ΟΥΚΡΑΝΙΑ: ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΔΙΑΙΡΕΣΗΣ

 

[Copyright: Reuters]

-

                Η χώρα που ονομάζεται σήμερα Ουκρανία, αποτελείται από δύο κύριες γεωφυσικές περιοχές οι οποίες κατοικούντο σχεδόν πάντα από διαφορετικές εθνολογικές ομάδες έως λίγο πριν το 1800, όταν ολόκληρη πλέον η χώρα απέκτησε εθνολογική ομοιογένεια κατοικούμενη συντριπτικά από Σλάβους. Η Κριμαία, παρότι από το 1954 ανήκει στη ΣΣΔ της Ουκρανίας και

έπειτα στην ανεξάρτητη Ουκρανία, είναι αυτοτελής περιοχή που δεν πρέπει να θεωρείται τμήμα της. Όμως επειδή η Κριμαία αποτελεί μέρος του σύγχρονου «προβλήματος» της ουκρανικής διάσπασης, θα ασχοληθώ επιπρόσθετα μαζί της σε αυτό το άρθρο.

                Οι δύο κύριες γεωφυσικές περιοχές της Ουκρανίας είναι η στέππα του Νότου και η δασώδης ή ημιδασώδης περιοχή του Βορρά. Βέβαια σήμερα και οι δύο έχουν παραδοθεί σε μεγάλο βαθμό στις καλλιέργειες οπότε αυτός ο διαχωρισμός είναι πολύ σχετικός, όμως αυτή η γεωφυσική κατάσταση ίσχυε έως τους πρόσφατους αιώνες.

                Για την εθνολογική υπόσταση της Ουκρανίας κατά την Αρχαιότητα έχω αναφερθεί στο άρθρο μου TO ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΚΙΜΜΕΡΙΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ  όπου παρότι το κύριο θέμα είναι ο Κιμμέριος Βόσπορος, αναφέρομαι και στο εν λόγω θέμα. Επίσης αναλυτικά για την ουκρανική εθνολογία και τη σχέση Ουκρανών-Ρώσων  βλ. το άρθρο μου ΟΙ ΔΥΟ ΟΥΚΡΑΝΙΕΣ.

Κατά τον 5^ο αιώνα μαχχ, η στέπα του Νότου κατοικείτο από Ουννικές φυλές ενώ η Βόρεια δασώδης περιοχή από Σλάβους. Η στέπα διατηρήθηκε σταθερά από διαδοχικούς Αλταϊκούς λαούς (Ουτιγουρους, Αβάρους, Πρωτοβουλγάρους, Χαζάρους, Μαγυάρους, Πετσενέγγους, Ουζους,  Κουμάνους-Κιπτσάκ, Μογγολοτάταρους, Τατάρους κ.α.) σχεδόν έως τον 18^ο αιώνα. Οι ίδιοι λαοί ήλεγχαν και τη γειτονική Κριμαία εκτός από τη Νότια ακτή της η οποία ελεγχόταν διαδοχικά από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, τη Γένουα και τους Οθωμανούς.

                Η Βόρεια περιοχή μαζί με τη γειτονική ΝΑ Πολωνία είναι η μητρόπολη όλων των Σλάβων, οι οποίοι επεκτάθηκαν προς όλες τις κατευθύνσεις εκτός από τη στέπα λόγω της παρουσίας εκεί των επίφοβων νομάδων (εκτός από κάποιες σποραδικές απόπειρες όπως εκείνες των Ουλιτσων και των Τιβερτσων). Οι Σλάβοι διαμορφώθηκαν στη συγκεκριμένη περιοχή κατά την 1^η προχριστιανική χιλιετία, όταν αποσπάσθηκαν εθνολογικά από τη Βαλτική ομάδα λαών στην οποία ανήκαν αρχικά.

 

                Οι πολιτειακές  (αλλά όχι και  εθνολογικές) ρίζες των Δυτικών Ουκρανών: η ηγεμονία Γαλικίας-Βολυνίας στο δυτικό τμήμα του Κιεβανού Ρως (1220-40).

-

Οι Σλάβοι της Βόρειας Ουκρανίας είχαν συγκροτήσει χαλαρές συνομοσπονδίες όταν τον 9^ο αι. μΧ εμφανίσθηκαν στην περιοχή οι Σουηδοί και Γότθοι Βίκινγκς οι οποίοι τις ένωσαν στο κράτος των Ρως του Κιέβου. Κατά τον ύστερο 10^ο αιώνα εκχριστιανίσθηκαν από Βυζαντινούς ιεραποστόλους με αποτέλεσμα ο βυζαντινός πολιτισμός να εμφυτευθεί για πάντα στη ρωσική και ουκρανική γη. Σύγχρονοι γλωσσολόγοι έχουν υποθέσει ότι η σύγχρονη ουκρανική γλώσσα κατάγεται από την καθομιλουμένη σλαβική του Κιέβου των 10^ου-12^ου αιώνων, όμως πρόκειται μάλλον για θεωρία που εξυπηρετεί σημερινές πολιτικές σκοπιμότητες.

                Τον 12^ο αι. το ρωσικό κράτος του Κιέβου άρχισε να παρακμάζει και τον 13^ο αι. όλη η Ρωσία πέρασε στην εξουσία των Μογγόλων εισβολέων. Όταν η Μογγολική Αυτοκρατορία διασπάσθηκε, οι ρωσικές ηγεμονίες πέρασαν υπό την εξουσία της Χρυσής ορδής, του διαδόχου Μογγολικού Κράτους με κέντρο ισχύος την Παραβόλγια περιοχή.

                Οι πολιτειακές ρίζες των σημερινών Δυτικών Ουκρανών πρέπει να αναζητηθούν σε μία από τις ρωσικές ηγεμονίες που προέκυψαν από τη διάσπαση του Ρως του Κιέβου, την ηγεμονία Γαλικίας-Βολυνίας στη σημερινή ΒΔ Ουκρανία, η οποία ήκμασε κυρίως κατά τον 13^ο αιώνα. Ωστόσο οι κάτοικοι της ήταν ακόμη ακραιφνείς Ρώσοι. Τον πρώιμο 14^ο αιώνα η ηγεμονία παρήκμασε και το 2^ο μισό του ίδιου αιώνα πέρασε υπό την επιρροή της Πολωνίας, ενώ η υπόλοιπη Βόρεια Ουκρανία προσαρτήθηκε από το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας. Αυτές οι προσαρτήσεις υπήρξαν ο ακρογωνιαίος λίθος της σύγχρονης διαίρεσης της Ουκρανίας σε δύο εν δυνάμει εθνότητες. 

Η Βορειοδυτική Ουκρανία πέρασε οριστικά υπό την επιρροή των «Δυτικοφρόνων» και Καθολικών Πολωνών και Λιθουανών, με αποτέλεσμα να αρχίσει από τότε να διαμορφώνεται ο ιδιαίτερος Δυτικοουκρανικός χαρακτήρας. Σύντομα η Πολωνία και η Λιθουανία ενώθηκαν με δυναστική ένωση σε μία αυτοκρατορία, γνωστή σήμερα ως Πολωνικη-Λιθουανική Κοινοπολιτεία.

 

                Η σημερινή εθνο-γλωσσική υπόσταση της Ουκρανίας.

-

                Ο ξένος έλεγχος ήταν αρχικά ήπιος όμως όταν το 1569 τα δύο συμβαλλόμενα μέρη της Πολωνικης-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας ενώθηκαν και συνταγματικά, κατέστη πιο οργανωμένος και πιεστικός. Η γηγενής αριστοκρατία σταδιακά εκπολωνίσθηκε, οι Πολωνοί και Ιουδαίοι αστοί κυριάρχησαν στο Κίεβο και τις άλλες πόλεις και ο ντόπιος πληθυσμός εξέπεσε στη δουλοπαροικία. 

Το 1595 μία κρίση στην Ορθόδοξη Εκκλησία και η πίεση της Πολωνών Καθολικών επισκόπων, οδήγησε την πλειοψηφία των Ορθοδόξων επισκόπων της Β. Ουκρανίας στην υπογραφή Ενωσης με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και αναγνώριση της πρωτοκαθεδρίας της Ρώμης, με όρο τη διατήρηση του ορθοδοξου τελετουργικού.

 Αυτή ήταν η γένεση της σύγχρονης Ουνιτικής Εκκλησίας, επιφανειακά Ορθόδοξης αλλά στην πραγματικότητα τμήμα της Παπικής. Ακόμη και σήμερα η Β Ουκρανία παραμένει πεδίο αντιπαράθεσης της Ουνιτικής και Ορθόδοξης εκκλησίας. Την ίδια εποχή η τοπική διάλεκτος άρχισε να διαφοροποιείται περισσότερο από τη κοινή ρωσική γλώσσα, θέτοντας τις βάσεις της σύγχρονης ουκρανικής. 

 Βέβαια ακόμη και σήμερα η ουκρανική παραμένει ουσιαστικά διάλεκτος της ρωσικής παρά την απομάκρυνση της από τη μητρική ρωσική, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες αρκετών γλωσσολόγων να την προβάλουν ως ξεχωριστή γλώσσα. Το γεγονός ότι ένας Ρώσος και ένας ΒΔ Ουκρανός μπορούν να συνεννοηθούν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, καθιστά διάλεκτο την ουκρανική. Παράλληλα ο ντόπιος πληθυσμός πολιτικά αποκομμένος από την υπόλοιπη Ρωσία, άρχισε να υιοθετεί πλείστα στοιχεία του Δυτικού πολιτισμού των επικυρίαρχων.

 Ετσι υπό την επίδραση αυτών των τριών κυρίων παραγόντων (πολιτισμικού, θρησκευτικού και γλωσσικού) οι «Ουκρανοί»  («Ουκρανία» στα ρωσικά και ουκρανικά σημαίνει «παραμεθόριος»), δηλαδή οι Παραμεθόριοι προς Πολωνίαν Ρώσοι, άρχισαν να διαφοροποιούνται εθνολογικά από τους υπόλοιπους Ρώσους. Η διαμόρφωση της εθνότητας τους είχε μόλις αρχίσει.

                Οι Κοζάκοι είναι μία χαρακτηριστική ομάδα της Ουκρανίας. Επρόκειτο για μία τάξη ελευθέρων πολεμιστών, κυρίως ιππέων, προερχόμενοι κυρίως από τον εντόπιο ρωσικό πληθυσμό (με παρουσία και Πολωνών, Λιθουανών και άλλων) που συγκροτήθηκε για την υπεράσπιση των συνόρων έναντι των Τατάρων της Νότιας στέπας. Οι Κοζάκοι ταυτίστηκαν με τον απλό λαό της Ουκρανίας και τον 17^ο αιώνα συνετάραξαν με τις επαναστάσεις τους την  Πολωνικη-Λιθουανική Κοινοπολιτεία. 

Η μεγαλύτερη εξέγερση σημειώθηκε το 1648 όταν οι Κοζάκοι και οι επαναστατημένοι χωρικοί ενώθηκαν υπό τον Κοζάκο αταμάνο (πολεμικό αρχηγό) Μπόγδαν Χμελνυσκυ ο οποίος το 1654 τέθηκε επίσημα υπό την προστασία της Μοσχοβίας, δηλαδή του νέου Ρωσικού κράτους που προέκυψε μετά την απόσειση του ταταρικού ζυγού. Η Μοσχοβία και μετέπειτα Ρωσική Αυτοκρατορία ενεπλάκη σε μία σειρά πολέμων με τους Πολωνούς, με αποτέλεσμα έως τον ύστερο 18ο αιώνα να έχει προσαρτήσει σχεδόν όλη τη Βόρεια παλαιά δασώδη Ουκρανία.

 Όμως η διαμόρφωση της ουκρανικής (ακριβέστερα Δυτικοουκρανικής) εθνότητας είχε ήδη προχωρήσει. Οι ΒΔ Ουκρανοί δεν μπόρεσαν ποτέ να προσαρμοσθούν πλήρως στο παλαιό ρωσικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα να εξελιχθούν σε έναν νέο Σλαβικό λαό – μία εξέλιξη που οι Ρώσοι αναγνώρισαν και αποδέχθηκαν από την Τσαρική εποχή, παρότι βέβαια υπήρχαν και έντονες αντιδράσεις σε βάρος της από τους εθνικιστές όπως θα δούμε.

 Η Γαλικία και η Βολυνία ήταν τα τελευταία ουκρανικά εδάφη της Πολωνίας που πέρασαν σταδιακά υπό ρωσικό έλεγχο το 1772-1795 με τους γνωστούς διαμελισμούς της Πολωνίας. Ωστόσο η ανατολική Γαλικία και η βόρεια Βουκοβίνα πέρασαν υπό τον έλεγχο της Αυστριακής αυτοκρατορίας.

 

Η έκταση της Πολωνικης-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας το 1658 και η παρουσία της στα ουκρανικά εδάφη.

-

                Οι Κοζάκοι είχαν γενικά τάσεις ανεξαρτησίας, στρεφόμενοι και εναντίον των Ρώσων. Η σημαντικότερη εξέγερση τους εναντίον τους ήταν τον πρώιμο 18^ο αιώνα, όταν ο αταμάνος Ιβαν Μαζεπα ένωσε τις δυνάμεις του με εκείνες του ικανού βασιλιά-στρατιώτη Καρόλου ΙΒ΄ της Σουηδίας αλλά συνετρίβησαν στη μάχη της Πολτάβας (1709, στη σημερινή Ανατ. Ουκρανία). Με τη διάλυση των Κοζάκων του Ζαποροζιε το 1775 από τον ρωσικό στρατό, έπαψε κάθε κοζακική-ουκρανική αντίδραση.

                Ταυτόχρονα οι Ρώσοι επεκτείνονταν και στη στέπα του Νότου, την οποία αποσπούσαν σταδιακά από τον 17^ο αιώνα από τους Τατάρους της Κριμαίας (οι οποίοι είχαν διαδεχθεί την κεντρική ταταρική Χρυσή Ορδή στην περιοχή μετά τη διάλυση της). Παρότι οι Τάταροι προστατεύονταν από τους Οθωμανούς, οι Ρώσοι κατόρθωσαν να κατακτήσουν ολόκληρο το Χανάτο τους έως το 1783. Οι νέες περιοχές οι οποίες αντιστοιχούν στη σύγχρονη Νότια Ουκρανία και την Κριμαία εποικίσθηκαν από Ρώσους και άλλους Ορθοδόξους (και Ελληνες οι οποίοι το 1778-80 ίδρυσαν τη Μαριούπολη και άλλους οικισμούς στη νοτιοανατολική Ουκρανία) και λιγότερο από Δ. Ουκρανούς, γι’ αυτό σήμερα οι Ρώσοι και ο ρωσικός χαρακτήρας επικρατούν σε αυτές. Τότε ιδρύθηκαν ή ανιδρύθηκαν ως ρωσικές, σημαντικές πόλεις όπως η Οδησσός (με ιδιαίτερη θέση στην ελληνική ιστορία), η Χερσων, το Νικολάεφ (Μικολάιφ στα ουκρανικά), η Συμφερόπολη και η Σεβαστούπολη. Εως τον πρώιμο 20^ο αιώνα η νότια περιοχή αποκαλείτο “Νέα Ρωσία” , ενώ η  σύγχρονη ΒΑ Ουκρανία με κύριο  κέντρο το Χάρκοβο η οποία είχε αποσπασθεί παλαιότερα επίσης από τους Τατάρους ήταν γνωστή ως Μικρή Ρωσία, όρος που συνήθως περιέγραφε και ολόκληρη την  Ουκρανία. Η καθαυτό Ουκρανία (η κατοικούμενη από ουκρανόφωνους) κείται κυρίως στα δυτικά του Δνείπερου με κύριο  κέντρο το Κίεβο.

Το Ταταρικό Χανάτο της Κριμαίας περί το 1600, όταν η έκταση του είχε περιορισθεί αρκετά.  Ωστόσο και η παραμεθόρια ζώνη  υπό πολωνικό έλεγχο στα βόρεια του ήταν ακατοίκητη  ή αραιοκατοικημένη από τους Κοζάκους του Ζαποροζιε, ανήκουσα στα “Αγρια  Πεδία” όπως ήταν γνωστή η παραμεθόριος.  Στα βορειοανατολικά, η Μεγάλη Νογαϊκή Ορδή (ένα ακόμη διάδοχο κράτος της Χρυσής Ορδής) δεν έχει παραδοθεί ακόμη στον ρωσικό αποικισμό, κατοικούμενο επίσης από Τατάρους. Παρατηρείστε ότι η Νότια Κριμαία και το φρούριο του Αζωφ στα βορειοανατολικά (κόκκινο  χρώμα), ελέγχονται απευθείας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία η οποία είναι και επικυρίαρχος του Χανάτου. Πρωτεύουσα του Χανάτου  είναι το Μπαχτσέ Σαράυ. Και σήμερα  οι Τάταροι της Κριμαίας, ένας τουρκικός λαός απόγονος των Κουμάνων, στρέφονται προς την Τουρκία όταν νοιώθουν ότι απειλούνται.  Ο Νεο-Οθωμανισμός του Νταβούτογλου βρίσκει έδαφος και στην Κριμαία.

-

Αυτές οι νεοαποκτηθείσες νότιες και ανατολικές περιοχές αποτέλεσαν αργότερα τμήματα της Ουκρανίας ενώ ήταν καθαρά ρωσικά αποκτήματα από τους Τατάρους και εποικισθέντα κυρίως από Ρώσους. Ο εποικισμός τους συνεχίσθηκε ακόμη και τον 20^ο αιώνα. Ειδικά με την κατάργηση της δουλοπαροικίας το 1861 και την ανάπτυξη της βιομηχανίας στη ΝΑ Ουκρανία, οι ρωσικές περιοχές απέκτησαν ένα προβάδισμα, ειδικά η βιομηχανική περιοχή του Ντονμπας (Ντονιετσκ, Λουχανσκ και μέρος του Χαρκόβου).

                Η ρωσική δυναστεία των Ρωμανώφ επηρεασμένη από τους Ρώσους εθνικιστές, έκανε κάποιες προσπάθειες να αφομοιώσει τους Δυτ. Ουκρανούς στον ρωσικό περίγυρο με κύρια πράξη την επίσημη απαγόρευση της ουκρανικής γλώσσας-διαλέκτου από την εκπαίδευση το 1863, η οποία ανανεώθηκε το 1876. Παρότι αυτές οι διώξεις δεν εφαρμόσθηκαν ποτέ ολοκληρωτικά και δεν είχαν σοβαρά αποτελέσματα, σφυρηλάτησαν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των Δ. Ουκρανών και βάθυναν την αντίθεση τους στους Ρώσους. Οι Δ. Ουκρανοί συσπειρώθηκαν γύρω από την ιδιαίτερη ταυτότητα τους ολοκληρώνοντας ουσιαστικά την εθνογένεση τους, και διαμέσου του πολιτισμικού εθνισμού με κύριο εκπρόσωπο του τον μεγάλο ποιητή Τάρας Σεβτσένκο ο οποίος κατέστη ‘προσωποποίηση’ του ουκρανικού εθνικισμού. Ο Σεβτσενκο ονειρευόταν τη μετατροπή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας σε μία δημοκρατική ομοσπονδία, μέλος της οποίας θα ήταν η Ουκρανία. Το όνειρο του και όνειρο όλων των Δ. Ουκρανών επρόκειτο να πραγματοποιηθεί τον επόμενο αιώνα.

 

                Οι εδαφικές μεταβολές των αυτοκρατοριών στα ουκρανικά εδάφη το 1793-1914.

-

                Οι Ουκρανοί της Αυστρίας βρίσκονταν μάλλον σε καλύτερη μοίρα αλλά όχι ιδιαίτερα επειδή συνέχισαν να ελέγχονται από Πολωνούς αριστοκράτες. Εξάλλου η Γαλικία κατέστη πεδίο εθνοτικής αντιπαράθεσης μεταξυ Ουκρανών και Πολωνών που διεκδικούσαν την περιοχή ως εθνικό τους έδαφος. Οι Αυστριακοί κατά την πάγια τακτική τους του «διαίρει και βασίλευε» (όπως και οι Ρώσοι) υπέθαλπταν αυτές  τις αντιπαραθέσεις για να ελέγχουν σταθερά την περιοχή.

                Το ουκρανικό εθνικό κίνημα Ρωσίας και Αυστρίας συνέχισε να αυξάνεται κατά τον πρώιμο 20^ο αιώνα. Η Γαλικία και η Βουκοβίνα έγιναν θέατρο επιχειρήσεων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Με την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 εμφανίσθηκε η πρώτη προσπάθεια των Ουκρανών εθνικιστών για ανεξαρτητοποίηση της χώρας από Ρωσία και Αυστρο-Ουγγαρία, οι οποίοι το 1919 ανακήρυξαν την ανεξαρτησία της Δυτικής Ουκρανίας μετά και την επίσημη διάλυση της τελευταίας. Στο μεταξύ η χώρα κατέστη πεδίο άγριων συγκρούσεων ανάμεσα σε Ερυθρούς μπολσεβίκους, Λευκούς αντεπαναστάτες, Ουκρανούς εθνικιστές και Πολωνούς με κύρια θύματα τους Εβραίους οι οποίοι είχαν απώλειες κυρίως από τους εξαγριωμένους χωρικούς.  Σύντομα οι Πολωνοί και οι Σοβιετικοί κατέλαβαν τις αυτόνομες περιοχές και τις μοιράσθηκαν. Το 1920 η Πολωνία έλαβε μεγάλο μέρος της Γαλικίας-Βολυνίας, η ΕΣΣΔ την υπόλοιπη Ουκρανία, η Ρουμανία τη Β. Βουκοβίνα και η νεοσύστατη Τσεχοσλοβακία την Υπερκαρπαθική Ρουθηνία. Το ρωσικό τμήμα κατέστη η ΣΣΔ της Ουκρανίας, ελεγχόμενη πλήρως από τη Μόσχα και τους τοπικούς Ρώσους και Εβραίους. Κατά τον μεσοπόλεμο, οι Δ. Ουκρανοί αντιμετώπισαν περιόδους ενίσχυσης και ενθάρρυνσης του ουκρανικού χαρακτήρα τους από την κομμουνιστική εξουσία (κατά τη δεκαετία του 1920), και περιόδους συγκαλυμμένου διωγμού του (κυρίως κατά τη Σταλινική περίοδο). Γενικά όμως η ηγεσία της ΕΣΣΔ αναγνώρισε τη (Δυτικο-)ουκρανική εθνότητα, η οποία είχε άλλωστε διαμορφωθεί πλήρως από τον προηγούμενο αιώνα.

Η “Νέα Ρωσία”  όπως αποκαλείτο το 1897  η  σημερινή Νότια Ουκρανία. Πρόκειται για την πιο πρόσφατα εποικισθείσα  από  Ρώσους περιοχή, στα παλαιά  ταταρικά εδάφη. Στα βορειοανατολικά  της  κείται  η Μικρή Ρωσία (Little Russia) με κύριο  κέντρο το Χάρκοβο, ενώ στα βορειοδυτικά, στα  δυτικά  του Δνειπερου,  κείται  η καθαυτό Ουκρανία με κύριο  κέντρο το Κίεβο. Συνήθως ο όρος ΄Μικρή Ρωσία’ περιέγραφε και ολόκληρη την  Ουκρανία.

-

Το γερμανο-σοβιετικό σύμφωνο Μολοτωφ-Ριμπεντροπ του 1939 έδωσε τη δυνατότητα στην ΕΣΣΔ να καταλάβει και τις ουκρανικές περιοχές της Πολωνίας και Ρουμανίας, προσαρτώντας τες στη ΣΣΔ Ουκρανίας.

                Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, η Ουκρανία έγινε θέατρο άγριων μαχών ανάμεσα στον Γερμανικό και τον Κόκκινο στρατούς. Εως το 1941 η Χιτλερική Γερμανία ήλεγχε σχεδόν  όλη την Ουκρανία και το 1941 εγκατέστησε μία ουκρανική κυβέρνηση ανδρεικέλων στο Λβωφ της Δ. Ουκρανίας, το  ισχυρότερο  προπύργιο του ουκρανικού εθνικισμού έως  και σήμερα. Αρκετοί Δυτ. Ουκρανοί ενίσχυσαν αυτόβουλα τις γερμανικές στρατιές αλλά γενικά η χιτλερική πολιτική του προσεταιρισμού  απέτυχε στην περιοχή λόγω της βαρβαρότητας των στρατιών της σε όλη τη χώρα, την άγρια εκμετάλλευση της, και τη σύλληψη αρκετών Δ. Ουκρανών αντισοβιετικών ηγετών από τη Γκεστάπο επειδή δεν ήταν πειθήνια όργανα. Το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού πληθυσμού εξοντώθηκε ή απομακρύνθηκε. Οι Σοβιετικοί επέστρεψαν με τη μεγάλη αντεπίθεση τους και εκδίωξαν τους Ναζί από τα μέσα του 1943 έως τον Οκτώβριο του 44. Οι Ανατολικοί και Νότιοι Ουκρανοί τους δέχθηκαν ως ελευθερωτές αλλά οι Δυτικοί Ουκρανοί πρόβαλαν σκληρή αντίσταση στον προελαύνοντα Ερυθρό Στρατό η οποία συνεχίσθηκε με ανταρτοπόλεμο έως το 1950. Ηταν μία ακόμη φανερή αντίθεση ανάμεσα στους Ρωσόφωνους της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας και στους Ουκρανόφωνους Δυτικούς. Το 1954 ο Ουκρανός ηγέτης της ΕΣΣΔ, Νικητα Χρουτσεφ απέσπασε την Κριμαία από τη Ρωσία παραδίδοντας την στη ΣΣΔ Ουκρανίας. Με τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1990-91, η Ουκρανία κατέστη ανεξάρτητη, κληρονομώντας την αέναη αντίθεση και αντιπαράθεση ανάμεσα στους Ουκρανόφωνους Δυτικούς και τους Ρωσόφωνους και Ρώσους της ανατολικής και νότιας περιοχής. Η αντίθεση των πρώτων γενικά στους  Ρώσους διεφάνη και στους προσφατους  περιφερειακούς πολέμους της Ρωσικής Ομοσπονδίας, π.χ. όταν οι Νταγκεστανοί, Τσετσένοι και άλλοι αυτονομιστές ενισχύθηκαν από Δ. Ουκρανούς μισθοφόρους.

-

 Περικλής  Δεληγιάννης

 http://periklisdeligiannis.wordpress.com/