Δώστε στο θρήσκευμα απολυτήριο

 Διαλεκτή Αγγελή
Πολύς λόγος γίνεται για την αναγραφή του θρησκεύματος στα απολυτήρια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τη στιγμή που η ίδια η πραγματικότητα έχει δώσει λύση στο ζήτημα εδώ και καιρό.

Η συζήτηση ξεκίνησε από την ερώτηση που κατέθεσαν 29 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ζητώντας από τον υπουργό Παιδείας να
μεριμνήσει για την τροποποίηση των σχετικών ρυθμίσεων και να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου το θρήσκευμα να μην αναγράφεται στα απολυτήρια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Μεταξύ των βουλευτών που υπογράφουν την ερώτηση είναι και η Σία Αναγνωστοπούλου, η οποία υποστηρίζει ότι το θρήσκευμα αποτελεί ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο και προστατεύεται από το Σύνταγμα.

«Το Σύνταγμα σέβεται την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του καθενός και τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα που εξατομικεύουν την ταυτότητά του. Ηδη από το 2015, ως αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας τότε, είχα μιλήσει για την ανάγκη κατάργησης της διάταξης του πρώην υπουργού Παιδείας Ανδρέα Λοβέρδου που υποχρέωνε όσους γονείς επιθυμούσαν να απαλλαγούν τα παιδιά τους από το μάθημα των θρησκευτικών να δηλώνουν αν είναι χριστιανοί ορθόδοξοι, αλλόθρησκοι ή άθεοι.

»Ομως κάθε δήλωση του θρησκεύματος σε ένα διοικητικό σχολικό έγγραφο, ή η αναγραφή του θρησκεύματος στο απολυτήριο Λυκείου, συνιστά ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο και ως τέτοιο προστατεύεται από το ισχύον Σύνταγμα (άρθρο 9Α “Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση των προσωπικών του δεδομένων, όπως ο νόμος ορίζει”), από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., που συνιστά δεσμευτικό δίκαιο για τα κράτη-μέλη, αλλά και από τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ε.Ε. Ο δημόσιος χώρος θα πρέπει να είναι κατ’ εξοχήν κοσμικός, πόσο μάλλον ο χώρος του δημόσιου σχολείου και της εκπαίδευσης. Η πολιτεία έχει υποχρέωση να εξασφαλίζει την κατοχύρωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών της και να τηρεί τις συνταγματικές της υποχρεώσεις απέναντί τους», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» η βουλευτής Αχαΐας.

«Αντισυνταγματική»
Την ίδια ώρα η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ) κατέθεσε αναφορά στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για την κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος στα απολυτήρια του Γυμνασίου και του Λυκείου, υποστηρίζοντας ότι είναι αντισυνταγματική και ότι μπορεί να εκθέσει το άτομο σε διακρίσεις.

Η απαγόρευση συλλογής και επεξεργασίας στοιχείων που αφορούν το θρήσκευμα των προσώπων -και μάλιστα ανηλίκων- προκύπτει και από τη συνδυασμένη ερμηνεία των άρθρων 13 και 9Α Συντάγματος, όπως έχει κρίνει και με ad hoc απόφαση η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), ήδη από το 2002.

Την παραπάνω απόφαση της ΑΠΔΠΧ επικαλείται και ο βουλευτής Επικρατείας της Ν.Δ., καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών και τέως πρύτανης του ΕΚΠΑ, Θεόδωρος Φορτσάκης, μιλώντας στην «Εφ.Συν.»:

«Η ΑΠΔΠΧ έχει απευθύνει από το 2002 σύσταση στο υπουργείο Παιδείας να μην επιτρέπεται η αναγραφή του θρησκεύματος στα απολυτήρια (77Α/2002). Διότι η αναγραφή του θρησκεύματος δεν είναι νόμιμη, αφού δεν έχει σχέση με την επίδοση του μαθητή, και εκθέτει τον κάτοχο του απολυτηρίου σε διακρίσεις για τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Αλλωστε τόσο η ΑΠΔΠΧ (510/2000) όσο και το ΣτΕ (2280/2001) έχουν κρίνει ότι δεν επιτρέπεται η αναγραφή του θρησκεύματος στα δελτία ταυτότητας. Επίσης, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έκρινε ότι η καταγραφή των θρησκευτικών πεποιθήσεων μπορεί να οδηγήσει σε διακρίσεις στις σχέσεις με τη διοίκηση ή ακόμα και στις επαγγελματικές σχέσεις (12.12.2002, Σοφιανόπουλος κατά Ελλάδος). Η πρόσφατη αναφορά της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στην ΑΠΔΠΧ για την αναγραφή του θρησκεύματος στα απολυτήρια αναμένεται να έχει την ίδια αντιμετώπιση. Διότι, από όσα προηγούνται, προκύπτει ότι το ζήτημα έχει ήδη επιλυθεί».

Η Ενωση Αθέων έχει προχωρήσει σε καταγγελίες στην ΑΠΔΠΧ και στον Συνήγορο του Πολίτη τόσο για το ζήτημα της αναγραφής του θρησκεύματος στο απολυτήρια όσο και για το ζήτημα της απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών.

«Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει επισημάνει, ύστερα από σχετική καταγγελία μας, πως κάθε άλλο παρά εξασφαλίζεται το συνταγματικό δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας. Καθώς καμιά από τις τρεις τελευταίες ηγεσίες του υπουργείου δεν έχει αντικαταστήσει τις σχετικές εγκυκλίους, εκτιμάται πως η θρησκευτική ελευθερία περνά σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με τις κόκκινες γραμμές συγκεκριμένης ιεραρχίας και τα συντεχνιακά συμφέροντα συγκεκριμένου κλάδου καθηγητών. Αυτό επιβεβαιώνεται και φέτος οπότε, ακόμη καιέπειτα από ερώτηση βουλευτών, του κυβερνώντος κόμματος μάλιστα, συνεχίζουν να εκδίδονται υπουργικές αποφάσεις στις οποίες αναγράφεται το θρήσκευμα. Θεωρούμε πως η μόνη αντιμετώπιση είναι η παρέμβαση της Δικαιοσύνης και των δύο Ανεξάρτητων Αρχών όπου και θα απευθυνθούμε ξανά», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της Ενωσης Αθέων, Φώτης Φραγκόπουλος.

Τι ισχύει σήμερα
Τι ισχύει, όμως, εμπειρικά για τα απολυτήρια του Γυμνασίου και του Λυκείου; Στα περισσότερα σχολεία, εδώ και χρόνια, το πεδίο του θρησκεύματος παραμένει κενό, παρά το γεγονός ότι ακόμη και στο τελευταίο ΦΕΚ που εκδόθηκε η φόρμα του απολυτηρίου εξακολουθεί να αναγράφει το πεδίο «Θρήσκευμα» καθώς και άλλα πεδία τα οποία παραμένουν επίσης κενά, όπως ο «Αριθμός Δημοτολογίου» για τους αλλοδαπούς μαθητές και ο «Αριθμός Μητρώου Αρρένων» για τις μαθήτριες.

«Το ελληνικό κράτος έχει αποφανθεί ότι δεν είναι ουσιώδης πληροφορία, ούτε λοιπόν και για το σχολείο θα πρέπει να αποτελεί τέτοια», μας λέει η Μαρία Νάκου, εκπαιδευτικός και μητέρα δύο παιδιών.

Της ίδιας άποψης είναι και ο Δημήτρης Πολυχρονιάδης, επί χρόνια δάσκαλος σε σχολεία της πρωτοβάθμιας.

«Θεωρώ ότι είναι μεγάλη πρόοδος να πάψει να αναγράφεται το θρήσκευμα, αυτή η ομολογία πίστεως που έχουν επιβάλει σκοταδιστικοί κύκλοι σε όλες τις σφαίρες της δημόσιας ζωής. Ως γονέας υποστηρίζω θερμά την κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος από τα απολυτήρια καθώς και από κάθε άλλο δημόσιο έγγραφο», τονίζει ο Δ. Πολυχρονιάδης, με τον νεαρό Ορέστη, που αποφοίτησε φέτος από το Λύκειο, να υπερθεματίζει, γιατί «πρόκειται για καθαρά προσωπικό δεδομένο και μπορεί να λειτουργήσει στιγματίζοντας κάποιον σε χώρους που είναι πιο συντηρητικοί, όπως ο στρατός, ή να του φέρει εμπόδια ακόμη και στην προσπάθεια ανεύρεσης εργασίας».