Ρητινοσυλλέκτης:μια πολλά υποσχόμενη δραστηριότητα!

Ρετσίνι

Κοινή ονομασία της τερεβινθίνης, ρητίνης που ρέει είτε από μόνη της είτε μετά από εντομή του κορμού των δέντρων της οικογένειας των Κωνοφόρων και των Τερεβινθιδών.


Το ρετσίνι ανήκει στα βάλσαμα και αποτελείται από τερεβινθέλαιο, ρητινικά οξέα και
αλκοόλες υψηλού μοριακού βάρους. Στη φυσιολογική του θερμοκρασία είναι στερεό, αλλά παίρνει το σχήμα του δοχείου μέσα στο οποίο...
περιέχεται. Είναι αδιάλυτο στο νερό, διαλυτό στην αλκοόλη και τους περισσότερους οργανικούς διαλύτες.

Το ρετσίνι που χρησιμοποιείται περισσότερο είναι εκείνο που παράγουν διάφορα είδη πεύκου και χρησιμεύει για την από αυτό λήψη του τερεβινθέλαιου (νέφτι) και του κολοφώνιου, για την παρασκευή των ρητινοσαπώνων και του κρασιού ρετσίνα κλπ. Στη θεραπευτική βρίσκει σήμερα περιορισμένη εφαρμογή ως αντισηπτικό σε παθήσεις των ουροφόρων οδών και των πνευμόνων με μορφή σιροπιού, κάψουλας ή χαπιού.

http://www.tseneklidis.gr/
Ρετσίνι στα καύσιμα μειώνει τους ρύπους

Λένε επιστήμονες τριών πανεπιστημίων


Την προσθήκη ρητίνης στα υγρά καύσιμα προτείνουν επιστήμονες τριών πανεπιστημίων καθώς δρα ως βελτιωτικό στην καλή λειτουργία του κινητήρα, επιτυγχάνοντας παράλληλα και την μείωση των εκπομπών αέριων ρύπων!

Η ανακοίνωση έγινε στο 16ο Πανελλήνιο Δασολογικό Συνέδριο που ξεκίνησε χθες και θα ολοκληρωθεί την Τετάρτη στη Θεσσαλονίκη και διοργανώνεται από την Ελληνική Δασολογική Εταιρεία και το Τμήμα Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.
Η έρευνα για τη ρητίνη πραγματοποιήθηκε από τους Α. Σκαλτσογιάννη, Δ. Μήτρα, Μ.Τσακτσίρα από το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών του ΑΠΘ, Κ.Τσανακτσίδη και Ε. Κατσίδη από το Τμήμα Τεχνολογιών Αντιρρύπανσης, Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου Καυσίμων του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και τον E. Φάββα από το Ινστιτούτο Φυσικο-Χημείας του Δημόκριτου.
Όπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Σκαλτσογιάννης, η ρητίνη ή ρετσίνι, όπως είναι γνωστή, λόγω τη χημικής της δομής, χρησιμοποιήθηκε για να μελετηθεί η επίδρασή της στη βελτίωση της ποιότητας των υγρών συμβατικών καυσίμων ως μέσο απομάκρυνσης της υγρασίας, σε αντίθεση με πρακτικές που χρησιμοποιούνται σήμερα και είναι ιδιαίτερα δαπανηρές χωρίς σημαντικά αποτελέσματα. Σημειώνεται ότι η μείωση της υγρασίας είναι μία πολύ σημαντική παράμετρος αφού η παρουσία της είναι υπεύθυνη για τη διάβρωση τμημάτων του κινητήρα, τη δημιουργία πάγου σε χαμηλές θερμοκρασίες και άλλων σοβαρών προβλημάτων.
«Διαπιστώσαμε ότι η ρητίνη "τραβάει σαν σφουγγάρι" την υγρασία των καυσίμων, ανεβάζοντας έτσι την ποιότητά τους αφού γίνεται καλύτερη καύση, ο κινητήρας διατηρείται σε καλή κατάσταση και υπάρχει σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων» ανέφερε ο κ.Σκαλτσογιάννης.
Ρητίνη
Η Ελλάδα θεωρείται η μεγαλύτερη ρητινοπαραγωγός χώρα της Ευρώπης, λόγω της ποσότητας και της ποιότητας των προϊόντων της ρητίνης που παράγει από τους φυσικούς πληθυσμούς χαλεπίου πεύκης. Η ρητίνη, ως δευτερογενές δασικό προϊόν, αποτελεί τη βάση για την παραγωγή εκατοντάδων χημικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας όπως αρώματα, χρωστικές, κόλλες κτλ., και για αυτό παραμένει ένα ανανεώσιμο φυσικό προϊόν με παγκόσμια οικονομική σημασία.
«Τα πειραματικά αποτελέσματα δείχνουν, ότι η χρήση της ρητίνης, αντί των άλλων τεχνικών, θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική και οικονομική. Σημαντικό πλεονέκτημα αυτής είναι ότι αποτελεί ένα φυσικό ανανεώσιμο προϊόν που μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά την αποθήκευση των καυσίμων πριν τη χρήση τους με περιορισμένο κόστος, το οποίο είναι εντοπισμένο μόνο στη συλλογή της ρητίνης» λέει ο κ.Σκαλτσογιάννης. Διευκρινίζει δε, ότι σύμφωνα με τα πειράματα, 2,5 με 5 κιλά ρητίνης σε έναν τόνο καυσίμου, σε μια δίωρη επεξεργασία, μπορεί να μειώσει την υγρασία κατά 70%.
«Η περιεχόμενη υγρασία στο πετρέλαιο και στα υπόλοιπα καύσιμα αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα υπεύθυνο για τη διάβρωση τόσο των κινητήρων όσο και των δεξαμενών αποθήκευσης και μεταφοράς. Επιπλέον είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία πάγου σε χαμηλές θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της ροής του καυσίμου δια μέσω των σωληνώσεων, ένα σημαντικό πρόβλημα ιδιαίτερα στα καύσιμα των αεριωθούμενων» ανέφερε ο καθηγητής υπογραμμίζοντας και τη θετική επίδραση της ρητίνης στη βελτίωση των φυσικοχημικών ιδιοτήτων των καυσίμων που την καθιστούν αντιρρυπαντικό παράγοντα, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών των αερίων ρύπων.
Ρητινοσυλλέκτες, φύλακες των δασών
Τα αποτελέσματα της εργασίας των επιστημόνων, συνηγορούν στην άποψη ότι είναι δυνατή η μετατροπή της ρητινοσυλλογής από περιστασιακή απασχόληση των παραδασόβιων πληθυσμών της χώρας, σε μια δυναμική καλλιέργεια υψηλών προδιαγραφών με θεαματική πρόσοδο.
«Αν ληφθεί υπόψη ότι η χώρα μας και γενικότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι πλεονασματικές στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων, η επιδότηση μερικών εξ αυτών πρόκειται να σταματήσει σύντομα και ελλειμματικές στην παραγωγή δασικών προϊόντων, θεωρούμε ότι η ίδρυση φυτειών (βιομηχανικές φυτείες) με υψηλοαποδοτικούς γενοτύπους χαλεπίου πεύκης για παραγωγή ρητίνης θα αποτελέσει το κίνητρο επιχειρηματικότητας τόσο των ιδιωτικών όσο και των δημόσιων φορέων».
Σημαντικό πλεονέκτημα για την εφαρμογή της πρότασης των καθηγητών είναι και το γεγονός ότι τα δάση της χαλεπίου πεύκης στη χώρα μας αποτελούν τα πλέον πυρόπληκτα δασικά οικοσυστήματα οπότε οι ρητινοσυλλέκτες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και ως οι φυσικοί φύλακες των δασών.

http://www.enet.gr/



Το μυστήριο της ρητίνης (ρετσίνι )




Κανείς δεν γνωρίζει με απόλυτη σιγουριά γιατί κάποια δέντρα εκκρίνουν ρητίνη.
Η ρητίνη είναι ένα παχύρρευστο, άχρωμο υγρό που εκκρίνεται από ορισμένα είδη κωνοφόρων δέντρων (κυρίως πεύκων) όταν πληγωθούν.
Από χημική άποψη, η ρητίνη είναι μίγμα ρητινικών οξέων (κολοφωνίου και πτητικού ελαίου (τερεβινθελαίου). Η ροή της ρητίνης γίνεται από ρητινοφόρους αγωγούς, Σε μια τομή ξύλου, οι αγωγοί αυτοί φαίνονται με γυμνό μάτι ή με φακό, αλλά η δομή τους διακρίνεται μόνο με μικροσκόπιο.
Οι ρητινοφόροι αγωγοί δεν είναι κύτταρα, αλλά κενοί χώροι ανάμεσα στα κύτταρα του ξύλου και έχουν εσωτερική επένδυση από ειδικευμένα κύτταρα (παρεγχυματικά, επιθηλιακά). Τα κύτταρα αυτά είναι πηγή της Ρητίνης. Είναι αξιοσημείωτο, ότι ρητίνη εκκρίνεται μόνο από ρητινοφόρους αγωγούς που βρίσκονται στο σομφό ξύλο. Στο εγκάρδιο ξύλο, οι αγωγοί είναι κλειστοί (αποφραγμένοι).
Εκτός από τους κανονικούς, υπάρχουν και τραυματικοί ρητινοφόροι αγωγοί που δημιουργούνται ύστερα από πλήγωση. Αυτοί συνήθως είναι μόνο αξονικοί, και μπορεί να βρίσκονται σε είδη που δεν έχουν κανονικούς αγωγούς, π.χ. στην ελάτη.
Ρητινοφόροι αγωγοί υπάρχουν στα πεύκα, την ερυθρελάτη και στα ξενικά είδη ψευδοτσούγκα και λάρικα, αλλά ρητίνη σε σημαντικές ποσότητες παράγεται μόνο από ορισμένα είδη πεύκων, κυρίως θερμών περιοχών. Στην Ελλάδα, η ρητίνη παράγεται μόνο από τη χαλέπιο πεύκη (pinus halepensis).
Ρητίνη παράγεται από ζωντανά δέντρα — με συστηματική πλήγωση τους. Πηγή ρητίνης είναι όμως και φυσικά ή τεχνητά δαδοποιημένο (εμποτισμένο με ρητίνη) ξύλο, από το οποίο παραλαμβάνονται τα συνθετικά της ρητίνης, κολοφώνιο και τερεβινθέλαιο, με απόσταξη ή πολτοποίηση.
http://www.arxaiaithomi.gr/


Το αίμα του πεύκου


Αγαπάω ιδιαίτερα τα βουνά της βόρειας Εύβοιας, ιδιαίτερα τα σκοτεινά πευκοδάση γύρω από τον Άγιο Ιωάννη το Ρώσο. Φταίει μάλλον που πέρασα εκεί πολλά από τα παιδικά μου καλοκαίρια με τον παππού Λεωνίδα και τη γιαγιά Λιλή. Αχ, εκείνα τα καλοκαίρια… με βυθίζουν σε μια αβάσταχτη νοσταλγία… Η οποία φυσικά γίνεται ακόμη πιο βαθιά κάθε φορά που ο δρόμος με φέρνει στα δάση του όρους Κανδήλι. Νοσταλγία ε; Ναι. Ξέρω. Φυσικά γερνάω…

Από τότε θυμάμαι τα μικρά σακουλάκια που κρεμιόντουσαν στους κορμούς των μεγάλων πεύκων. Θυμάμαι πως κόλλαγαν τα χέρια μου ρετσίνι, και πευκοβελόνες, γινόμουν χάλια, «Αντωνάκηηηηη, έλα βρε να σε πλύνω… « να φωνάζει η γιαγιά Λιλή. Θυμάμαι από τότε το ρετσίνι των εδώ δασών, τη μυρωδιά του, το χρώμα του, θα μπορούσα να το ξεχωρίσω θαρρώ από όλα τα ρετσίνια της Ελλάδας.
Οδηγώντας στις διαδρομές της Βόρειας Εύβοιας και ιδιαίτερα εδώ στοΚανδήλι έβλεπα συχνά τα κεχριμπαρένια σακουλάκια με το ρετσίνι να κρέμονται στα μεγάλα πεύκα δίπλα στο δρόμο. Σαν να σταλάζει το πεύκο μέσα εκεί το ίδιο του το αίμα… «…και το ρετσίνι του ποτάμι απ τις πληγές…», έγραφε στα «Ψηλά Βουνά» ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, περιγράφοντας αυτή ακριβώς την εικόνα. Και την ίδια αίσθηση…




Η βόρεια Εύβοια είναι η μεγαλύτερη ρετσινοπαραγωγός περιοχή της Ελλάδας. Το κατεξοχήν χωριό «πευκάδων» (όπως αυτοαποκαλούνται οι ρετσινάδες της Εύβοιας) είναι οι Κουρκουλοί. Ανηφόριζα στους Κουρκουλούς ένα μεσημέρι του Σεπτέμβρη. Φύσαγε ένα χλιαρό αεράκι και από τα ανοιχτά τζάμια του αυτοκινήτου με πλημμύριζε μια παρηγορητική μυρωδιά πεύκου και ρετσινιού. Μου θύμιζε τόσα εξάλλου. Και η μυρωδιά. Και η περιοχή.
Οι Κουρκουλοί είναι το χωριό με τη μεγαλύτερη παραγωγή ρετσινιού πανελλαδικά: 500 τόνοι το χρόνο βγαίνουν εδώ! Στους Κουρκουλούς συνάντησα τον κυρ Γιώργο Αλεξίου, «πευκά» από τους πιο παλιούς. Με φώναξε στο σπίτι του, άνοιξε το μπουκάλι με το τσίπουρο, έβγαλε μεζέ, τυρί, ελιές, ό,τι βρέθηκε. Ανοιχτόκαρδος, γελαστός, με κέρδισε αμέσως.
«Είκοσι οικογένειες ασχολούνται αποκλειστικά με το ρετσίνι στο χωριό…», μου είπε. «Ξεκινάμε τον Μάρτιο να πελεκάμε τα δέντρα. Τα αφήνουμε και ξαναπηγαίνουμε συνέχεια. Πελεκάμε και συνεχίζουμε. Αυτό κρατάει ως τον Οκτώβριο που αρχίζει η συγκομιδή. Μετά έχουμε αρκετή δουλειά για να βγάλουμε το ρετσίνι, φτάνουμε Γενάρη να παραδώσουμε το προϊόν.»
«Πιες.., πιες βρε δημοσιογράφε…» μου φώναζε. Και φωνάζει και στην κυρά του να μας φέρει κι άλλους μεζέδες. Κι εγώ έπινα. Και το χλιαρό αεράκι στο μπαλκόνι σάλευε τις κορφές του πευκώνα που απλωνόταν μπροστά μας, ατελείωτος, σκεπάζοντας τους λόφους στα ανατολικά. Σε κάποιο διπλανό σπίτι έπαιζαν κάτι λαϊκά στο ράδιο. Κυριακή στο χωριό.. Ψήνανε κιόλας… Ένα ντουμάνι από τις μπριζόλες στα κάρβουνα έρχονταν κατά κύματα στο μπαλκόνι μας.
Σε μεγάλα κέφια πια κατεβήκαμε απόγευμα να μου δείξει τα εργαλεία του και τη δουλειά του. Βασικά εργαλεία των «πευκάδων» είναι το σκεπάρνι, η σκάλα και η φούσκα με τα θεϊκό οξύ. Να τα. Μάλιστα.
«Βγάζουμε τη φλούδα με το σκεπάρνι και ρίχνουμε θειικό οξύ, να σπάσουν οι ίνες του πεύκου. Για να επουλώσει την πληγή το δέντρο θα αρχίσει να δακρύζει το ρετσίνι. Το θειικό οξύ είναι τεχνική που ήρθε από την Πορτογαλία».



Ρετσινάς, Βόρεια Εύβοια
Τα δέντρα που κάθε οικογένεια τρυγάει είναι καθορισμένα από το δασαρχείο. «Κάθε οικογένεια έχει 7-8 χιλιάδες δέντρα. Πρέπει να βγάλεις τουλάχιστον 20 τόνους για να ζήσεις. Για το φαΐ…» λέει ο κυρ Γιώργος.
Η τιμή του ρετσινιού είναι εξευτελιστική (το 2009 ήταν γύρω στα 15 λεπτά το κιλό!) καθώς μόνο μια βιομηχανία υπάρχει στην Ελλάδα (βρίσκεται στην Ελευσίνα) και έχοντας το μονοπώλιο πιέζει τις τιμές. Από το ρετσίνι παράγεται το τερεβινθέλαιο, το νέφτι, το κατράμι και πολλά άλλα βιομηχανικά προϊόντα ενώ ρετσίνι χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική, στην κοσμετολογία και σε πολλές άλλες χρήσεις.
Βέβαια υπάρχει και επιδότηση στους «πευκάδες» από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Αν δεν ήταν η επιδότηση θα ήμασταν πεθαμένοι…» λέει ο κυρ Γιώργος. Οι ρετσινάδες επιδοτούνται γιατί λειτουργούν και σαν άτυποι δασοφύλακες: είναι συνέχεια στο δάσος, καθαρίζουν τον τόπο που δουλεύουν και είναι σε εγρήγορση για τυχόν πυρκαγιά. Η δουλειά τους είναι δύσκολη αλλά ζουν όλο το χρόνο μέσα στα μυρωδάτα δάση. Και αυτό είναι οπωσδήποτε πολύ ωραίο. Είναι όπως και να το κάνεις μια μικρή ανταμοιβή.
Τον άφησα κοντά στα πεύκα του. Στα ίδια δάση που έπαιζα μικρός. Το τσίπουρο τα κάνει όλα όμορφα και απλά και σκέφτομαι ότι πρέπει να βρω μια παγωμένη βρύση να βάλω το κεφάλι μου από κάτω γιατί έχω δρόμο μπροστά μου. «Το δάσος σε κάνει άνθρωπο…» μου φωνάζει γελώντας ο «πευκάς» από τους Κουρκουλούς.
Το νοιώθω καλέ μου κύριε Γιώργο. Το νοιώθω αλήθεια…


http://www.thegreektraveller.com/
http://aegeanhawk.blogspot.gr