Ελλάδα: Ένα βαθιά θρησκευόμενο «κοσμικό» κράτος "1"

Τα τελευταία χρόνια, οι εκάστοτε αρχηγοί της κεντρώας ή αριστερής αξιωματικής αντιπολίτευσης έχουν εξαγγείλει τον διαχωρισμό, για να το ξεχάσουν μόλις το τρένο της εξουσίας πλησιάσει

ΤΗΣ ΝΤΙΝΑΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

Είναι μια σχέση αιώνων που εύκολα αμφισβητείται, αλλά δύσκολα διαταράσσεται. Ο εναγκαλισμός της ελληνικής Πολιτείας με την Ορθόδοξη Εκκλησία είναι

παλιός όσο και το νεότερο ελληνικό κράτος. Αναρίθμητες είναι οι προσπάθειες να
επανεξεταστεί έστω, να εκσυγχρονιστεί εν μέρει, αλλά κάθε φορά πέφτουν στο κενό.

Ειδικά τα τελευταία χρόνια, οι εκάστοτε αρχηγοί της κεντρώας ή αριστερής αξιωματικής αντιπολίτευσης έχουν εξαγγείλει τον διαχωρισμό, για να ξεχάσουν τη... βλάσφημη σκέψη μόλις το τρένο της εξουσίας πλησιάσει. Κι άλλοι τόσοι βουλευτές ή και υπουργοί που έχουν ενοχλήσει με δηλώσεις τους τον κλήρο έχουν σπεύσει να μετανοήσουν, μόλις η Εκκλησία πιάσει το φραγγέλιο.

ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ

Από τη μεταπολίτευση και μετά έχουν γίνει αρκετές αποσπασματικές απόπειρες εκκοσμίκευσης της ελληνικής πολιτείας. Στις επιτυχίες και τις αποτυχίες αναφέρεται ο δρ Αλέξανδρος Σακελλαρίου, που εξειδικεύεται στην κοινωνιολογία της θρησκείας: «Μεταξύ των επιτυχημένων εκκοσμικευτικών προσπαθειών ήταν η καθιέρωση της ονοματοδοσίας του παιδιού το 1976, χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις, η θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου και η αποποινικοποίηση της μοιχείας το 1982, που προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση της Εκκλησίας, η κατάργηση της εξομολόγησης στα σχολεία το 2006, η κατάργηση της άδειας ή γνωμοδότησης του επιχώριου μητροπολίτη για την ανέγερση ναού άλλης θρησκείας, επίσης το 2006, αλλά και η καθιέρωση του πολιτικού όρκου στα δικαστήρια».

Αξιοσημείωτη είναι η επισήμανση που κάνει ο κ. Σακελλαρίου ότι «οι περισσότερες επιτυχημένες και με λιγότερες αντιδράσεις εκκοσμικευτικές κινήσεις έχουν λάβει χώρα επί δεξιών κυβερνήσεων. Άλλες προσπάθειες απέτυχαν παταγωδώς εν μέσω θυελλωδών αντιδράσεων: το 1984 με το βιβλίο "Η ιστορία του ανθρώπινου γένους" της Α' Λυκείου, του Λ. Σταυριανού, ή με την προσπάθεια εισαγωγής στα σχολεία της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης δύο φορές (2001 και 2009), ενώ το αποκορύφωμα ήταν το θέμα της αναγραφής του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες το 2000».

ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

Προφανώς, ο χωρισμός Πολιτείας-Εκκλησίας απέχει έτη φωτός από την ελληνική πραγματικότητα. Τι θα συνέβαινε στην καθημερινότητά μας και τι θα άλλαζε στη ζωή μας αν η Ελλάδα γινόταν ένα κοσμικό κράτος;

Σ' αυτήν την υπόθεση εργασίας προ(σ)καλέσαμε τον Κωστή Τσιτσελίκη, πρόεδρο της Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και αναπληρωτή καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. «Η πρώτη αλλαγή θα ήταν στο Σύνταγμα, με κατάργηση του προοιμίου του και του άρθρου 3, το οποίο ρυθμίζει το καθεστώς της Ορθόδοξης Εκκλησίας, του Αγίου Όρους. Το άρθρο 33, σύμφωνα με το οποίο ο Πρόεδρος μπορεί να ορκιστεί μόνο με θρησκευτικό ορθόδοξο όρκο. Πέρα από το συνταγματικό επίπεδο, πλήθος άλλων διατάξεων (νόμος που διέπει το καθεστώς της Εκκλησίας, διατάξεις στην εκπαιδευτική νομοθεσία κ.λπ.), αλλά και πρακτικών θα είχαν τροποποιηθεί».

Συγκεκριμένα:

1. Η Ορθόδοξη Εκκλησία θα έπαυε να είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, όπως και το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο. Παρόμοια και οι Μουφτείες της Θράκης θα έπαυαν να αποτελούν δημόσιες υπηρεσίες.

Ο πρόσφατος νόμος για τις θρησκευτικές κοινότητες θα έπρεπε να τροποποιηθεί, ώστε να εξισώνει όλες τις θρησκευτικές κοινότητες στη σφαίρα του ιδιωτικού, χωρίς προνομιακή μεταχείριση των ορθόδοξων χριστιανών, αλλά και των μουσουλμάνων (ο μουφτής εκλέγεται και χάνει τις δικαστικές του αρμοδιότητες).

2. Συνέπεια αυτού θα ήταν η μισθολογική ανεξαρτητοποίηση των κληρικών κάθε βαθμίδας από τον κρατικό προϋπολογισμό, η οποία θα βάρυνε την Εκκλησία που θα μισθοδοτούσε τους κληρικούς ως ιδιωτικούς υπαλλήλους της. Δεν θα υπήρχαν οργανικές θέσεις ιερέων στην Αστυνομία και στον Στρατό.

3. Πολλά θέματα που αφορούν την εκκλησιαστική περιουσία θα έπρεπε να επιλυθούν, ιδίως εκείνα που σχετίζονται με την ειδική φορολόγηση, τις απαλλαγές.

4. Πολλά ακίνητα υπό δέσμευση από το κράτος επιστρέφονται στην Εκκλησία.

5. Εκεί που θα παρατηρούσαμε μεγάλες αλλαγές είναι ο χώρος της Παιδείας. Το μάθημα των θρησκευτικών θα είχε σχεδιαστεί στη βάση της θρησκειολογίας ενδεχομένως, σίγουρα όχι της κατήχησης. Θα μπορούσε ίσως να γίνεται επιλογή διαφόρων μαθημάτων θρησκευτικού περιεχομένου ή να καταργηθεί εντελώς. Πολλά και διάφορα μοντέλα λειτουργούν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

6. Η πρωινή προσευχή και ο αγιασμός θα καταργούνταν.

7. Στις δημόσιες υπηρεσίες και τα συμβολαιογραφεία, η ορκοδοσία θα ήταν υποχρεωτικά πολιτικού χαρακτήρα. Στα δικαστήρια θα μπορούσε κανείς να ορκιστεί και με θρησκευτικό όρκο, ανάλογα με τη θρησκεία του. Σε κάθε περίπτωση, θα προτασσόταν ο πολιτικός όρκος. Αυτό παρεμπιπτόντως θα έπρεπε να ισχύει και σήμερα.

8. Η ανάρτηση εικόνων σε δημόσιες υπηρεσίες και κυρίως στα σχολεία και τα δικαστήρια θα έπρεπε να επανεξεταστεί στο νέο κοσμικό περιβάλλον.

Σήμερα δεν υπάρχει κανονισμός που να επιβάλλει την ανάρτησή τους. Παραμένουν εκεί σε αδράνεια, αντανακλώντας την ιδεολογική επιβολή της «κυρίαρχης θρησκείας». Κατά συνέπεια, η διαφοροποίηση από οποιαδήποτε θρησκευτική ταύτιση στους χώρους δημόσιας λειτουργίας της Παιδείας και της Δικαιοσύνης θα είχε κατοχυρωθεί αυστηρά.

9. Το υπουργείο Παιδείας δεν θα είχε αρμοδιότητες επί των θρησκευτικών θεμάτων κάθε θρησκευτικής κοινότητας, αφού αυτές θα είχαν την απόλυτη αυτοδιοίκηση των εσωτερικών τους θεμάτων.

10. Η αναγραφή του θρησκεύματος θα είχε απαλειφθεί από κάθε δημόσιο έγγραφο.

11. Η καύση νεκρών, αν και έχει κατοχυρωθεί νομικά σήμερα, δεν είναι δυνατή. Ανεξάρτητα από τον διαχωρισμό, θα έπρεπε να δίνεται η πραγματική δυνατότητα για μετά θάνατον καύση σε όσους το επιθυμούν. Θα είχαμε επίσης στα δημοτικά κοιμητήρια χώρους τέλεσης «πολιτικής κηδείας».

12. Ο πολιτικός γάμος θα ήταν ο μόνος επίσημα αναγνωρισμένος. Κάθε θρησκευτική τελετή γάμου θα μπορούσε φυσικά να γίνεται στη σφαίρα του ιδιωτικού, παράλληλα, χωρίς όμως να έχει έννομες συνέπειες.

http://neoskosmos.com/news/el/node/51420?page=1