Η παράλληλη φιλοσοφική σκέψη στην αρχαία Ελλάδα και Κίνα

Ο Κομφούκιος συγκρίνεται στη θεώρησή του με τον Σωκράτη. Και όχι μόνο στη θεώρηση, είχαν και εξίσου αλλόκοτη εμφάνιση. 

Ο Ξουνζί συγκρίνεται με τον Αριστοτέλη και o Μένσιος με τον
Πλάτωνα. Και ο Σίμα Τσιέν είναι ο λεγόμενος Ηρόδοτος της Κίνας. Η συνάντηση των αρχαίων πολιτισμών Ελλάδας και Κίνας, με έμφαση στα πεδία της Φιλοσοφίας και των Θετικών Επιστημών, αποτέλεσε το αντικείμενο εκδήλωσης που διοργάνωσαν οι Κοσμητείες της Σχολής Θετικών Επιστημών και της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, με αφορμή το «Έτος Ελλάδα-Κίνα 2017, Έτος Πολιτιστικών Ανταλλαγών και Συνεργασίας».

Τις χρονικά παράλληλες πορείες δέκα επιφανών στοχαστών της Αρχαίας Ελλάδας και της Αρχαίας Κίνας, που είναι και το θέμα του νέου βιβλίου του, παρουσίασε ο δρ Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών Χρήστος Καφτεράνης, συγγραφέας του βιβλίου «Li Ki», που αποτελεί την ελληνική μετάφραση του τελετουργικού και της εθιμοτυπίας στην οργάνωση της κοινωνίας και του κράτους της Αρχαίας Κίνας.

«Μέχρι τον 5ο αιώνα και στα μέσα του 6ου αιώνα, όλοι αυτοί οι λόγιοι που καταγράφουν τι γίνεται και αναπτύσσουν τη σκέψη τους είναι υπάλληλοι των διαφόρων ηγεμονιών. Κάθε ηγεμόνας έχει τον δικό του συγγραφέα, που καταγράφει κάθε μέρα, μήνα, εβδομάδα, τι συνέβη στο κάθε μέρος, με λεπτομέρεια εντομολόγου. Δεν έχουμε, όμως, αυτό που συνέβαινε στην αρχαία Ελλάδα, δηλαδή επώνυμες προσωπικότητες, στοχαστές, όπως τον Όμηρο, που να εμφανίζονται στην αρχαία Κίνα. Αυτό ξεκινάει στα μέσα του 6ου αιώνα με τον Κομφούκιο», ανέφερε ο κ. Καφτεράνης.

«Ο Κομφούκιος», όπως εξήγησε, «θεωρείται ο πρώτος σοφός και είναι ο πρώτος επώνυμος δάσκαλος στοχαστής της αρχαίας Κίνας, αν και ο ίδιος δεν έγραψε κάτι, τα Ανάλεκτά του τα συντόνισαν οι μαθητές του, αλλά ο ίδιος με τη βοήθεια των μαθητών του μάζεψε όλη την αρχαία κλασική γραμματεία, όλα τα κείμενα, και λέγεται ότι στο σπίτι του Κομφούκιου όταν γκρεμίστηκε βρήκαν ένα μεγάλο μέρος από το Li Κi».

Την εμφάνιση του Κομφούκιου ακολούθησε μία σειρά στοχαστών, οι οποίοι είναι πλέον επώνυμοι και υπογράφουν τα έργα τους. Τους μαθητές της Κομφουκιανής Σχολής ακολούθησαν άλλοι της ταοϊστικής και της νομοκρατικής σχολής. «Την περίοδο από τον 6ο αιώνα και μετά αναπτύσσεται ένας τεράστιος όγκος πολιτικής σκέψης. Έχουμε πάνω από 100 σχολές οι οποίες αναπτύσσουν τον δικό τους λόγο στα φιλοσοφικά και πολιτικά πράγματα. Το πρώτο κομμάτι, η πρώτη σχολή, είναι η λεγόμενη κομφουκιανή σχολή, που βασίζεται σε αυτά που καταγράφονται στο Li Ki και είναι μία αναφορά στην ηθική, την αρετή, τη δικαιοσύνη, όπως αυτή είχε καλλιεργηθεί, είναι μία λογική ότι πρέπει να τηρούμε τα παλιά ήθη», ανέφερε κ. Καφτεράνης.

Από την πλευρά των Θετικών Επιστημών μίλησε ο Καθηγητής Εμβιομηχανικής του Πανεπιστημίου Πατρών Γιάννης Μισιρλής, ο οποίος διατηρεί μακροχρόνια συνεργασία με τον Καθηγητή Jiang Chang της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών στη Σανγκάη. Ο κ. Μισιρλής αναφέρθηκε στην ύπαρξη και τη σημασία της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας και των Ιατρικών Πρακτικών στην Αρχαία Ελλάδα και την Αρχαία Κίνα, οι οποίες αναπτύχθηκαν περίπου την ίδια περίοδο στις δύο χώρες.

«Πολλές διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στους δύο αρχαίους πολιτισμούς, κυριότερες από τις οποίες είναι οι πολιτικές και κοινωνικές δομές και οι συμπεριφορές των ανθρώπων», ανέφερε ο Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, καθ. Δημήτρης Μαυροσκούφης, εξηγώντας ότι «ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός πέρασε, πριν ακόμη από την Κλασική περίοδο, από το εθιμικό δίκαιο στο γραπτό με τα «θέσμια» και τους «νόμους», ενώ η ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, που έφτανε μέχρι και τη διακωμώδηση των θεών, είναι αποκλειστικό γνώρισμα της ελληνικής αρχαιότητας».

Παρατήρησε, ωστόσο πως οι δύο χώρες έχουν και αρκετά κοινά χαρακτηριστικά. «Η Ελλάδα και η Κίνα έχουν έναν εξίσου ιστορικό πολιτισμό, π.χ. η κινεζική και η ελληνική γραφή χρονολογούνται περίπου στην ίδια εποχή, όπως και η φιλοσοφία των δύο πολιτισμών. Και οι δύο πολιτισμοί διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπινου γένους: η επιστημονική εξέλιξη του κινεζικού πολιτισμού επηρέασε όλη την ήπειρο της Ασίας, ενώ οι Έλληνες καθόρισαν αυτόν που σήμερα ονομάζουμε Δυτικό Πολιτισμό. Και οι δύο πολιτισμοί έχουν να παρουσιάσουν τα ίδια ενδιαφέροντα και ανάλογα επιτεύγματα στη θάλασσα και την τεχνολογία. Επιπλέον, αν και οι δύο πολιτισμοί ως επί το πλείστον κινήθηκαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον, ήρθαν σε επαφή κατά την Ελληνιστική εποχή», σημείωσε.