Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Το ελληνικό ρήμα ΕΧΩ δεν έχει τύχει ενδελεχούς μελέτης. Στην αρχαιότητα, εκτός του κατέχω εσήμαινε και ΤΕΙΝΩ και αυτή είναι μία του έννοια η οποία ναι μεν δεν ισχύει σήμερα, ωστόσο, υφίσταται ως συνθετικό άλλων λέξεων.
Αυτό φαίνεται παράξενο αλλά δίνει λύσι σε λέξεις όπως το ΕΞΕΧΩ που σημαίνει τείνω προς τα έξω… ΕΣΟΧΗ λοιπόν αντιστοίχως σημαίνει ότι τείνει προς τα μέσα.
ΥΠΕΡΕΧΩ σημαίνει τείνω υπέρ ή ξεπερνώ,,,και ΠΡΟΣΕΧΩ σημαίνει τείνω την ενέργειά μου προς κάποιο συγκεκριμένο σημείο.
Αυτά εξηγούν την πολύ σημαντική λέξι ΕΥΧΗ=ΕΥ-ΕΧΩ, η οποία σημαίνει κατά λέξιν ΤΕΙΝΩ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟ…
Όταν λοιπόν δίνουμε σε κάποιον μία ευχή, ουσιαστικά εννοούμε ΝΑ ΤΕΙΝΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΚΑΛΟ ΤΗΣ ΕΥΧΗΣ… οπότε το ΓΕΙΑ ΣΟΥ σημαίνει ΝΑ ΤΕΙΝΗΣ ΠΡΟΣ ΑΚΡΑΣ ΥΓΕΙΑΣ και το ΧΑΙΡΕΤΕ σημαίνει να ΤΕΙΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΧΑΡΑ Ή ΝΑ ΤΕΙΝΗΣ ΝΑ ΛΑΒΗΣ ΚΑΘΕ ΧΑΡΙ.
Γεγονός είναι ότι προσλαμβάνουμε ερεθίσματα μέσω των 5 αιθήσεων. Βλέπουμε, ακούμε, μυρίζουμε, ακουμπάμε, γευόμαστε και ακολούθως ενεργοποιούνται οι μηχανισμοί της ΜΝΗΜΟΣΥΝΗΣ και των συναισθημάτων. Τα ερεθίσματα μετουσιώνονται σε συναισθήματα τα οποία πλημμυρίζουν τον νου. Αυτά τα συναισθήματα, σε γενικές γραμμές είναι δύο ειδών… θετικά ή αρνητικά. Στα αρνητικά ανήκουν η ζήλεια, ο φθόνος, το μίσος, η δειλία, η δουλοφροσύνη, η αυτολύπησι, η θυματοποίησι, ο οίκτος, η δουλοπρέπεια κλπ κλπ ενω στα θετικά ανήκουν η γενναιότης, η ανδρεία, η αξιοπρέπεια, η εν μέτρω υπερηφάνεια, ο εν μέτρω εγωισμός, η αγάπη, η φιλότης, ο έρως κλπ κλπ
Οι ΜΟΥΣΕΣ λοιπόν, ως υγρές ενέργειες, είναι οι ενέργειες οι οποίες συνεργούσης της ΜΝΗΜΗΣ, δημιουργούν στον άνθρωπο τα θετικά, εξυψωτικά εκείνα συναισθήματα τα οποία, στο επόμενο επίπεδο θα οδηγήσουν σε ΝΟΗΣΙ και πλήρη εκλογίκευσι του συναισθήματος. Πότε όμως; Όταν το συναίσθημα τιθασευθή, περιορισθή και αφήσει τον νου να αναλάβη τα ηνία των πράξεων. Αυτός είναι ο ρόλος του λεγομένου ΔΙΟΝΥΣΟΥ.
Επομένως, επιθυμητό για τον νοήμονα άνθρωπο είναι να προσπαθή διαρκώς τόσο να τιθασεύη και να εκλογικεύη τα πολυποίκιλα συνεχή συναισθήματά του όσο και να απορρίπτει τα αρνητικά συναισθήματα προς όφελος των θετικών ώστε να ανελιχθή σε ανώτερο επίπεδο λογικής και νοήσεως. Αυτή η διαδικασία είναι εσωτερική. Δηλαδή γίνεται από τον ίδιο τον άνθρωπο ο οποίος πρέπει, αυτοσυγκεντρωμένος, μιλώντας με τον εαυτό του, να βρίσκει την ανελικτική του πορεία με την βοήθεια των πυξίδων τύπου ΜΟΥΣΩΝ-ΔΙΟΝΥΣΟΥ.
Τι σημαίνει όμως η λέξις ΠΡΟΣΕΥΧΗ; Βάσει του ΕΥ-ΕΧΩ σημαίνει να βάλω τον εαυτό μου να προσηλωθή και να τείνη προς το ευ-καλό.
Η ελληνική λέξις ΠΡΟΣΕΥΧΗ προτείνει την απαιτουμένη ανά πάσα στιγμή και απαραίτητη για κάθε λογικό άνθρωπο, προσπάθεια ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ, διεισδύσεως στα άδυτα της ΜΝΗΜΟΣΥΝΗΣ και της ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ ώστε να σκεφθή, να διορθώση την πορεία του, να επαναπροσδιορίση τις σταθερές του, να αυτο-τονώση το ηθικό του και το σθένος του, να τα “βρη” με τον εαυτό του. Πρόκειται για μεγαλειώδη άκρως νοητική λειτουργία, άνευ της οποίας ο άνθρωπος θα ήταν έρμαιο των αισθητηρίων-των ενστίκτων και των συναισθημάτων.
ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΟΙ ελληνοτρόπως, γνωρίζουμε να ηρεμούμε τα πάθη, να χαλιναγωγούμε τα ένστικτα, να επιβαλλόμεθα επί των αγρίων ορέξεων, να φέρνουμε ερήνη στον εαυτό μας, να επιστρατεύουμε τις δυνάμεις μας προς επίτευξιν των λογικών στόχων μας, και τελικά γνωρίζουμε τον εαυτό μας με τις δυνάμεις και αδυναμίες του. Ταυτοχρόνως, ερχόμαστε σε εσωτερική ισορροπία και πιθανώς, σε ακραίες και δυνατές στιγμές, ακουμπάμε την αρχή της θεϊκής υπογραφής μέσα μας.
Στην αντιπέρα μεριά η ανατολική έννοια της προσευχής. Όπου ο άνθρωπος, κακομοίρης, ικέτης, θύμα, εξαθλιωμένο γονυπετές κτήνος, ταπεινό άβουλο υποκείμενο, στέκεται ισοπεδωμένος απέναντι στον πανίσχυρο θεό-δυνάστη από τον οποίον δια της ανατολικού τύπου προσευχής επαιτεί λίγο οίκτο, λύπησι, έλεος, κάποια αναγνώρισι, κάποια θέσι στον ήλιο.
Τι κοινό έχει λοιπόν η ελληνική έννοια της προσευχής με την ανατολική; ΚΑΜΜΙΑ.
Ή καλύτερα όση σχέσι έχει ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ από τον ΔΟΥΛΟ κι ο ΕΛΛΗΝΑΣ από τον ΑΝΑΤΟΛΙΤΗ