμενα αγάλματα του Θεού παρά των οδών (ερμαίαι, ερμαίοι λόφοι, έρμακες), δηλαδή πέτρες που αφήνουν οι διαβάτες στους δρόμους προκειμένου να χρησιμεύουν ως σημεία (σημάδια), οδηγοί των οδοιπόρων.

Η ανέλπιστη ευτυχία και τα απρόσμενα κέρδη αναφέρονται εις τον αυτόν Θεό «Ερμού κλήρος» (παρά Ρωμαίοις sors Mercurii) λεγότανε ο πρώτος κλήρος και η πρώτη των κρεάτων μερίδα. Προστάτης της ευτυχίας των εμπόρων εξ ου και αποκαλούμενος από αυτούς ως εμπολαίος, αγοραίος, κερδώος, κερδέμπορος και παλιγκάπηλος. Τον απεικόνιζαν στις στοές τω αγορών κρατώντας βαλλάντιο,το σύμβολο του εμπορίου.
Την ιδιότητα του κήρυκα των Θεών ως ιδεώδες πρότυπο των απανταχού αγγελιοφόρων έχει επίσης ο
 
  Ερμής και για την ιδιότητα αυτή λατρεύεται ως λόγιος και ως έχων τη δυνατότητα να πείθει δια του ορθού αλλά και σοφού λόγου. Προστάτης των ρητόρων και των φιλοσόφων συνταυτίστηκε υπό των Αλεξανδρινών προς τον Θώθ των Αιγυπτίων και αποδόθηκε σε αυτόν η επινόηση της μαθηματικής επιστήμης, της αστρονομίας και πολλών άλλων τεχνών. Έμβλημα του Θεού το κηρύκειο. Ράβδος χρυσή, τριπέταλος. Παλαιότερα απεικονίζετο δίχαλος. Στους μεταγενέστερους χρόνους απεικονίζεται με δύο όφεις περιειλιγμένους στο άνω άκρο του κηρύκειου. Οι όφεις υποδηλώνουν και το ότι ο Ερμής είναι και Θεός του κάτω κόσμου. Συναφής και η λατρεία του ως Θεός του ύπνου και των ονείρων. Διά του κηρυκείου θέλγει τα όμματα των ανθρώπων και ηγείται των ονείρων τους ως ονειροπομπός και υπνοδότης.

Η Τρίτη ημέρα της εορτής των ανθεστηρίων στην Αθήνα, ήταν αφιερωμένη στον Ερμή τον ψυχοπομπό και τον χθόνιο, τον προστάτη των νεκρών.
Η δε τριακοστή ημέρα από τον θάνατο εκάστου θνητού, στο Άργος, ήταν αντίστοιχα αφιερωμένη στον Ερμή και προσφερόντουσαν θυσίες.

Προ πάντων όμως ο Ερμής ήταν ο κατ' εξοχήν ακμαίος και ευκίνητος Θεός, το ιδεώδες πρότυπο του Έλληνα έφηβου. Στα γυμνάσια και στις παλαίστρες τον τιμούσαν μετά του Απόλλωνα και του Ηρακλή ως προστάτη και σε πολλά μέρη της Ελλάδας τελούσαν προς τιμή του αγώνες παίδων και εφήβων, καλούμενους Έρμαια.
 
     
  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  
  Εγκυκλοπαίδεια ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ, εκδόσεις Ν. Νίκας και Σία Ε.Ε.
Εγκυκλοπαίδεια ΗΛΙΟΣ
Η Ελληνική Θρησκευτική Παράδοση, Μ. Τσάμης, Εκδόσεις ΣΕΜΕΛΗ, Αθήνα 2006
     πηγή / http://www.delphys.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υποβάλλοντας το σχόλιο σου επιβεβαιώνεις ότι έχεις διαβάσει και αποδεχθεί τους όρους χρήσης και σχολιασμού του μπλογκ. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
http://eleusisdiagoridon.blogspot.gr/2013/08/blog-post_49.html