Αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις

Ποιος και με ποιο τρόπο έδωσε τα ονόματα σε κάθε τι γύρω μας; Είναι το καθεαυτό αντικείμενο το ίδιο όταν αλλάζει η ονομασία του; Η διαφορετική ονομασία για το ίδιο πράγμα αλλάζει το καθεαυτό (ιδεατό) αντικείμενο; Η άποψη του Σωκράτη από το
εκπαιδευτικότατο βιβλίο του Πλάτωνος με τίτλο"Κρατύλος" σχετικά με τις ονομασίες:

(απόσπασμα από το έργο"Κρατύλος" του Πλάτωνος)Σωκράτης
Τότε λοιπόν του νομοθέτου το έργον χρησιμοποιεί ο διδακτικός όταν
μεταχειρίζεται το όνομα.Ερμογένης
Αυτό φρονώ.Σωκράτης
Νομοθέτης δεν σου φαίνεται ότι είναι πας άνθρωπος, ή εκείνος που
κατέχει την τέχνην;Ερμογένης
Εκείνος που κατέχει την τέχνην.Σωκράτης
Επομένως δεν είναι δουλειά του καθενός, Ερμογένη μου, να θέση
όνομα, αλλά κανενός ονοματουργού. Αυτός δε, καθώς φαίνεται, είναι
ο νομοθέτης, ο οποίος ωρισμένως είναι από όλους τους τεχνίτας ο
σπανιώτερος εις τον κόσμον.Ερμογένης
Έτσι φαίνεται.
Σωκράτης
Έλα τώρα λοιπόν σκέψου, πού αποβλέπει ο νομοθέτης όταν θέτει το
όνομα. Κάμε δε αναδρομικήν σκέψιν εις τα προηγούμενα. Εις τι
αποβλέπει ο τεχνίτης όταν κατασκευάζει την σαΐταν; Μήπως δεν
αποβλέπει προς έν πράγμα με τοιούτον σχήμα, ώστε να είναι
πλασμένον διά να υφαίνει;Ερμογένης
Πολύ ορθά.Σωκράτης
Και λοιπόν αν σπάσει εις τα χέρια του η σαΐτα την ώρα που την
κατασκευάζει, άρα γε όταν θα κάμει άλλην θα αποβλέπει προς την
σπασμένην ή προς εκείνην την μορφήν της σαΐτας σύμφωνα με την
οποίαν κατεσκεύαζε και εκείνην που έσπασεν;Ερμογένης
Προς εκείνην την μορφήν, νομίζω εγώ.Σωκράτης
Τότε λοιπόν δεν είναι το δικαιότερον από όλα, εκείνην να
ονομάσωμεν καθ' εαυτό σαΐταν;

Ερμογένης
Αυτήν την γνώμην έχω.
Σωκράτης
Δεν πρέπει λοιπόν, όταν πρόκειται να κατασκευάσωμεν σαΐτα διά
λεπτόν φόρεμα ή χονδρόν ή λινόν ή μάλλινον ή οποιονδήποτε
άλλο, όλαι μεν αι σαΐται να έχουν την μορφήν της σαΐτας,
οποιαδήποτε όμως είναι φύσει η καλλιτέρα διά το καθέν, αυτής το
σχήμα να αποδώσωμεν εις έκαστον τοιούτον εργαλείον;Ερμογένης
Μάλιστα.Σωκράτης
Λοιπόν και διά τα άλλα όργανα ο ίδιος δεν είναι ο τρόπος της
κατασκευής; Δηλαδή πρέπει να εύρει τις ποίον είναι το εκ φύσεως
πλασμένον όργανον διά το καθέν και να το αποτυπώση εις εκείνην
την ύλην από την οποίαν κατασκευάζει αυτό το έργον, όχι όπως του
κατέβη αλλ' όπως το απαιτεί η φύσις του πράγματος. Παραδείγματος
χάριν πρέπει, καθώς είπαμεν, να γνωρίζει να αποτυπώνει εις τον
σίδηρον εκείνο το τρύπανον το οποίον είναι εκ φύσεως κατάλληλον
δι' έκαστον πράγμα.Ερμογένης
Πολύ ορθά.Σωκράτης
Και την εκ φύσεως κατάλληλον δι' έκαστον πράγμα σαΐταν να την
αποτυπώνει εις το ξύλον.Ερμογένης
Αυτό είναι.Σωκράτης
Διότι δι' έκαστον είδος υφάσματος, καθώς είπαμεν, είναι εκ φύσεως
κατάλληλος και μία σαΐτα και τ' άλλα εργαλεία κατά τον ίδιον
τρόπον.Ερμογένης
Μάλιστα.Σωκράτης
Α λοιπόν, αγαπητέ μου φίλε, και το εκ φύσεως κατάλληλον όνομα
δι' έκαστον πράγμα ο νομοθέτης εκείνος πρέπει να γνωρίζει να το
αποτυπώσει εις τους φθόγγους και τας συλλαβάς, και αποβλέπων προς
εκείνο το καθ' εαυτό όνομα να κατασκευάζει και να αποτυπώνει όλα τα
ονόματα, εάν θέλει να είναι έγκυρος ονοματοθέτης; Εάν δε πας
νομοθέτης δεν αποτυπώνει εις τας ιδίας συλλαβάς, τούτο δεν πρέπει
να επηρεάσει την γνώμην μας. Διότι ούτε πας σιδηρουργός εις τον
ίδιον χαλκόν αποτυπώνει, όταν προς τον ίδιον σκοπόν κατασκευάζει
το ίδιον όργανον, είτε εδώ εργάζεται είτε εις τους βαρβάρους. Δεν
είναι έτσι;Ερμογένης
Πολύ μάλιστα.Σωκράτης
Λοιπόν δεν θα κρίνεις το ίδιον και διά τον νομοθέτην, είτε είναι
εδώ είτε εις τους βαρβάρους, ότι δηλαδή, εν όσω αποδίδει την
μορφήν του ονόματος η οποία αρμόζει εις έκαστον πράγμα δι'
οποιωνδήποτε συλλαβών, δεν είναι διόλου κατώτερος νομοθέτης αυτός
εδώ παρά ο άλλος που είναι οπουδήποτε αλλού;Ερμογένης
Βεβαιότατα.


[Σχολιασμός] : Βλέπουμε, ότι ο Σωκράτης παρομοιάζει τον σιδηρουργό με τον ονοματολόγο και το αντικείμενο της τέχνης : δηλαδή (έστω) το χαλκό με το αντικείμενο της τέχνης του ονοματολόγου δηλαδή το όνομα. Όπως λοιπόν ο σιδηρουργός έχει μία νοητή - καθεαυτή ιδέα - για το αντικείμενο που θέλει να φτιάξει και λαμβάνει τμήματα μετάλλου ........ έτσι και ο ονοματολόγος έχει μία νοητή -καθεαυτή ιδέα για το αντικείμενο που θέλει να ονομάσει και λαμβάνει τμήματα της λέξης , δηλαδή τις συλλαβές. Αν το αντικείμενο σπάσει ... αυτό δε σημαίνει ότι η νοητή ιδέα άλλαξε , αυτό που έγινε είναι ότι έσπασε το αντικείμενο. Έτσι λοιπόν ο σιδηρουργός μπορεί να ξαναφτιάξει το αντικείμενο σύμφωνα με την νοητή ιδέα η οποία παραμένει αναλλοίωτη.

Αντίστοιχα αν ένα όνομα "σπάσει" (χάσει δηλαδή την αρχική σημασία του) αυτό δε σημαίνει ότι η καθεαυτή αρχική έννοια αλλοιώθηκε. Αυτό που έγινε είναι ότι άλλαξε η σημασία του ονόματος. Παράδειγμα: Η λέξη άγγελος στην αρχαία Ελλάδα σήμαινε αυτό που σήμερα ονομάζουμε αγγελιοφόρο. Σήμερα έχει αλλάξει η αρχική σημασία της λέξης άγγελος και σημαίνει τον άγγελο του Θεού. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχει αλλάξει η αρχική - καθεαυτή έννοια του άγγελου ή του αγγελιοφόρου, απλά σήμερα λέμε αγγελιοφόρος, για να περιγράψουμε την ίδια έννοια που στην αρχαιότητα περιέγραφαν με τον όρο άγγελος.

Γιαυτό και ο Σωκράτης λέει :

Εάν δε πας νομοθέτης δεν αποτυπόνη εις τας ιδίας συλλαβάς, τούτο δεν πρέπει να επηρεάση την γνώμην μας. Διότι ούτε πας σιδηρουργός εις τον ίδιον χαλκόν αποτυπόνει, όταν προς τον ίδιον σκοπόν κατασκευάζη
το ίδιον όργανον, είτε εδώ εργάζεται είτε εις τους βαρβάρους.

Δηλαδή στους βάρβαρους , π.χ. στους άγγλους που μιλούν την βαρβαρικήν αγγλικήν Εικόνα το όνομαάγγελος είναι "angel" και σημαίνει τον άγγελο (εννοείτε) του Θεού. Ο αγγελιοφόρος αντίστοιχα στην βαρβαρίζουσα αγγλική είναι "messenger" (όχι ΜΣΝ) ....άρα έχει χαθεί πλήρως η αρχική έννοια του άγγελος ως αγγελιοφόρος - στην αγγλική.

αυτό όμως δεν πρέπει να επηρεάζει τη γνώμη μας - όπως λέει και ο Σωκράτης. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να έχουμε ξεκάθαρη την καθεαυτή ιδέα, δηλαδή όταν εμείς λέμε άγγελος να ξεκαθαρίζουμε και να κατανοεί ο άλλος το ίδιο (τον άγγελο του Θεού) (angel), διότι αν κατανοεί τον άγγελο (όπως τον όριζαν οι αρχαίοι) ως"αγγελιοφόρο" τότε δεν επικοινωνούμε με αποτέλεσμα να παρεξηγούμαστε.

Το ερώτημα είναι, ποια ονόματα είναι ευστοχότερα; Τα αρχαία ή τα σύγχρονα ; Δηλαδή χρησιμοποιούμε ονόματα που αντιπροσωπεύουν την καθεαυτό αρχική ιδέα ; ή μήπως χρησιμοποιούμε "σπασμένα" ονόματα, που έχουν χάσει δηλαδή την αρχική καθεαυτή έννοια τους ;

άλλωστε ο όρος "άγγελος" δεν υποδηλώνει κανονικά τη φύση του πλάσματος (με την αρχαιοελληνική έννοια) , αλλά ότι είναι "αγγελιοφόρος" του Θεού. Συνεπώς στις μέρες μας η αρχική καθεαυτή ονομασία έχει αλλοιωθεί σε σχέση με την καθεαυτό ιδέα -> αφού ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει την έννοια του αγγελιοφόρου του Θεού, αλλά θεωρεί ότι ο άγγελος σαν όρος υποδηλώνει συγκεκριμένα τα πτερωτά πλάσματα του Θεού.Τι λέει πάνω σε αυτό ο Σωκράτης ;

Και λοιπόν αν σπάση εις τα χέρια του η σαΐτα την ώρα που την κατασκευάζει, άρα γε όταν θα κάμη άλλην θα αποβλέπη προς την σπασμένην, ή προς εκείνην την μορφήν της σαΐτας σύμφωνα με την οποίαν κατεσκεύαζε και εκείνην που έσπασεν;Ερμογένης
Προς εκείνην την μορφήν, νομίζω εγώ.


Ουσιαστικά μας λέει ότι αν μία λέξη χάσει το νόημα της (σπάσει με την πορεία των ετών), τότε δεν πρέπει να αποβλέπουμε προς την σπασμένη αλλά προς την καθεαυτή αρχική έννοια.

filoumenos

Πηγή...