Ντουρντουβάκια: "Έλληνες σε Βουλγαρικά Τάγματα Εργασίας"

Ντουρντουβάκια από την Αδριανή Δράμας στη Βουλγαρία 1942 (Κουμάνοβο 1942)

Παρουσίαση του ψηφιακού βιβλίου “Ντουρντουβάκια: Έλληνες σε Βουλγαρικά Τάγματα Εργασίας” της Σοφίας Αυγέρη (αποστολές στα βουλγαρικά τάγματα εργασίας από τη Θράκη και την Ανατολική Μακεδονία, 1941-1944). Πρόκειται για τη μοναδική επιστημονική μελέτη, που παρουσιάζεται στο ελληνικό κοινό.
…Ντουρντουβάκια… έτσι λέγονταν οι εκατοντάδες Έλληνες που χάθηκαν στα αζήτητα της Ιστορίας.
Επιστρατεύτηκαν και ακολούθησαν, καταναγκαστικά, τα τάγματα εργασίας του βουλγαρικού
στρατού κατοχής. Κρατήθηκαν παράνομα ως όμηροι και, κάποιοι, πέθαναν σε Βουλγαρικό έδαφος. Ήταν αγνά παιδιά της Θράκης και της Μακεδονίας και εργάστηκαν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες στη διάνοιξη δρόμων και σιδηροδρομικών γραμμών στο εσωτερικό της Βουλγαρίας. Όσοι γύρισαν δεν τιμήθηκαν ως ήρωες από την επίσημη εθνική ιστοριογραφία. Σήμερα, το όνομα τους, ντουρντουβάκια, έμεινε για να δηλώνει τον “αφελή” και τον “ευήθη” στις περιοχές της Θράκης και της Αν. Μακεδονίας. Εκεί, δηλαδή, που περίμεναν το στεφάνι της Δόξας βρήκαν την ειρωνεία των απογόνων…
Για τους υπόλοιπους ομοεθνείς από τότε πέρασαν σχεδόν 70 χρόνια. 70 χρόνια λήθης και μέθης. Φορέσαμε πολλά πουκάμισα αδειανά, κοιτάξαμε ψηλά όλα τα πολύχρωμα σύννεφα, θέλαμε να πετάξουμε, δίχως ποτέ να ρίξουμε μια ματιά στα πόδια μας που, είτε το θέλαμε, είτε όχι ήταν δεμένα στα ντουρντουβάκια και σε όλες τις κτηνωδίες που υπέστησαν οι πρόγονοι και, ακόμα, δεν έχουν βρει Δικαίωση
Το γεγονός ότι μετά από 70 έτη, τούτη η εργασία της Σοφίας Αυγέρη, είναι η πρώτη επιστημονική μελέτη, που παρουσιάζεται στο ελληνικό κοινό (εκτός από τις αξιοσημείωτες ιστοριοδιφικές απόπειρες και βιωματικές καταγραφές), δε μας γεμίζει χαρά και υπερηφάνεια, αλλά ενοχές και την ανάγκη να ζητήσουμε συγγνώμη από όλα τα ντουρντουβάκια που ξεχάστηκαν από τους περισπούδαστους απογόνους τους (Γιώργος Δαμιανός)
Η λέξη το ντουρντουβάκι (πάντα στο ουδέτερο), χρονολογείται από την εποχή του Β” Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη βρισκόταν υπό Βουλγαρική κατοχή. Πολλούς νέους τότε οι Βούλγαροι τους έπαιρναν ομήρους και τους έστελναν στη Βουλγαρία σε καταναγκαστική εργασία, μέσα στο λιοπύρι, στα βουνά και τους κάμπους φτιάχνοντας δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές, με πενήντα δράμια νερό κάθε δύο ώρες, με ελάχιστο φαγητό και άγριους ξυλοδαρμούς. Όποιος απαρνιόταν την Ελληνική καταγωγή και γραφόταν Βούλγαρος γλύτωνε από όλα αυτά. Οι όμηροι αυτοί λεγόταν ντουρντουβάκια. Η λέξη ντουρντουβάκι είναι παραφθορά του βουλγάρικου тру̀дови войски, τρούντοβι βόιτσκι = τάγματα εργασίας ή, ίσως, του тру̀дов войник, τρούντοβ βόινικ = φαντάρος αγγαρείας. Ανάλογα στη μετεμφυλιακή Ελλάδα ήταν τα τάγματα σκαπανέων στη Μακρόνησο.
Γι΄αυτούς που υπηρέτησαν στα βουλγάρικα τάγματα εργασίας, το όνομα ντουρντουβάκια έγινε μετά την απελευθέρωση τίτλος τιμής. Αλλά, οι αγγαρειομάχοι είναι πάντα παιδιά ενός κατώτερου θεού – και η λέξη αναπόφευκτα κράτησε και την απαξιωτική σημασία που είχε και το тру̀дов войник στα Βουλγάρικα


κατέβασέ το στη μορφή pdf, κλικ εδώ