Αρχαίες συνταγές ομορφιάς

Η ομορφιά γενικά είναι το χαρακτηριστικό ενός ατόμου, ενός τόπου, ενός αντικειμένου ή μιας ιδέας που προσφέρει μια αέναη εμπειρία απόλαυσης, ευχαρίστησης, νοήματος και ικανοποίησης. Η ομορφιά μελετάται ως κλάδος της αισθητικής, της κοινωνιολογίας, της
κοινωνικής ψυχολογίας και του πολιτισμού. Ως δημιούργημα του πολιτισμού, έχει εμπορευματοποιηθεί εξαιρετικά με όχι πάντα θετικά αποτελέσματα. Μια “ιδανική ομορφιά” είναι η ύπαρξη η οποία θαυμάζεται, ή κατέχει χαρακτηριστικά τα οποία χαρακτηρίζονται ευρέως ως όμορφα σε έναν συγκεκριμένο πολιτισμό ή κοινωνία.

Η έννοια του ‘όμορφου’ συχνά περιλαμβάνει και την περίπτωση όπου μια ύπαρξη βρίσκεται σε πλήρη ισορροπία και αρμονία με την φύση, κατάσταση η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα έλξης και συναισθηματικής ευημερίας. Επειδή όμως, είναι μια υποκειμενική εμπειρία, συχνά λέγεται ότι η ομορφιά είναι στα μάτια αυτού που βλέπει. Ωστόσο, στην πιο βαθυστόχαστή της έννοια, η ομορφιά μπορεί να δημιουργεί μια περίοπτη εμπειρία θετικής αντανάκλασης γύρω από το νόημα της ύπαρξης κάθε ατόμου. Υποκείμενο δε της ομορφιάς είναι οτιδήποτε συνηχεί με την προσωπική ολοκλήρωση.

Το κλασικό ελληνικό επίθετο του όμορφος ήταν κάλλος. Η κοινή ελληνική λέξη για το όμορφος ήταν “ωραίος”, ένα επίθετο το οποίο ετυμολογικά προέρχεται από την λέξη “ώρα”. Στα κοινά ελληνικά, η ομορφιά ήταν συνεπώς συσχετισμένη με το να είναι κανείς ‘της μιας ώρας’. Ένα ώριμο φρούτο (όταν δηλαδή είναι στην ώρα του) θεωρείτο όμορφο, ενώ μια νεαρή γυναίκα η οποία προσπαθεί να δείχνει μεγαλύτερη ή μια μεγαλύτερη γυναίκα που προσπαθεί να δείχνει νεότερη δεν θα θεωρείτο όμορφη. Η λέξη ωραίος στην Αττική Ελληνική γλώσσα είχε πολλές σημασίες συμπεριλαμβανομένου του νέου και του ώριμου.

Ένα από τα στοιχεία της ανθρώπινης φύσης είναι η φιλαρέσκεια. Η ανάγκη να αρέσουμε στους άλλους δεν είναι μόνο φαινόμενο της εποχής μας, γι αυτό το λόγο έχουμε τόσα ιστορικά στοιχεία από τους προγόνους μας. προσπαθούσαν να προσδιορίσουν το πρότυπο ομορφιάς μέσα από διάφορα στοιχεία και γνωρίσματα.

Συχνά αυτά τα πρότυπα ήταν μορφές των Θεών, για παράδειγμα στην αρχαία Ελλάδα η θεά Αφροδίτη ήταν γνωστή για το κάλλος και την ομορφιά της. Φυσικά τα πρότυπα αυτά άλλαζαν ανάλογα με τα δεδομένα της χρονικής περιόδου.

Οι πρωτόγονες φυλές εμφανίζονται να ζωγραφίζουν όλο το πρόσωπο και το σώμα τους με διάφορα σχέδια και χρώματα. αυτό δήλωνε τα αξιώματα και τη δύναμη του κάθε ένα μέσα στη φυλή, αλλά λειτουργούσε και ως καμουφλάζ για τους διάφορους κινδύνους έξω από αυτή.

Με το πέρασμα των χρόνων το μακιγιάζ γίνεται μέσο ένδειξης ομορφιάς, όπου οι άνθρωποι των κατώτερων κοινωνικών τάξεων το ξεκινούν ως ενασχόληση και το εξελίσσουν σε τέχνη προς εξυπηρέτηση υψηλότερων τάξεων.

Οι αρχαίες συνταγές ομορφιάς.

Ο Ηρόδοτος είναι αυτός ο οποίος μας μεταφέρει την αρχαιότερη συνταγή ομορφιάς, περί το 3000 π.κ.ε. Είναι η μάσκα βερίκοκου με την οποία κάλυπτε το πρόσωπό της η βασίλισσα Ατσοσίτο.

Οι απαρχές της κοσμητικής τέχνης εντοπίζονται στην Αίγυπτο. Μάλιστα, οι Αιγύπτιοι έκαναν και εξαγωγές καλλυντικών σκευασμάτων. Επίσης, η Κλεοπάτρα φέρεται να έγραψε με τη βοήθεια του γιατρού της μια πραγματεία περί καλλυντικών, προσπαθώντας να καταγράψει τις συνταγές ομορφιάς που ακολουθούσε.

Σύμφωνα με τα όσα μας μεταφέρει ο Πλούταρχος, ιδιαίτερα χαρακτηριστικός ήταν ο τρόπος που μακιγιαριζόταν. Τα βλέφαρα βαμμένα πράσινα, τα μάγουλα στους τόνους του κόκκινου και του λευκού, το μέτωπο τονισμένο με χρώμα θαλασσί και το περίγραμμα των χειλιών ζωγραφισμένο. Πασίγνωστα έγιναν και τα λουτρά της από γάλα γαϊδούρας, το οποίο λόγω της οξύτητάς του ήταν ιδιαίτερα ευεργετικό για τις λιπαρές επιδερμίδες.

Λίγο αργότερα, η αυτοκράτειρα Ποππαία, σύζυγος του Νέρωνα, εισήγαγε μια μάσκα προσώπου από σίκαλη και λάδι ελιάς, η οποία έγινε δημοφιλής αλλά έμεινε γνωστή με το ειρωνική ονομασία »μάσκα για συζύγους». Πολλές είναι οι συνταγές ομορφιάς που έχουν καταγραφεί και φτάσει μέχρι και τις μέρες μας από τις χρονικές εκείνες περιόδους, με κάποιες να μας εκπλήσσουν με τα ευφάνταστα συστατικά τους, όπως η οδοντόκρεμα από στάχτη αρουραίων.

Η αμαρτία των καλλυντικών

Την περίοδο της εξάπλωσης του χριστιανισμού, η βιομηχανία των καλλυντικών δέχτηκε μεγάλο πλήγμα, μιας και η νέα θρησκεία δεν επικροτούσε τη φιλαρέσκεια, χαρακτηρίζοντας την αμαρτία. Οι Πατέρες της Εκκλησίας ζητούσαν από τις γυναίκες να παύσουν να φροντίζουν την εξωτερική τους εμφάνιση και να ασχοληθούν με την κάθαρση της ψυχής τους, καθώς »η ταπεινότητα και η σεμνότητα αποτελούν την πιο απαστράπτουσα ομορφιά». Κατά τον 12ο αιώνα, εντοπίζουμε την επιστροφή στην καταγραφή συνταγών ομορφιάς, με τη συλλογή ενός δασκάλου περίφημης σχολής του Σαλέρμου, η οποία αντιγράφτηκε από αναρίθμητους συγγραφείς μέχρι και επτά αιώνες αργότερα.

Παράλληλα, πολλοί ήταν οι σοφοί και οι ερευνητές που ασχολήθηκαν με την ομορφιά με διάφορους τρόπους. Συγκεκριμένα, ο Νοστράδαμος υποστήριζε ότι » όλες οι γυναίκες γερνούν κάθε χρόνο κατά πέντε τοις εκατό». Για να αντιμετωπίσει αυτή την τρομερή στατιστική για το γυναικείο φύλο, παρασκεύαζε και πωλούσε σκευάσματα όπως πούδρες, φτιασίδια και αρώματα. Ισχυριζόταν επίσης ότι διέθετε το πιο αποτελεσματικό αντιγηραντικό παρασκεύασμα, το οποίο μπορούσε να κάνει μια γυναίκα πενήντα χρόνων να μοιάζει δώδεκα!

Ο σουμπλιμές, όπως ονομάστηκε, είχε μια ιδιαίτερα καυστική σύσταση και κατέστρεφε το δέρμα όσων γυναικών το χρησιμοποιούσαν, ενώ πολλές απ” αυτές έχαναν και τα δόντια τους. Τα ελιξίρια της νεότητας Πατέρας του »ελιξίριου της νεότητας» φημολογούνταν ότι ήταν και ο Παράκελσος, ο οποίος το είχε μοιραστεί με τη Νταϊάν του Πουατιέ, ερωμένη του Γάλλου βασιλιά Ερρίκου Β”. Παρ” όλο που κάτι τέτοιο θα δικαιολογούσε απόλυτα τον λόγο που μια ώριμη γυναίκα ασκούσε τόσο μεγάλη γοητεία σε έναν βασιλιά κατά είκοσι χρόνια νεότερό της, η αλήθεια είναι πολύ πιο απλή. Η Νταϊάν απεχθανόταν κάθε καλλυντικό συστατικό. Γι” αυτό περιοριζόταν στα κρύα μπάνια, τη σωστή διατροφή και την άθληση. Προφανώς έδειχνε καλύτερα και νεότερη από τις πλαδαρές συνομήλικές της.

Από τη λίστα αυτή των διάσημων γυναικών που έψαχναν λύσεις για να νικήσουν τη φθορά του χρόνου, δεν θα μπορούσε να λείπει η Μαρία Αντουανέττα. Λάτρης του έντονου μακιγιάζ, χρησιμοποιούσε κοκκινάδι σε μεγάλες ποσότητες, κάνοντας τον αγανακτισμένο αδερφό της, αυτοκράτορα Ιωσήφ, να την παρομοιάζει με »μαινάδα». Παράλληλα, έχει μείνει γνωστή για την ιδιαίτερη φροντίδα με την οποία μεταχειριζόταν τα χέρια της, το οποίο αποτελεί και το πρώτο σημείο στο σώμα μιας γυναίκας που μπορεί να προδώσει την ηλικία της.

Ήταν γνωστό μάλιστα ότι φορούσε κάθε βράδυ γάντια επενδεδυμένα με κερί, ροδόνερο και έλαιο γλυκού αμυγδάλου, με σκοπό να μαλακώσουν τα χέρια της. Τελικά δεν πρόλαβε να γεράσει, αλλά για αυτό δεν ευθύνονταν τα καλλυντικά, αλλά η γκιλοτίνα.

@ Δήμητρα Βασιλείου για το  edwhellas.gr