Ηλίας Λυκοπάντης
(…) Τον Απρίλιο του 1900 Συμιακοί σφουγγαράδες, επιβαίνοντας σε δύο μικρά σφουγγαράδικα καΐκια, αναγκάστηκαν να αγκυροβολήσουν στα Αντικύθηρα λόγω σφοδρής θαλασσοταραχής (Σβορώνος 1900). Τη Μ. Τρίτη, 4 Απριλίου 1900, σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο, ένας από
τους πιο έμπειρους δύτες, ο Ηλίας Λυκοπάντης βούτηξε, πιθανώς για να μαζέψει θαλασσινά για το νηστίσιμο γεύμα τους. Αντί θαλασσινών, προς μεγάλη έκπληξη του ιδίου και του καπετάνιου, ο Ηλίας ανέσυρε από το βυθό τον βραχίονα ενός μπρούτζινου αγάλματος και ανέφερε την ύπαρξη ενός μεγάλου ναυαγίου.
Την ύπαρξη του ναυαγίου επιβεβαίωσε ο καπετάνιος, Δημήτριος Κοντός. Είχαν ανακαλύψει, σε βάθος περίπου 50
μέτρων, ένα από τα πλουσιότερα αρχαία ναυάγια που έμελλε να γίνει γνωστό ως το «Ναυάγιο των Αντικυθήρων».
Η είδηση της ανακάλυψης γρήγορα διαδόθηκε στους κατοίκους του μικρού νησιού. Παρ’ όλα αυτά, οι σφουγγαράδες, καθώς είχαν πληρωθεί για να μαζέψουν σφουγγάρια, συνέχισαν την πορεία τους προς τις ακτές της Β. Αφρικής και επέστρεψαν στη Σύμη μετά από μερικούς μήνες. Σύμφωνα με πληροφορίες από παλαιούς σφουγγαράδες και απογόνους αυτών, η αλιεία σφουγγαριών άρχιζε τον Απρίλιο (όταν ο καιρός βελτιωνόταν) και κρατούσε μέχρι το Φθινόπωρο. Λίγους μήνες αργότερα η Αρχαιολογική Υπηρεσία ξεκίνησε μια σειρά συστηματικών ενάλιων ανασκαφών, με τη βοήθεια του οπλιταγωγού «Μυκάλη», κατά τη διάρκεια των οποίων ανασύρθηκαν σημαντικά ευρήματα, όπως για παράδειγμα ο περίφημος Έφηβος των Αντικυθήρων και ο Φιλόσοφος των Αντικυθήρων, πολλά από τα οποία εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.
Ανάμεσά τους ήταν και ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο οποίος, διαβρωμένος, κομματιασμένος και απολιθωμένος πλέον μετά από 2000 χρόνια στο βυθό της θάλασσας, έμελλε να αλλάξει τη γνώμη πού είχαμε μέχρι σήμερα για τις τεχνολογικές ικανότητες των προγόνων μας.
(…)
Δέκα ημέρες μετά την ανακάλυψη του ναυαγίου, την Παρασκευή 14 Απριλίου 1900, εορτή της Ζωοδόχου Πηγής, οι κάτοικοι του Καψαλίου (του λιμανιού των Κυθήρων) διαπίστωσαν, προς μεγάλη έκπληξή τους, ότι ο τηλεγραφητής των Αντικυθήρων ζητούσε επείγουσα επικοινωνία. Μετά από λίγο η επικοινωνία αποκαταστάθηκε και διήρκεσε περίπου μία ώρα, κατά την οποία οι κάτοικοι και οι διοικητικές αρχές των Κυθήρων ενημερώθηκαν για την ανακάλυψη του ναυαγίου των Αντικυθήρων με την επίμονη παράκληση να προωθήσουν το μήνυμα στην Αθήνα, πράγμα το οποίο έγινε.
Στο Υπουργείο Παιδείας (αρμόδιο για πολιτιστικά θέματα) και τους αρχαιολογικούς κύκλους η ανακοίνωση της ανακάλυψης έφερε κάποια δικαιολογημένη δραστηριότητα, αλλά μετά από διερεύνηση του πρόσφατου βίου και της
φήμης του τηλεγραφητή των Αντικυθήρων απορρίφθηκε ως «προϊόν κρασοκατάνυξης”!
Πηγή: απόσπασμα του από άρθρο σχετικό με το Ναυάγιο των Αντικυθήρων στο:
http://www.newsit.gr/ellada/antikithyra-navagio-texnologia-erevnes-vythos
H φωτογραφία είναι του Συμιακού σφουγγαρά Ηλία Λυκοπάντη ή Σταδιάτη