Δελφίνια vs Δράκων στην Μεγάλη Ελλάδα

Το μεγαλύτερο Αρχαιοελληνικο ψηφιδωτό στην Αρχαία Καυλωνία στην Καλαβρία.
Αποικισμός σημαίνει περιπέτεια και πρόκληση, ταυτότητα και
νόστος.

Οι Έλληνες ήταν άποικοι κι αποικιοκράτες. Η Ευρώπη υπήρξε «αποικία» της Ελλάδας παρά την αντίστροφη σύγχρονη σχέση. Τι σχέση έχει η αρχαία Καυλωνία (πόλη στην ανατολική ακτή της σημερινής Καλαβρίας) με τον Απόλλωνα των Τεμπών;

Οι υπερπόντιες αποικίες των Ελλήνων διέδωσαν τον ελληνικό πολιτισμό σε όλη την Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο. Οι Λατίνοι ερχόμενοι σε επαφή με τον πολιτισμό των Γραικών, όπως ονόμαζαν τους Έλληνες εξαιτίας μιας αποικίας Βοιωτών από την πόλη Γραία της Βοιωτίας, έπλασαν το κράμα του ρωμαϊκού πολιτισμού που θα αποτελέσει αργότερα το υπόβαθρο του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Αλλά και οι Έλληνες εμπλούτισαν την κουλτούρα τους με στοιχεία από ξένους λαούς, όπως των Αιγυπτίων, των Βαβυλωνίων ακόμη και των Ινδών. Στην αποικιακή εξάπλωση πρέπει να αναζητηθούν οι ρίζες της μετέπειτα απογείωσης του ελληνικού πολιτισμού.

Οι περισσότερες πόλεις του ελληνικού κόσμου επιδόθηκαν σε αποικιακές επιχειρήσεις, αρχικά ως βαλβίδα εκτόνωσης κοινωνικών προβλημάτων, όπως του υπερπληθυσμού, ενώ στην πορεία έγινε αντιληπτή και η οικονομική διάσταση παρόμοιων εγχειρημάτων. Με στοιχειώδη μέσα και ακολουθώντας κατά βάση τις ακτογραμμές, οι άποικοι εγκαθίσταντο σε παράκτιες και παραποτάμιες περιοχές εγκαινιάζοντας σχέσεις με νέους, πολλές φορές άγνωστους λαούς, δημιουργώντας για πρώτη φορά ένα ενιαίο εμπορικό δίκτυο στη Μεσόγειο που μετέφερε πέρα από αγαθά της οικονομίας και πολιτιστικά προϊόντα. Το αμφιθέατρο, το γυμνάσιο, η αγορά υιοθετήθηκαν από όλους τους πολιτισμούς με τους οποίους συγχρωτίστηκαν οι Έλληνες, ενώ για πολλούς αιώνες ως πολιτισμένος θεωρούταν ο έχων ελληνική κουλτούρα.

Το μεγαλύτερο και λιγότερο φθαρμένο αρχαίο ελληνικό ψηφιδωτό που ανακαλύφθηκε ποτέ απο ομάδα αρχαιολόγων στο Μοναστηράκι της Καλαβριας στην Ιταλία! Οι ανασκαφές άρχισαν το 1998 στη θέση της αρχαίας Καυλωνίας αποικίας που ίδρυσαν οι Αχαιοί το 700 π.κ.ε με αρχηγό τους τον Τύφωνο απ’ το Αίγιο και κατοίκησαν στο μέρος αυτό μια ευρεία περιοχή. Το όνομα ίσως να προέρχεται από έναν πολίτη της Αυλώνας, τον Καυλώνα. Από την κτίση της πόλης, και μετά από λίγες δεκαετίες συμμάχησε με τον Κρότωνα και την Σύβαρι, αργότερα και με τους Θούριους, οι οποίες ήταν επίσης Αχαϊκές αποικίες. Στην Αυλωνία πρέπει να άνθιζε το εμπόριο, όπως συμπεραίνεται από τις μεγάλες ποσότητες αρχαίων νομισμάτων που έχουν βρεθεί.

Το 389 π.κ.ε. ο Διόνυσος τύραννος των Συρακουσών εισέβαλε στην Μεγάλη Ελλάδα, πολιόρκησε την Καυλωνία και επέφερε σοβαρές απώλειες στους Κροτωνιάτες και άλλους που έσπευσαν σε βοήθεια των Καυλωτών. Η Καυλωνία αναγκάστηκε να παραδοθεί και η πόλη καταστράφηκε το 384 π.κ.ε. ενώ οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στις Συρακούσες. Η Καυλωνία παραχωρήθηκε στους σύμμαχους των Σικελών, τους Λοκρίους. Από τότε η Καυλωνία δεν ευδοκίμησε, και κατά την Σικελική εκστρατεία του Πύρρου αλώθηκε από μισθοφόρους στρατιώτες και έσβησε.

Νεότερες ανασκαφές (2012) έφεραν στο φως ένα μικρό δελφίνι, έναν ακόμη δράκο και ένα μεγάλο δελφίνι που δείχνει να έρχεται αντιμέτωπο και να παλεύει με τον δράκο που ανακαλύφθηκε παλαιότερα. Ο χώρος του ψηφιδωτού καταλαμβάνει περίπου 30 τ.μ. και ονομάστηκε από τους αρχαιολόγους «Η αίθουσα των δράκων και των δελφινιών».

Οι αρχαιολόγοι κρίνουν πως βρέθηκαν αντιμέτωποι με το Μεγαλύτερο ψηφιδωτό που δημιουργήθηκε ποτέ στην Μεγάλη Ελλάδα. Σ’ αυτό συμμετέχουν και φοιτητές από Ιταλικά Πανεπιστήμια άλλα και από Πανεπιστήμιο της Μπαχια Μπλανκα της Αργεντινής. Ο αρχαιολόγος Φραντσέσκο Τσουτέρι, ο οποίος έχει την ευθύνη των ανασκαφών λέγει ότι «είναι πεπεισμένος λόγο της διάταξης του χώρου πως θα βρούμε ακόμη δυο μωσαϊκά, εργαζόμαστε δέκα πέντε χρόνια και τα αποτελέσματα μας γεμίζουν χαρά»

Τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα που ανακαλύφθηκαν στη περιοχή εκτίθενται σήμερα στο Εθνικό Μουσείο της Μεγάλης Ελλάδας (Museo Nazionale della Magna Grecia) στο Ρέτζιο της Καλαβρίας. Η Καυλωνία αναγκάστηκε να παραδοθεί και η πόλη καταστράφηκε το 384 π.κ.ε. ενώ οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στις Συρακούσες και από τότε δεν ευδοκίμησε, ενώ κατά την Σικελική εκστρατεία του Πύρρου αλώθηκε από μισθοφόρους στρατιώτες και έσβησε.

Η έμφυτη περιέργεια του είδους μας σε συνδυασμό με την τεχνολογική ανάπτυξη έχουν ανοίξει νέους δρόμους επέκτασης, πέρα από τα όρια του μικρού μας πλανήτη. Ο 21ος αιώνας ενδεχομένως να είναι ο αιώνας που το εύθραυστο είδος μας ίσως δοκιμάσει την τύχη του στα άστρα. Άλλωστε παρόμοια προβλήματα με αυτά του ελληνικού κόσμου, στις απαρχές των αποικιακών του εγχειρημάτων, αντιμετωπίζει συνολικά πλέον η ανθρωπότητα και όχι μια μικρή πόλη- κράτος.

@Ηω Αναγνώστου /miastala.com 2012

terrapapers.com