ΠΟΥΘΕΝΑ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΕΤΟΙΑ ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, ΟΣΟ ΜΕΣΑ ΣΤΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΑ» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ.

Την  παρακάτω  συνέντευξη   την  πήρε  η κ.  Άννα Δοντά, δημοσιογράφος και συνεργάτης του περιοδικού  Hellenic Nexus,  από  τον  κοσμήτορα της  Φιλοσοφικής  Σχολής  του Πανεπιστημίου Αθηνών  και  Συγκλητικό  Εμμανουήλ Μικρογιαννάκη  και  δημοσιεύθηκε  στο  Περιοδικό Hellenic Nexus, τεύχος  Ιουλίου,  σελ. 16,  2011.

Hellenic NEXUS: Γα τελευταία χρόνια η Ελλάδα βάλλεται από παντού. Ωστόσο, ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι βολές εκ των έσω. Αρχίζοντας με τη μείωση βασικών μαθημάτων (όπως τα Αρχαία Ελληνικά), την απάλειψη του προσδιορισμού «εθνική», περνώντας στην αλλοίωση κειμένων, κυρίως στα βιβλία της Ιστορίας, και καταλήγοντας στην ουσιαστική κατάργηση της, κάνοντας τη μάθημα επιλογής! Πώς τα ερμηνεύετε όλα αυτά εσείς, που έχετε διά βίου υπηρετήσει την Ελληνική Παιδεία και, μάλιστα, από την έδρα της Ιστορίας;

Εμμανουήλ Μικρογιαννάκης: Σήμερα, πράγματι, μας απασχολεί μία κατάστασις, η οποία είναι ανυπόφορη! Πολλαπλά πλήγματα και κίνδυνοι που υπάρχουν για το Έθνος μας. Ποιο είναι αυτό το Έθνος; Μήπως αυτή η έννοια έχει παραμεληθεί και παραγκωνισθεί, ώσπου να την εγκαταλείψουμε; Πολλά με το όνομα «εθνικόν» έλειψαν. Μένει ακόμη «εθνικός κήπος», «εθνικό θέατρο», «εθνική άμυνα». Επί του παρόντος μένουν. Μήπως είναι ένας διωγμός του Έθνους;

--Για να επιτευχθεί η σημερινή άλωση της Παιδείας, έπρεπε να υπάρξει το «έμψυχο υλικό» που θα την πραγματοποιούσε: που θα τολμούσε να σβήσει τη λέξη «Εθνική» που καθόριζε την Ελληνική Παιδεία, να εξωραϊσει τα 400 χρόνια υποδούλωσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, να συρρικνώσει σε 4 σελίδες την Επανάσταση και σε 8 σειρές την Άλωση, να αλλοιώσει νεώτερα ιστορικά γεγονότα, όπως εκείνο των Ιμίων, και να φτάσει στο τελευταίο βήμα του σχεδίου: να κάνει την ιστορία «μάθημα επιλογής»...--

Η.Ν.: Τι ακριβώς συνιστά αυτό που αποκαλούμε «Εθνος»;

Ε.Μ.: Ο χώρος και ο χρόνος. Πρώτον είναι ο χώρος. Χρόνος είναι όλη μας η Ιστορία. Το Έθνος γίνεται μέρος της εθνικής μας υποστάσεως. Δηλαδή, το Έθνος είναι η ίδια η ψυχή μας. Χρονικότητα και εθνικότητα σχεδόν συμπίπτουν.

Το Έθνος, δε, για να υπάρχει μία αφετηρία, έχει ένα παρελθόν.Έχει ένα πόθεν. Και βέβαια έχει το νυν, αλλά οπωσδήποτε και μια προσδοκία, ένα όραμα. Αν δεν έχει όραμα, δεν ζεσταίνεται η ψυχή του ανθρώπου, δεν τείνει κάπου. Και όταν δεν τείνει κάπου, λέει: «Καλά είμαι εδώ, επαναπαύομαι και βολεύομαι επί του παρόντος». Ζει μόνο για το παρόν. Αλλά το Έθνος πρέπει να έχει κάποιο όραμα, στο οποίο να τείνει. Ετσι μόνο ζωοποιείται ο άνθρωπος.

Η.Ν.: Μήπως ο στόχος είναι να μην έχουμε μέλλον;

Ε.Μ.: Να μην έχουμε Εθνος! Όσο κάποιος τοξεύει στο μέλλον και έχει ένα όραμα, τόσο ζητεί βαθύτερες ρίζες στο παρελθόν. Όλα τα Έθνη της Γης ζητούν το «ριζοβολείν», δηλαδή να βάλουν ρίζα βαθιά και, αν δεν έχουν, να βρουν. Διότι, όπως συμβαίνει και με το φυτό, αυτό δεν μπορεί να αναπτυχθεί αν δεν ριζώσει καλά. Το ίδιο κάνουν και τα ζώα, το ίδιο κάνουν και οι άνθρωποι.

Αν, λοιπόν, το Έθνος μας δεν έχει ρίζα, δεν έχει και μέλλον. Έχει, δε, αποδειχθεί ότι έθνη που είχαν μικρή προοπτική, είχαν και μικρό παρελθόν. Και πολλές φορές κατασκευάζουν παρελθόν από τα λίγα στοιχεία που έχουν, κάνοντας και κάποια μυθοποίηση αυτού του παρελθόντος. Αυτό το έκαναν οι Ρωμαίοι. Όταν εξελίχθησαν, έσκυψαν βαθιά να βρουν ρίζες και, μάλιστα, βρήκαν ελληνικές! Αναφέρθηκαν στα Τρωικά για να κάνουν μεγάλο παρελθόν. Αυτό κάνουν και οι Αμερικανοί. Αν τους πεις σήμερα «Οι ερυθρόδερμοι είναι το παρελθόν σας», θα πουν «Όχι, δεν είναι αυτοί το παρελθόν μας. Είναι η Ευρώπη».

Άρα, όταν έχουμε τέτοιο παρελθόν, πρέπει να το προσέξουμε. Όχι να λατρεύουμε το παρελθόν καθεαυτό, αλλά να είναι μια γόνιμη αφετηρία. Δεν υπάρχει κίνησις προς το μέλλον, αν δεν υπάρχει κάποιο θεμέλιο.

Η.Ν.: Είναι η Ιστορία το «εργαλείο» για να κάνουμε αυτή τη «διαδρομή»; Όχι μόνο από το παρελθόν στο τώρα, αλλά και προς το μέλλον...

Ε.Μ.: Την Ιστορία την υφαίνουμε εμείς οι ίδιοι. Και όχι μόνον τηνυφαίνουμε είναι βίωμα μας, μέρος του ψυχισμού μας. Χωρίς τον ιστορικό βίο, εμείς είμαστε ένα σωματίδιον.

Η Ιστορία είναι το ένδυμα μας, ο χιτώνας που φορούμε. Διότι ενυφαίνεται μέσα εις το άτομο αυτή η έννοια της Ακροπόλεως, των μνημείων της Ακροπόλεως. Ο χρόνος δεν είναι κάτι ανεξάρτητο ημών. Η χρονικότητα ως μορφή εσωτερικής εποπτείας, όπως θα έλεγε ο Καντ, είναι δικό μας πράγμα. Και αναφαίρετο. Θα φύγει μόνο όταν πεθάνουμε.

Οι επιπτώσεις της μετατροπής της Ιστορίας σε μάθημα επιλογής

Η.Ν.: Τι επιδιώκεται, λοιπόν, αφαιρώντας ουσιαστικά την Ιστορία (με τη μετατροπή της σε μάθημα επιλογής) στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση;

E.M.: Απαξιώνεται γενικά το παρελθόν, το οποίον είναι μια πλούσια Ιστορία. Μοναδική στην παγκόσμια Ιστορία, όσο και αν θέλουμε, εξετάζοντας την εις βάθος, να βρούμε και τρωτά της σημεία.

Αυτή η Ιστορία δεν ήταν μόνο κάτι το θαυμαστό. Είχε και τραγωδία. Το κλασικό είναι μαζί γοητεία και φρίκη. Η Ελληνι­κή Ιστορία είναι δραματική. Δεν είναι μόνο εξάρσεις. Είναι και καταπτώσεις, είναι και αλώσεις...

Η.Ν.: Γιατί ενοχλεί τόσο;

Ε.Μ.: Διότι θέλουν να μας τα αποστερήσουν όλα αυτά και να τα πάρουν άλλοι λαοί. Για παράδειγμα, οι Τούρκοι περιμέ­νουν: αν εσείς απεμπολήσετε την Εφεσο, τη Μίλητο, την Κων­σταντινούπολη, τα κάνουμε δικά μας! Ο Νταβουτογλού έχει πει πολύ χαρακτηριστικά: «Εμείς θα αξιοποιήσουμε όλα τα πα­ρελθόντα. Μεταξύ αυτών [των παρελθόντων] είναι και το ελληνικό. Και με αυτά θα φτιάξουμε το παρελθόν μας, τον Τουρκισμό μας, που ουδείς επιτρέπεται να τον θίξει.»Έχουμε, λοιπόν, μια έξαρση του εθνικισμού τους, σε αντίθεση με εμάς. Και από την άλλη πλευρά, ξέρετε τι λέει ο Εθνικός Ύμνος των Ιταλών, που είναι φιλελεύθερος λαός; Ουέ και αλοίμονο, αν είχαμε εμείς τέτοιο εθνικό ύμνο! «Αδελφοί Ιταλοί, η Ιταλία ξύπνησε, φόρεσε την περικεφαλαία του Σκιπίωνος, η Νίκη εί­ναι δική μας! Δούλοι μας, θα στρατευτείτε σ' αυτό τον μεγάλο αγώνα, έτοιμοι να φτιάξετε τη ζωή σας; - Ναι, φωνάζουν όλοι»! Όλοι οι λαοί, στους εθνικούς τους ύμνους, έχουν μια προτροπή: «Μπρος, ξυπνήστε, κάντε κάτι!»

Η.Ν.: Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που διατρέχουμε; Ε.Μ.: Το γενικό σχέδιο που διαβλέπω είναι η μείωσις της εννοίας «Ελλάς». Η μείωσις γίνεται κατά δυο τρόπους: ή παίρνουμε μια ψαλίδα και κόβουμε εδάφη -δεν ξέρω αν εί­ναι στη Θράκη, στο Αιγαίο ή κάπου άλλου- και το άλλο είναι η ψαλίδα της χρονικότητος.

Κατά καιρούς, έχουμε δει περιορισμό της Ιστορίας στο Γυ­μνάσιο ή πραγματική περικοπή. Θα πουν ότι «αυτό δεν μας ανήκει». Άλλοτε είπαν: «Η Ελληνική Ιστορία κόβεται περί το 476 ή κόβεται στο 146, διότι τότε γίνεται Ρωμαϊκή και, από εκεί και πέρα, δεν έχουμε Ελληνική Ιστορία».Εμείς λέμε «Υπάρχει Ελλάδα κατω από τη Ρώμη». Διότι η Ρώμη εσεβάσθη τον ελληνικό πολιτισμό, σχεδόν τον προώθησε. Είχε, μεν, ρωμαϊκό μανδύα πολιτειακό, αλλά πολιτιστικά ανεπτύσσετο πάρα πολύ καλά. Έτσι, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στη βυζαντινή της περίοδο, είναι και δική μας εθνική ιστορία, την οποία δεχθήκαμε και απετέλεσε μέρος του εθνικού μας κορμού.

Αλλά, όταν τα περισσότερα μέρη της Μ. Ασίας τα οικειο­ποιούνται και τα σφετερίζονται οι Τούρκοι, καταλαβαίνετε τι κάνουμε εμείς...

Η.Ν.: Και τι κάνουμε εμείς γι' αυτό;

Ε.Μ.: Πολιτική, η οποία δεν είναι εθνικώς πρέπουσα!

Η.Ν.: Ποιοι «εμείς», κύριε καθηγητά; Να πούμε ξεκάθαρα και ποιοι το επιδιώκουν;

Ε.Μ.: Πολλοί κάνουν σχέδια. Εγινε ένα σχέδιο: να αναπλα­στεί, να αναδιαμορφωθεί η Νοτιοανατολική Ευρώπη. Συγ­γράφτηκε, λοιπόν, μια τετράτομη ιστορία Τι πρέπει να διδά­σκεται, πώς πρέπει να είναι, πού πρέπει να τείνει αυτή η Νο­τιοανατολική Ευρώπη. Αυτή η ιστορία μειώνει την Ελλάδα, γιατί κανείς εκ των συγγραφέων της δεν ήταν Ελλην - από την Κροατία, τη Ρουμανία, τη Γιουγκοσλαβία κ.λπ. Κανείς Έλλην.

Η.Ν.: Να μου επιτρέψετε να επιμείνω στο να ειπωθούν κά­ποια ονόματα.

Ε.Μ.: Δεν λέω ονόματα, διότι δεν αξίζει τον κόπο.....

Η.Ν.: Αυτή την τετράτομη ιστορία την έχει δεχθεί το Υπουρ­γείο Παιδείας;

Ε.Μ.: Δεν μας έχει δοθεί ακόμη. Εν πάση περιπτώσει, σε όλα έχει μειωθεί η Ελλάδα. Και ο αγώνας του 1821 δεν δικαιώνε­ται. Διότι λένε: «Κάνατε ένα αγώνα εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενώ περνούσατε καλά».Δικαιώνει ουσιαστι­κά τους Τούρκους εις το ότι ήταν μάλλον άχρηστος ο αγώνας. Εδώ αμφισβητείται ακόμη και το φρόνημα των ηρώων της Επανάστασης! Ενώ αυτοί που έκαναν την Επανάσταση, αν και ήσαν ολιγογράμματοι και αγράμματοι, είχαν έντονο εθνικό φρόνημα. Πίστευαν στην αρχαιότητα και σε όλες τις φάσεις του Ελληνικού Κόσμου. Όλοι αυτοί είχαν έντονο εθνικό συ­ναίσθημα. Ζούσαν το παρελθόν πολύ έντονα, το θεωρούσαν δικό τους και έτειναν στο μέλλον. Είχαν ένα εθνικό όραμα!

Το θέμα της γλώσσας

Η.Ν.: Ποια είναι η δική μας ευθύνη, όχι απαραίτητα προσωπι­κώς, και ιδιαιτέρως των εκπαιδευτικών;

Ε.Μ.: Και προσωπικώς! Όταν διδάσκουμε παν ό,τι άλλο πλην της ελληνικής μας κληρονομιάς, αυτό είναι φυσικά καθ' οιονδήποτε τρόπο περιορισμός του μαθήματος της Ιστορίας, αλλά και των πολιτιστικών αγαθών. Για παράδειγμα, των Αρ­χαίων Ελληνικών. Διότι, εδώ που τα λέμε, η ελληνική γλώσ­σα είναι εκείνη που μας συνδέει με το παρελθόν αμεσότερα. Εδώ παρατηρείται ότι κάνουμε παν το δυνατόν να τονίσου­με ότι είναι άλλη γλώσσα η Αρχαία και άλλη η Νέα Ελληνική! Η ιδέα ότι είναι «άλλη» γλώσσα καλλιεργείται με κάθε τρό­πο. Και, μάλιστα, γίνεται και προσπάθεια να αλλοιώνεται η γλώσσα, ώστε να γίνεται απομάκρυνση...

Η.Ν.: Με ποιον τρόπο, γίνεται αυτή η «απομάκρυνση»;

Ε.Μ.: Λέγοντας, για παράδειγμα, όχι στους τόνους: απλοποιείς την ορθογραφία, βάζεις το λατινικό αλφάβητο. Αυτή η επιδίωξις είναι εθνικώς επιβλαβής. Εμείς πρέπει να είμεθα συνδετικώτατοι στη γλώσσα. Συνδετικώτατοι είναι πολλοί λαοί: οι Γάλλοι, οι Άγγλοι... Συνδετικώτατοι είναι και οι Ισραηλινοί, οι οποίοι δεν είχαν γλώσσα. Και είναι «θαύμα» αυτό που έγινε στο Ισραήλ. Ενώ δεν είχαν ομιλούμενη γλώσσα, κάθησαν οι λόγιοι και κατασκεύασαν γλώσσα ομιλούμενη από τη γλώσσα της Βίβλου, που ήταν απρόσφορη. Διότι δεν ήταν εύκολο να κατα­σκευάσεις από μια γλώσσα της Βίβλου -της λεγομένης από εμάς «Παλαιάς Διαθήκης», που είναι σχεδόν ποιητική και δεν παρέ­χει στοιχεία ομιλούμενης γλώσσας- μια γλώσσα ομιλούμενη.

Εάν, για παράδειγμα, έσπαγε η γλωσσική παράδοση και στο μέλλον θέλαμε να κάνουμε από την αρχή ελληνική γλώσσα ομιλούμενη, για μας θα ήταν πολύ ευκολότερο απ' ό,τι για τους Ισραηλινούς. Διότι η ελληνική γλώσσα, με την τραγωδία της, παρέχει διαλογικά στοιχεία. Και με τους διάλογους του Πλά­τωνος ή του Λουκιανού κ.λπ.

Η.Ν.: Που σημαίνει ότι δεν ελλοχεύει κίνδυνος εξαφάνισης της ελληνικής γλώσσας;

Ε.Μ.: Εγώ πιστεύω ότι, ακόμα κι αν προς στιγμήν παραμερί­σουμε τα Αρχαία Ελληνικά, θα επανέλθουν. Το 2100, το 2200, δεν ξέρω. Αυτή είναι η ουσία της Παιδείας. Τα Αρχαία Ελλη­νικά έχουν ένα ζωντανό, παιδευτικό χαρακτήρα. Ανανεώ­νουν τον άνθρωπο. Τον πτερώνουν. Όταν, κατά την Αρχαιό­τητα, τα Ελληνικά εγκαταλείφθηκαν στο δυτικό μέρος της αυ­τοκρατορίας χάρη των Λατινικών, έσβησαν σε όλη τη μεσαιω­νική περίοδο. Εδιδάσκοντο στην Κωνσταντινούπολη, αλλά όχι στο δυτικό κράτος. Οπότε, περί την Αναγέννηση, τους ήρθε μια έντονη λαχτάρα να γυρίσουν στην Ελλάδα και, σιγά-σιγά, άρχισαν να διαβάζουν τα Αρχαία Ελληνικά. Η Αναγέννηση αυτή της Ελλάδος εσήμανε την Αναγέννηση της Ευρώπης. Το ξαναγέννημα του Ανθρώπου, που είχε βυθι στεί στον Μεσαίωνα, που είχε χάσει την έννοια της ανθρωπιάς. Τώρα (με την Αναγέννηση) ο άνθρωπος χαίρεται τη Φύση, συνομιλεί μαζί της, αισθάνεται πτέρωμα ψυχικό, ώστε αυτός ο πολιτισμός φέρει τον πολιτισμό. Δηλαδή, δημιουργεί τον άνθρωπο στην τελειότερη του μορφή.

Πανεπιστημιακή... τρομοκρατία!

Η.Ν.: Τότε γιατί χτυπιέται τόσο άγρια (από παντού) αυτός ο πολιτισμός;

Ε.Μ.: Χτυπιέται κατά τούτο: θα μελετάτε, αλλά με μια προϋπόθεση: θα θεωρείται (αυτός ο πολιτισμός) «κοινή μεσογειακή κληρονομιά», όχι ελληνική. Δεν είναι προνόμιο της Ελλάδος ότι αυτή τον έχει ως παρακαταθήκη και κληρονομιά της. Είναι κληρονομιά «όλων μας». Η φράση αυτή προβάλλεται στο Τμήμα Ιστορίας, τώρα που δεν είμαι εκεί πρόεδρος.

Η.Ν.: Δηλαδή ο εκάστοτε πρόεδρος ελέγχει και καθορίζει το τι διδάσκεται στο τμήμα του;

Ε.Μ.: Η κακομοιριά των Πανεπιστημίων έφερε όλα αυτά τα πράγματα. Διότι αρνηθήκαμε να υπηρετούμε εκείνο για το οποίο έχουμε κληθεί. Διότι υπάρχουν αυτοί που θέλουν να ικανοποιούνται τα σχέδια που λένε μείωση της Ελλάδος, σε κάθε τομέα. Και εδαφικώς και χρονικώς (ιστορικώς). Πρέπει να περιοριστεί η Ελλάδα. «Πολύ ψηλά» είχε πάει το όνομα της Ελλάδος!

Η.Ν.: Εννοείτε Ελληνες καθηγητές;

Ε.Μ.: Έλληνες μίσθαρνα όργανα στο Τμήμα Ιστορίας, στο τμήμα που υφαίνει την ιστορική πραγματικότητα. Σε αυτό το Τμήμα, πιστεύω ότι έχω παίξει ένα ρόλο κατά τούτο: είδα ό,τι αποκλείνει - δηλαδή, ό,τι υπηρετεί τον σκοπό που θέλουν αυτοί. Και επειδή το είδα αυτό, έφυγα από το Φιλολογικό Τμήμα, με δική μου αίτηση, και πήγα στο Ιστορικό. Το ναπάω στο Ιστορικό δεν ήταν απλώς ένας λόγος.'Επρεπε να πάρω και την προεδρία. Διότι, χωρίς προεδρία, δεν κατευθύνεις το Τμήμα.

Εβαλα υποψηφιότητα και βγήκα πρόεδρος. Έπαιρνα πάντοτε 70% των ψήφων. Άρα, η ετυμηγορία του τμήματος ήταν 70 προς 30. Εάν -προσέξτε τη δραματικότητα- ζητούσα φανερή ψηφοφορία, δεν θα έπαιρνα καμία ψήφο! Καταλαβαίνετε πόσο μεγάλη πίεση ασκείται; Τρομοκρατία. Αυτό δείχνει ότι οι λίγοι αυτοί (το 30%) έχουν τη μεγάλη δύναμη...

Εδώ αρχίζει το θέμα της τρομοκρατίας στο Πανεπιστήμιο. Η ηγετική μορφή από αυτούς, που τους κατευθύνει, εξέπεσε από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ζήτησα από τον Πρύτανη να εφαρμόσει την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως κάνουμε πάντοτε. Κατά το Σύνταγμα, οι αποφάσεις του Σ.τ.Ε. είναι άμεσα εκτελεστές. Κανένας Πρύτανης, ούτε Γέροντας, ούτε Δημόπουλος, ούτε Μπαμπινιώτης εφήρμοσε την απόφαση! Τον άφησαν εκεί, να διδάσκει και να πιέζει...

Η.Ν.: Και ποιο είναι το όνομα του, κύριε καθηγητά;

Ε.Μ.: Τον ξέρει όλος ο κόσμος! Λιάκος λέγεται. Άρα, αυτή τη στιγμή, το Τμήμα αυτό δεινοπαθεί. Δεν υπάρχει μια δύναμη να φέρει μια ανάσχεση!

Χαρακτηριστικό είναι ότι, όταν έκανα την πρώτη τετραετία (προε­δρίας) και επειδή θα μεσολαβούσαν δυο χρόνια για να ξαναθέσω υπο ψηφιότητα, έλειψα για να κάνω ένα σημαντικό έργο (Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού) και στην Κίνα, και στην Ινδία. Γυρίζοντας ξαναβγήκα πρόεδρος, και η πρώτη μου δουλειά ήταν να δω τι γίνεται στο Τμήμα Ιστορίας. Βλέποντας τον κατάλογο των διδακτορικών των υπο­ψηφίων διδακτόρων που έχουμε στο Τμήμα, είδα ότι, ενώ ο νόμος καθόριζε να πάρουμε μόνο δύο στην ανωτέρα Ιστορία, που είναι η κρίσιμη Ιστορία για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα, υπήρχαν διακόσιοι! Αυτοί οι διακόσιοι ταχέως αποκτούν το διδακτορικό, χωρίς εμπόδια, και έχουν τη δυνατότητα να κάνουν 7μελείς επιτροπές με «δικούς τους» και να τους προ­ωθούν «διδακτοροποιούντες τους»!

Είναι μεγάλη υπόθεση αυτό. Να έχεις το «έμψυχο υλικό». Διότι αυτοί που θέλουν να δράσουν, πρέπει να έχουν ένα φυ­τώριο. Να έχουμε διακόσιους ανθρώπους που να έχουν τοπο­θετηθεί σε διακόσιες πανεπιστημιακές μονάδες ή σε ινστιτού­τα πνευματικά ή να έχουν πάρει κάποιες θέσεις με κάποιο τίτλο - δηλαδή, να μην είναι απλοί απόφοιτοι πανεπιστημίων, αλλά να έχουν κάποιο διδακτορικό. Πολύ σκληροί στα διδα­κτορικά «των άλλων» και πολύ εύκολοι στα διδακτορικά αυτών. Θα ήταν ευχής έργον να γραφεί μια διατριβή «τι απέγι­ναν οι διακόσιοι λαθραίως εισελθόντες εις το μεταπτυχιακόν πρόγραμμα»...

Η.Ν.: Όσοι συνάδελφοι σας δεν λειτουργούν έτσι (ακόμη και αν είναι λίγοι), γιατί δεν αντιδρούν;

Ε.Μ.: Είναι πολλοί. Αλλά είτε δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα, είτε σκέπτονται «πού να μπλεχτώ τώρα σε φασαρίες. Θέλω να εξελιχθώ σε μια ανώτερη βαθμίδα».

Είναι πολύ φυσικό. Ο καθηγητής, όταν μπαίνει στο Πανεπι­στήμιο, έχει τέσσερις βαθμίδες: είναι λέκτωρ, επίκουρος, ανα­πληρωτής και καθηγητής. Η κύρια μεριμνά του είναι πώς να πάει στην επόμενη βαθμίδα! Αυτό δεν το κατακρίνω. Είναι θεμιτό.

Αλλά υπάρχουν και μερικά όρια. Διότι έχουμε έναν σκοπό. Έχουμε Τμήμα Ιστορίας; Έχουμε Εθνική Ιστορία; Ποια είναι αυτή; Ποιο είναι το εθνικό μας πρόβλημα; Τι θα πει «Ελλάς»; Τι σήμα εκπέμπει η Ελλάς; Εκπέμπει ένα σήμα, που σημαίνει ορισμένα πράγματα.

Σήμα = σημαία. Μπορεί να είναι «πανί», αλλά είναι σύμβο­λο. Και εδώ «συμβάλλει», μαζεύεται η όλη εθνική υπόστασις. Η σημαία είναι το οπτικό σύμβολο του Έθνους, το σύντομο. Ο Εθνικός μας 'Υμνος λέει τι γυρεύω ως Έθνος. Αν σβήσουμε ως Έθνος, τότε τι είμεθα; Είδατε κάποιο κράτος, όπως τη Γερ­μανία, την Ιρλανδία, τη Σουηδία ή τη Γαλλία, να εγκαταλείπει την εθνικότητα του; Θα μας «πετάξουν έξω»! Είναι σαν να μας «γδύνουν» ψυχικώς. Δεν ζεις χωρίς Έθνος!

Η.Ν.: Το να «μας πετάξουν έξω» μπορεί να επιτευχθεί ευκολότερα μέσα από την Παιδεία;

Ε.Μ.: Εγώ στην Παιδεία βλέπω ότι, με τον περιορισμό των Αρχαίων Ελληνικών και της Ιστορίας, δεν έχουμε καλή προοπτική. Με αυτή τη χαλάρωση που υπάρχει, ευνοείται η αμεριμνησία, η ολιγωρία περί τα εθνικά θέματα.

Στο Πανεπιστήμιο, οι περισσότεροι λένε «αν μιλήσω και φωνάξω, δεν θα εξελιχθώ».Έπειτα, οι φοιτητές με τους οποίους συνεργάζεσαι, ψηφίζουν. Και δεν σε «βγάζουν» Πρύτανη, αν δεν σου βρουν κάποια «τρωτά». Τα «τρωτά» έγιναν... προτέρημα! Έχω πολλές περιπτώσεις που οι Πρυτάνεις ακολουθούν την τακτική που τους λένε οι φοιτητές. Οι καταλήψεις διαδέχονται η μία την άλλη. Το λεγόμενο «άσυλο» έχει τόσο παραχαραχθεί, ώστε θα ευχόμουν σήμερα να βρούμε ένα... άσυλο να μας γλυτώσει από το υπάρχον άσυλο!

Πουθενά δεν γίνεται τέτοια απαξίωση της εθνικής μας ζωής, όσο μέσα στο Πανεπιστήμιο! Εν ονόματι του άσυλου, μπορεί να πας στο Πανεπιστήμιο και να κάνεις του κόσμου τις αθλιότητες, χωρίς να παρέμβει κανείς. Αν αποφασίσουν οι φοιτητές να κλείσουν τη Σχολή (και είναι γνωστός ο τρόπος με τον οποίο αποφασίζουν), οι καταλήψεις διαδέχονται η μία την άλλη. Αυτό δεν το μαθαίνει ο κόσμος. Αυτό είναι κατάχρησις του ασύλου! Διότι, ενώ λένε ότι «το άσυλο είναι για να μπορεί ελευθέρως ο καθηγητής να κυκλοφορεί και να λέει ό,τι θέλει» (ελευθερία και διδασκαλία ιδεών), δεν του επιτρέπεται! Όχι μόνο να έχει ελευθερία διακινήσεως ιδεών, αλλά ούτε να μπει στο Πανεπιστήμιο! Δηλαδή τελεία αχρήστευσις της εννοίας του ασύλου.

= = = = = = ==  = == = = =  = = = = = = ==  = == = = =  = = = = = = ==  = ==

...Στην παιδεία, με τον περιορισμό των Αρχαίων Ελληνικών και της ιστορίας, δεν έχουμε καλή προοπτική. Με αυτή τη χαλάρωση που υπάρχει, ευνοείται η αμεριμνησία και η ολιγωρία περι τα εθνικά θέματα.

= = = = = = ==  = == = = =  = = = = = = ==  = == = = =  = = = = = = ==  = ==

Το άγνωστο παρασκήνιο στα ΑΕΙ

Η.Ν.: ...και αντίθετα με την έννοια της Δημοκρατίας.

 Ε.Μ.: Ποια έννοια Δημοκρατίας; Είναι η Δημοκρατία των ολίγων, η δημοκρατία του «συφερτού». Αυτοί επιβάλλονται με μερικούς καθηγητές. Και μερικοί φοιτητές, που είναι «συφερτός», κάνουν ό,τι θέλουν. Αποφασίζουν: θα καταλάβουμε τη Φιλοσοφική Σχολή!

Ενας καθηγητής μεμονωμένα, το πολύ-πολύ, να πει «δεν θα κάνω εξετάσεις». Το λένε πολλοί, αλλά μόλις προχωρήσουν στην ημέρα των εξετάσεων, σιωπούν. Άρα, οι φοιτητές ξέρουν ότι, ακόμα κι αν απειλήσει ο καθηγητής, υπάρχουν τρόποι εύκολοι τρόποι. Θα «του σύρει» μια φωνή ο Πρύτανης, ο οποίος συνεργάζεται μαζί τους και τον κάνουν ό,τι θέλουν - τον έχουν εκλέξει! Εσύ, ο καθηγητής, δεν μπορείς να βρεθείς ανάμεσα στους φοιτητές και τους Πρυτάνεις. Δηλαδή ανάμεσα σε Συμπληγάδες...

Θα σας πω ένα χαρακτηριστικό, για το οποίο καμαρώνω. Ως Κοσμήτωρ της Σχολής έχεις τον δεύτερο ρόλο στο Πανεπιστήμιο, μετά τον Πρύτανη. Το Πανεπιστήμιο έχει τέσσερις Κοσμήτορες. Περί το 2000, έπρεπε να πούμε για μια φορά ότι «θα χάσουμε το εξάμηνο». Να μη μείνει απειλή, αλλά να το κάνουμε. Γιατί, επαναλαμβάνω, τέτοιες απειλές έχουν γίνει σε όλα τα Πανεπιστήμια.

Έχω, λοιπόν, τη θέση του Κοσμήτορος και πρέπει να θέσω αυτό το πρόβλημα για όλη τη Φιλοσοφική Σχολή (πάνω από 10 τμήματα, 25.000 φοιτητές). Αρχίζει η κατάληψις. Απαγορεύεται η είσοδος των φοιτητών και των καθηγητών στο Πανεπιστήμιο. Φυσικό ήταν να τους πω: «Πού πάτε, με αυτό τον τρόπο θα χάσετε το εξάμηνο σας.» - «Καλά, μας το είπαν και άλλοι.» -«Σας καλώ και κάνω και συνεδρίαση. Έλα κι εσύ, κύριε Πρύτανη, να είσαι παρών», του λέω, «για να δεις ότι η απειλή είναι άμεση». - «Ας τελειώσουμε το εξάμηνο και θα μετρήσουμε τις εβδομάδες μαθήματος, αν έγιναν 13», λέει ο Πρύτανης. Ούτε μία δεν είχε γίνει! Κατάλαβα ότι είχαν συνεννοηθεί.

Όταν τελείωσε το εξάμηνο, βγάζω μία ανακοίνωση η οποία κοινοποιείται σε όλα τα μέλη της Φιλοσοφικής Σχολής, και στους φοιτητές, και στο διοικητικό προσωπικό και στους συναδέλφους καθηγητές: «Αγαπητοί συνάδελφοι, το εξάμηνο ετελείωσε. Όλοι ξέρουμε πώς. Δεν έγιναν μαθήματα. Αφού δεν έγιναν μαθήματα, δεν θα κάνουμε εξετάσεις»!

Ε, τότε άρχισε ο πόλεμος. Λέει ο Πρύτανης να πάμε το πρόβλημα στη Σύγκλητο και εκείνη να αποφασίσει. Η Σύγκλητος γυρίζει το θέμα στα επί μέρους τμήματα.

Η.Ν.: Γιατί;

Ε.Μ.: Διότι αυτό ζήτησαν οι φοιτητές! Πηγαίνουν στη συνεδρίαση κάθε Τμήματος και αποφασίζουν αυτοί και εξω-πανεπιστημιακά στοιχεία.Ετσι βγαίνει απόφασις από μέλη που δεν ανήκουν στο Τμήμα ή πηγαίνουν από Τμήμα σε Τμήμα. Άρα, τα ίδια πρόσωπα λαμβάνουν αποφάσεις να κάνουν εξετάσεις χωρίς να έχουν γίνει (λόγω καταλήψεων) καθόλου μαθήματα. Εξετάσεις επί ποίας ύλης; Επί μηδαμινής. Εμπαιγμός, δηλαδή.

Κατά σύμπτωση, δεν ήμουν μόνο Κοσμήτωρ, αλλά και πρόεδρος στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Λέω: «Ας γίνουν στα άλλα Τμήματα, στο δικό μου δεν θα γίνουν εξετάσεις.» Οι φοιτητές φώναζαν. Άρχισαν να με πιέζουν. Εγώ δεν υπέκυπτα. Και έκαναν το εξής τρομακτικό: πάει ο Πρύτανης με τον Υπουργό Παιδείας και με απολύουν! Η θητεία μου τελείωνε σε δύο μήνες. Αλλά έπρεπε να γίνουν οι εξετάσεις... Άπαξ και παύομαι εγώ, αναλαμβάνει ο αναπληρωτής και κάνει εξετάσεις!

Το τελευταίο μετερίζι που μου έμενε ήταν το δικό μου μάθημα. Είπα, λοιπόν: «Κάντε εσείς εξετάσεις όπου θέλετε, εγώ δεν κάνω στο δικό μου μάθημα.» Αλλά δεν ήταν μόνο το Φιλολογικό. Είχα και άλλα Τμήματα. Οπότε πήγαν στον Πρύτανη και απαίτησαν να βρεθεί λύση. Και βρήκαν τον τρόπο: να κάνουμε μια συνεδρίαση Συγκλήτου, στην οποία συμμετέχουν μόνο οι πρόεδροι των τμημάτων και ορισμένος μικρός αριθμός φοιτητών. Αλλά απαίτησαν από τον Πρύτανη να γίνει η συνεδρίαση όχι στη μικρή αίθουσα που συνεδριάζει η Σύγκλητος, αλλά στη μεγάλη αίθουσα των τελετών του Πανεπιστημίου. Γέμισε, λοιπόν, η αίθουσα με φοιτητές που άρχισαν να με απειλούν. Παρά τις πιέσεις δεν υποχώρησα και, παρά την απόφαση του Πρύτανη να γίνουν οι εξετάσεις με μια επιτροπή, τελικά εξετά­σεις δεν έγιναν. Και βρήκαν τρόπο να μη μου δώσουν τον βαθμό του «ομότιμου» καθηγητού - ένα βαθμό που τον παίρ­νουν όλοι. Βεβαίως, για μένα είναι άκρως τιμητικό. Και, βεβαίως, οι φοιτητές πέτυχαν να έχουν στο ενεργητικό τους την τιμωρία ενός καθηγητή που δεν έκανε εξετάσεις, αφού δεν είχαν γίνει μαθήματα ολόκληρο το εξάμηνο λόγω καταλήψε­ων. Πρέπει να είμεθα πειθήνια όργανα σε όλα. Καταλαβαίνετε τι μηχανισμοί κινούνται και σε μπλέκουν...

Η.Ν.: Οι φοιτητές που δημιουργούν αυτές τις καταστάσεις προωθούνται;

Ε.Μ.: Βεβαίως. Αυτοί συνήθως παίρνουν τίτλους. Αυτούςπροωθούν, καμιά φορά, και στα μεταπτυχιακά. Γιατί αυτοί είναι όργανα. Δεν είναι κακά παιδιά. Τους χαλάει το σύστημα. Αν υπήρχε κάπως η έννοια ότι υπάρχει τάξις, κάποια δυνατότητα να επιβληθεί κάποια ποινή... Όπως είπε ένας φιλόσοφος: «Ανφτάσουμε στο σημείο να υπάρχει ανεπιπληξία, δηλαδή να απαγορεύεται η απλή επίπληξις, τότε χαθήκαμε»! Διότι Παι­δεία είναι έπαινος και ψόγος. Όταν ισοπεδώνονται όλοι, δεν υπάρχει Παιδεία!

Η.Ν.: Το σύστημα αυτό, όμως, επιβάλλεται εκ των άνω, που σημαίνει ότι και οι καθηγητές έχουν ευθύνες. Ε.Μ.: Αυτοί που θέλουν να εξασθενήσουν την Παιδεία έχουν τρόπους να το προωθούν και να τους καθοδηγούν.

Η.Ν.: Σε «αυτούς» συμπεριλαμβάνονται και πολιτικά πρόσωπα;Ε.Μ.: Για τους πανεπιστημιακούς μιλάω. Η Πολιτεία λέει: «Εχετε αυτοδιοίκηση, κάντε ό,τι θέλετε».

Είναι εύκολο να βρεις 5 ανθρώπους και να τους καθοδηγείς. Πολύ εύκολο. Ο σχεδιαστής ενός τέτοιου προγράμματος θα πει:«Πρέπει να βρούμε καμιά 20αριά καθηγητές να ενεργή­σουν. Εμπροσθοφυλακή.» Θα πάρουν μερικούς καθηγητές, οι οποίοι είναι ευάλωτοι. Θα βρουν μερικές εφημερίδες, μερικά εκδοτικά συγκροτήματα να τους βοηθήσουν. Είναι πολύ εύκο­λο να σκεφθεί κάποιος πώς γίνεται η άλωσις.

Η άλωσις δεν γίνεται με στρατό, γίνεται με αυτό τον τρόπο.

Ολοι είναι ωνητοί.-