Η πύλη του Πάνα αποκαλύφθηκε στον αρχαίο Ίππο

   

Είναι άραγε αφιερωμένη στον θεό Πάνα η μνημειακή πύλη που ανακαλύφθηκε στον αρχαίο Ίππο (σήμερα Sussita) στο Ισραήλ; Μια μνημειώδης ρωμαϊκή πύλη, που ανακαλύφθηκε στα πλαίσια των ανασκαφών του Πανεπιστήμιου της Χάιφα στον αρχαίο Ίππο, μπορεί να ρίξει φως σχετικά με τη χάλκινη μάσκα του Πάνα - το μοναδικό αντικείμενο του είδους του που έχει βρεθεί σε ολόκληρο τον κόσμο - και που βρέθηκε στην ίδια θέση κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ανασκαφικής περιόδου.

«Τώρα που έχει αποκαλυφθεί ολόκληρη η πύλη, δεν έχουμε μόνο καλύτερη πληροφόρηση για την χρονολόγηση της μάσκας, αλλά και μια ένδειξη για τη λειτουργία της. Μήπως κοιτάμε προς μια πύλη που οδηγούσε στο ιερό του θεού Πάνα ή μία συναφή θεότητα;» αναρωτιέται ο Δρ. Michael Eisenberg, επικεφαλής της αποστολής.
Πέρυσι, ερευνητές από το Zinman Institute of Archaeology του Πανεπιστημίου της Χάιφα βρήκαν ένα μοναδικό και ασυνήθιστο εύρημα. Έφεραν στο φως μια χάλκινη μάσκα του θεού Πάνα. Μισός άνθρωπος και μισός κατσίκα, ο Παν αντιπροσωπεύει τομείς όπως η αγροτική ζωή, η μουσική και η ευθυμία. Η ανακάλυψη της χάλκινης μάσκας αυτού του μεγέθους να απεικονίζει έναν τέτοιο θεό ήταν πρωτόγνωρο σε παγκόσμιο επίπεδο, γεγονός που έφερε σοβαρές αδυναμίες μέχρι σήμερα για την χρονολόγηση του αντικειμένου και για την εξήγηση της πιθανής λειτουργίας του. Ο Δρ. Eisenberg σημειώνει ότι μέχρι τώρα το μόνο που ήταν δυνατό ήταν να προτείνει υποθέσεις σχετικά με την αρχική λειτουργία της μάσκας και να χρησιμοποιήσει καλλιτεχνικά και υφολογικά κριτήρια για να προτείνει μια πιθανή χρονολογία χύτευσης της.
Η μάσκα ανακαλύφθηκε στα ερείπια μιας μεγάλης λαξευτής κατασκευής από βασάλτη και οι αρχαιολόγοι υπέθεσαν ότι η αποκάλυψη του κτιρίου θα παρείχε πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το μοναδικό αυτό αντικείμενο. Όπως συμβαίνει σχεδόν κάθε χρόνο, ο αρχαίος Ίππος δεν παρέλειψε να εκπλήξει. Οι αρχαιολόγοι υπέθεταν ότι το κτίριο αποτελούσε μέρος της οχύρωσης της πόλης αλλά σκάβοντας σε μεγάλο βάθος, βρήκαν δύο τετράγωνους πύργους από βασάλτη, διαστάσεων περίπου 6,30 x 6,30 μέτρα και μια πύλη πλάτους 3,7 μέτρων στο ενδιάμεσο τους.

Οι αρχαιολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αρχική πύλη είχε ύψος μεγαλύτερο των έξι μέτρων, ενώ το πρόπυλο ίσως ήταν ακόμα ψηλότερο. Το πρόπυλο χρονολογείται πιθανότατα στην περίοδο του αυτοκράτορα Αδριανού ή λίγο νωρίτερα. Η μάσκα ήταν προφανώς εντοιχισμένη σε τοίχο ή βωμό, καθώς η οπίσθια πλευρά της περιείχε υπολείμματα μολύβδου, υλικό που χρησιμοποιούνταν για τη σταθεροποίηση. Τώρα, όμως, οι αρχαιολόγοι μπορούν να προσφέρουν μια πληρέστερη ανάλυση σχετικά με την χρονολόγηση της μάσκας αλλά και τη λειτουργία της.
«Όταν βρήκαμε τη μάσκα υποθέσαμε ότι χρησιμοποιούταν στα πλαίσια μιας τελετουργίας. Από τη στιγμή που βρέθηκε έξω από την πόλη, μία από τις υποθέσεις ήταν ότι ψάχναμε για αποδείξεις ενός μυστηριώδους τελετουργικού κέντρου εκτός πόλεως. Ωστόσο, όπως όλοι γνωρίζουμε, οι μνημειακές πύλες οδηγούν σε μεγάλες ενώσεις. Κατά συνέπεια, είναι πιθανό η πύλη αυτή να οδηγούσε σε μεγάλο κτιριακό συγκρότημα - ίσως ένα ιερό προς τιμήν του θεού Πάνα ή μιας άλλης θεότητας - που βρίσκεται λίγο πριν την είσοδο στην πόλη του Ίππου», προτείνει ο Δρ. Eisenberg.
https://en.wikipedia.org/wiki/Hippos «Η μάσκα, και τώρα η πύλη στην οποία ενσωματώνεται, συνεχίζουν να εξάπτουν τη φαντασία μας. Στη λατρεία του Πανός περιλαμβάνονται τελετές που αφορούν την οινοποσία, τις θυσίες και τις εκστατικές τελετουργίες, συμπεριλαμβανομένων του γυμνισμού και του σεξ. Αυτή η λατρεία λάμβανε χώρα συνήθως εκτός των τειχών της πόλης, σε σπήλαια και άλλα φυσικά τοπία. Είμαστε εξοικειωμένοι με την πόλη Πανέας στα βόρεια του Ίππου, μιας περιοχής με τα πιο γνωστά ιερά για τη λατρεία του Πάνα. Αλλά εδώ βρίσκουμε μια μνημειακής πύλης, έτσι το μυστήριο γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο. Τι είδους λατρεία του Πάνα ή ίσως του Διονύσου, θεού του κρασιού, πραγματοποιήθηκε εδώ στον Ίππο; Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό, θα πρέπει να συνεχίσουμε να σκάβουμε», καταλήγει ο Δρ. Eisenberg.
Από το 2000, η ​​αρχαία πόλη του Ίππου έχει έρθει σταδιακά στο φως έπειτα από μια διεθνή εκστρατεία υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Χάιφα. Ο αρχαίος Ίππος βρίσκεται μέσα στο Εθνικό Πάρκο Sussita, το οποίο διαχειρίζεται από το Israel Nature and Parks Authority.
Η επόμενη ανασκαφική περίοδος θα πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο του 2016 με τη συμμετοχή δεκάδων ερευνητών και εθελοντών από το Ισραήλ και από όλο τον κόσμο.
O αρχαίος Ίππος είναι αρχαιολογικός χώρος στο Ισραήλ, που βρίσκεται σε λόφο με θέα τη θάλασσα της Γαλιλαίας. Μεταξύ του 3ου αιώνα π.Χ. και του 7ου αιώνα μ.Χ., ο Ίππος ήταν η περιοχή μιας ελληνορωμαϊκής πόλης, που στη συνέχεια βρέθηκε υπό μουσουλμανική κατοχή και εγκαταλείφθηκε μετά το σεισμό του 749. Εκτός από την ίδια την οχυρωμένη πόλη, ο Ίππος είχε υπό τον έλεγχό του δύο λιμάνια στην λίμνη. Ο Ίππος ήταν μέρος της Δεκάπολις, μιας περιοχής που εκτεινόταν στη ρωμαϊκή Ιορδανία, τη Συρία και το Ισραήλ, και ήταν πολιτισμικά σε στενότερη σύνδεση με την Ελλάδα και τη Ρώμη σε σχέση με τα σημιτικά έθνη.
Η πόλη ιδρύθηκε ως Ἀντιόχεια τοῦ Ἵππου από τους Σελευκίδες ενώ το όνομά της προέρχεται από την ελληνική λέξη «ίππος» και το κοινό όνομα των Σελευκιδών μοναρχών, «Αντίοχος». Το όνομα στα αραμαϊκά, «Sussita» σημαίνει επίσης άλογο, ενώ το αραβικό όνομα, Qal'at al-Hisn, σημαίνει το «Φρούριο του αλόγου / επιβήτορας». Τέλος, η λατινική εκδοχή του είναι η «Hippum». Ο ακριβής λόγος για τον οποίο η πόλη έλαβε αυτό το όνομα παραμένει άγνωστος.
Πηγή