Σισμανίδης: Οι πηγές που τον έπεισαν ότι βρήκε τον τάφο του Αριστοτέλη

Στις πηγές που ταίριαζαν πολύ με τα ανασκαφικά του ευρήματα και τον έπεισαν ότι αποκαλύφθηκε ο τάφος του Αριστοτέλη, στα αρχαία Στάγειρα, αναφέρθηκε ο αρχαιολόγος Κώστας Σισμανίδης, μιλώντας στην παρουσίαση του βιβλίου του «Ο τάφος του
Αριστοτέλη στα αρχαία Στάγειρα, η ανασκαφική αποκάλυψη» στο πλαίσιο της 14ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Θεσσαλονίκης.

«Από την πρώτη στιγμή υποπτεύθηκα ότι είναι ο τάφος του Αριστοτέλη γιατί ήταν ένα κτίσμα εντελώς διαφορετικό από τα άλλα, ασύμβατο για άλλες χρήσεις και η όλη του διάταξη του ίδιου του κτίσματος και των κτισμάτων περί αυτό έδινε την εντύπωση ότι είναι ο τάφος του Αριστοτέλη», ανέφερε χαρακτηριστικά. Είπε ακόμη ότι υπάρχουν πάρα πολλές πηγές οι οποίες αναφέρονται στο επεισόδιο της ταφής της τέφρας του Αριστοτέλη στα αρχαία Στάγειρα.

Συγκεκριμένα επισήμανε ότι ο Αριστοτέλης πέθανε το 322 π.Χ στη Χαλκίδα όπου κατέφυγε επειδή τον κυνηγούσαν οι Αθηναίοι μετά τον θάνατο του προστάτη του, Αλεξάνδρου. Η τέφρα του, όπως είπε, ετάφη στα αρχαία Στάγειρα με τιμές και δόξες, αφού οι άρχοντες της Χαλκίδας ειδοποίησαν τους Σταγειρίτες ότι αν θέλουν μπορούν να παραλάβουν την τέφρα του και να τη θάψουν στην πατρίδα του.

Υπάρχουν αρκετές πηγές που αναφέρονται σε αυτό το γεγονός και αραβικές που φαίνεται ότι αντιγράφουν αρχαιοελληνικές γιατί έχουν γνώση και της τοπογραφίας της περιοχής. Έχουμε το χειρόγραφο 257 της μαρκιανής βιβλιοθήκης της Βενετίας που μας λέει για την ταφή εκεί και άλλες πηγές όπως, για παράδειγμα τον Αμμώνιο, έναν νεοπλατωνικό φιλόσοφο.

Όμως και μέχρι και τα χρόνια της τουρκοκρατίας συνεχίζουν και να μιλούν για τον τάφο του Αριστοτέλη στα Στάγειρα και αναφέρουν ότι μπροστά στον τάφο υπήρξε και βωμός, ανέφερε, μεταξύ άλλων.

Διευκρίνισε, άλλωστε, ότι στην αρχαιολογική ανασκαφή που έγινε το 1996 δεν βρέθηκε ο ίδιος ο βωμός αλλά σε ένα ψηφιδωτό δάπεδο η ορθογώνια κόγχη στην οποία ήταν στημένος ο βωμός και μέσα σε αυτήν μεγάλες ποσότητες στάχτης από τις θυσίες που γινόταν προς τιμήν του Αριστοτέλη, καθώς και τμήματα μαρμάρου, πιθανώς από το βωμό. Είπε ακόμη ότι, σύμφωνα με τις αρχαίες μαρτυρίες και τις πηγές, τα αρχαία βουλευτήρια είχαν αυτό το καμπύλο σχήμα και έτσι δόθηκε στον τάφο το αψιδωτό σχήμα, για να εμπνέονται οι Σταγειρίτες από το πνεύμα του Αριστοτέλη και να παίρνουν ορθές αποφάσεις.

«Έτσι πείστηκα εντελώς από τις πηγές που ταίριαζαν πάρα πολύ με τα ανασκαφικά ευρήματα ότι απεκαλύφθη ο τάφος του Αριστοτέλη» τόνισε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του ο αρχαιολόγος Ματθαίος Μπέσιος, επισήμανε ότι συμφωνεί με όσα ισχυρίζεται ο κ. Σισμανίδης και με όσα είχε δει και ο ίδιος το 1996 και υπογράμμισε:
«είναι κάτι επιστημονικά που δεν μπορεί εύκολα να απορριφθεί. Με βάση αυτά τα ανασκαφικά στοιχεία είναι πάνω από 90% σίγουρο ότι είναι εκεί ο τάφος. Αυτό που επιβεβαιώνει περισσότερο τη θέση του Αριστοτελείου, ο χώρος όπου τιμούνταν και λατρεύονταν ο Αριστοτέλης είναι η εύρεση του αύλειου χώρου όπου βρίσκονται τα υπολείμματα από το βωμό. Παράλληλα διευκρίνισε, μεταξύ άλλων, ότι τα στοιχεία της ανασκαφής ταιριάζουν απόλυτα στα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια που γνωρίζουμε ότι μεταφέρθηκαν τα οστά του Αριστοτέλη στην πατρίδα του, ενώ τόνισε ότι στο κέντρο της πόλης γινόταν η ταφή μόνο σημαντικών προσώπων.

Εξάλλου ο ομότιμος καθηγητής της Νομικής Σχολής, Νικόλαος Ιντζεσίλογλου, αναφερόμενος στο βιβλίο του κ. Σισμανίδη, επισήμανε ότι είναι επιστημονικό αλλά δεν απευθύνεται μόνο στους ειδικούς, το καταλαβαίνει ο καθένας και δεν αφήνει κανένα περιθώριο μη κατανόησης, είναι πολύ καλά δομημένο και εκτός από τον τάφο μιλά και για τις τοποθεσίες και τις αρχαίες πόλεις της περιοχής των αρχαίων Σταγείρων και όχι μόνο, βοηθώντας τον αναγνώστη να καταλάβει το ιστορικό και γεωγραφικό περιβάλλον όπου κτίστηκε ο βωμός και έγινε ο τάφος του Αριστοτέλη.

Μίλησε, τέλος, για την αριστοτελική σκέψη και τις απόψεις του Αριστοτέλη για την πολιτική.

(πηγή ΑΠΕ - ΜΠΕ)