ΙΠΠΩΝΑΞ – ΔΕΗΣΗ ΣΤΟΝ ΕΡΜΗ

 

Ο Ιππώναξ ήταν για τους αρχαίους -τότε που ακόμη το έργο του σωζόταν κατά το μεγαλύτερο μέρος προφανώς ακέραιο - ο ποιητής της λοιδορίας και της αισχρολογίας. Στους ιάμβους του, γραμμένους πιθανώς για να παρουσιαστούν σε λαϊκές γιορτές, παρουσίαζε τον εαυτό του καυγατζή, φτωχό, διαρρήκτη, πότη, άνθρωπο, με μια λέξη, του "περιθωρίου". Λοιδορούσε συχνά τους εχθρούς του, πρώτον απ᾽ όλους τον γλύπτη Βούπαλο. Τα
ποιήματά του στο παρελθόν ερμηνεύθηκαν ως αυτοβιογραφικά, ωστόσο σήμερα επικρατεί η άποψη ότι ο Ιππώναξ υποδύεται στο πλαίσιο της ιαμβικής παράδοσης διάφορους ρόλους για να προσδώσει στην ποίησή του δραματικό χαρακτήρα. Στον ιδιαίτερο χαρακτήρα της ποίησής του αντιστοιχεί ένα ιδιαίτερο μέτρο, ο χωλίαμβος, ενώ η γλώσσα του είναι γεμάτη από σεξουαλικά υπονοούμενα και βρισιές.
Στο απόσπασμα που ακολουθεί ο φτωχός που μιλάει ικετεύει προκλητικά τον θεό Ερμή, να του δώσει τα απαραίτητα για να μην τρέμει από το κρύο.

Ερμή, Ερμή μου, της Μαίας γιε, Κυλλήνιε,
επάκουσε την δέησή μου, γιατί τουρτουρίζω
και χτυπούν τα δόντια μου
Δώσε μια χλαίνη στον Ιππώνακτα και κανένα χιτωνάκο
και κανένα ζευγάρι σανδαλάκια και παντοφλάκια γούνινα
και εξήντα χρυσούς στατήρες, που ν᾽ ανεβώ στη ζυγαριά
κι ακόμα να γέρνει από την άλλη.
Γιατί εμένα ποτέ σου δεν μου έδωσες μια ζεστή χλαίνη,
το γιατρικό για το τουρτούρισμα το χειμώνα,
ούτε μου τύλιξες τα πόδια με ζεστές παντούφλες γούνινες
να μην ματώνουν οι χιονίστρες μου.

(απόδοση: Θ. Κ. Στεφανόπουλος)

http://www.greek-language.gr/Resources/index.html