Οι επιστήμονες δείχνουν πώς ήταν η Σαντορίνη πριν από την ηφαιστειακή έκρηξη του 16ου αιώνα π.Χ.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι πριν από το σημερινό νησί της Καμένης μέσα στη διάσημη Καλντέρα της Σαντορίνης , που δημιουργήθηκε μετά από την έκρηξη του ηφαιστείου πριν από 3600 χρόνια, υπήρχε μια πολύ παλαιότερη Καμένη περίπου στο
ίδιο σημείο, το οποίο καταστράφηκε εντελώς από την ηφαιστειακή έκρηξη

    Ομοιότης με την διηγηματική εικόνα της Αταλαντίδος    

Για πρώτη φορά, οι Έλληνες και οι διεθνείς επιστήμονες που μελέτησαν τα υπόγεια υπολείμματα στο κάτω μέρος αυτής της μινωικής έκρηξης, καθώς και τα κομμάτια της ανδελικής λάβας στην ελαφρόπετρα, προχώρησαν στην ανασύσταση της λεγόμενης προ-Καμένης Καλντέρας και εκτίμησαν την έκτασή της, τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκε και την ηλικία του. 

Περίπου 22.000 χρόνια πριν, μια άλλη μεγάλη έκρηξη είχε πραγματοποιηθεί στη Θήρα - η αποκαλούμενη έκρηξη Riva, από την οποία χτίστηκε μια μεγάλη ημι-καλδέρα. 

Μέσα σε αυτό σχηματίστηκε ένα νησί, η προ-Καμένη, η οποία καταστράφηκε αργότερα, μαζί με τμήματα της Θήρας και της Θηρασιάς και σταδιακά ανυψώθηκε μέσα της κατά την τελευταία «μινωική»(Μινωικής περιόδου ) έκρηξη.

• Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν φωτοστατικά, κοκκομετρία και άλλες τεχνικές για να εκτιμήσουν ότι ο προ-Καμένη είχε όγκο 2,2 έως 2,5 κυβικά χιλιόμετρα, σε σύγκριση με τα 3,2 κυβικά χιλιόμετρα της σημερινής Παλαιάς και της Νέας Καμένης.

Σύμφωνα με τον Δρ. Ντ. Καρατον, ο οποίος είναι ειδικός εμπειρογνώμονας της Ηφαιστειολογίας , «το τοπογραφικό ανάγλυφο της Σαντορίνης πριν από τη Μινωική έκρηξη χαρακτηρίστηκε από ένα μικρότερο λιμάνι μαζί με ένα κεντρικό νησί, σχεδόν παρόμοιο με τη σημερινή Καμένη, σύμφωνα με πολλούς ερευνητές. Αλλά το μέγεθος και η ηλικία αυτού του νησιού παρέμειναν άγνωστες. Στη νέα μας μελέτη, ξαναχτίσαμε το μινωικό νησί με το όνομα Προ-Καμένη σε μέγεθος και ηλικία. "

Όπως λέει ο Ούγγρος ερευνητής, "εστιάσαμε την προσοχή μας στα πιο χαρακτηριστικά λιθικά ανδεσιτικά δείγματα που βρέθηκαν στη μινωική ελαφρόπετρα, τα οποία αντιπροσωπεύουν το εκρηκτικό υλικό από την Προ-Καμένη.

• «Εφαρμόζοντας μια φωτοστατική ανάλυση, υπολογίσαμε τον όγκο της Προ-Καμένη σε 2,2 έως 2,5 κυβικά χιλιόμετρα, ο οποίος είναι μικρότερος από τον όγκο της Παλαιάς και της Νέας Καμένης.

"Καθορίσαμε επίσης την ηλικία των θραυσμάτων ανδεσμάτων, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο Cassignol-Gillot K-Ar, 20.000 χρόνια πριν από σήμερα, πράγμα που σημαίνει ότι η Προ-Καμένη άρχισε να αναπτύσσεται πολύ σύντομα μετά την προηγούμενη έκρηξη Riva πριν από 22.000 χρόνια».
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, μετά την ισχυρή έκρηξη της Ρίβα που προηγήθηκε της μινωικής εποχής, το προϊμινοικό τοπίο της Σαντορίνης κυριαρχείται από μια ρηχή πλημμυρισμένη καλντέρα, όπου σιγά-σιγά, καθώς η λάβα βγήκε από το υποβρύχιο ηφαίστειο, ο προ Καμένη ανέβηκε .
Μέχρι τώρα μόνο πολύ αβέβαιες εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν σχετικά με το μέγεθος και την ηλικία του.
Η Επίκουρος Καθηγητής Παρασκευής Νομικός του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών που συμμετείχε στη μελέτη δήλωσε ότι «η προ-μινωική καλντέρα ήταν μικρότερη από σήμερα, έκλεισε στα νοτιοδυτικά και με ένα μόνο μικρό άνοιγμα στα βορειοδυτικά με ένα στενό κανάλι.

"Στο κέντρο της ρηχής, πλημμυρισμένης καλντέρας υπήρχε μια μικρότερη από τη σημερινή προ-Καμένη με ένα χαμηλό ηφαιστειακό κώνο".

Η Προ-Καμένη αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα μετά την έκρηξη Riva, με ένα ελάχιστο ποσοστό ροής λάβας 0,13 έως 0,14 κυβικά χιλιόμετρα ανά χιλιετία. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ πιο αργό - περίπου ένα έβδομο - από το μέσο ρυθμό επέκτασης της σημερινής Παλαιάς και Νέας Καμένης μετά το 1600 π.Χ., που εκτιμάται σε περίπου 0,9 κυβικά χιλιόμετρα ανά χιλιετία.

Η έκρηξη της Θήρας μεταξύ 1627-1600 π.Χ. κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (μινωική) ήταν μία από τις μεγαλύτερες. Τα προϊόντα της έκρηξης εκτιμάται ότι έχουν όγκο από 117 έως 129 κυβικά χιλιόμετρα, που ισοδυναμεί με 78 έως 86 κυβικά χιλιόμετρα πυκνών πετρωμάτων.
Ένα μέρος αυτών των πυροκλαστικών κοιτασμάτων στον πυθμένα της Σαντορίνης προέρχεται από την προϋπάρχουσα Καμένη, η οποία διαλύθηκε τελείως από την έκρηξη.
Η σύνθεση του μαύρου υαλώδους ανδεσίτη, που είναι γεωχημικά διακριτή, επέτρεψε στους επιστήμονες να εντοπίσουν ποια προϊόντα της έκρηξης προέρχονταν από την προ-Καμένη και από την Θήρα.- Εκ του : greekreporter.com με πληροφορίες από το Athens-Macedonian News Agency 

Το πρώτο μουσείο του κόσμου αφιερωμένο στη χαμένη Ατλαντίδα ανοίγει στη Σαντορίνη

Το πρώτο μουσείο του κόσμου αφιερωμένο στο μυθικό - αλλά ίσως πραγματικό - νησί της Ατλαντίδας άνοιξε πρόσφατα στο ειδυλλιακό νησί της Σαντορίνης.

Ο παγκοσμίου φήμης ελληνικός προορισμός φιλοξενεί σήμερα ένα μουσείο  που προσφέρει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να ανακαλύψουν και να εξερευνήσουν τα μυστήρια αυτής της περίφημης χαμένης γης, που λέγεται ότι ήταν μια μεσογειακή ουτοπία πριν και ξαφνικά, μυστηριωδώς, εξαφανίστηκε 

Υπάρχουν επιστημονικές προσεγγίσεις που υποδηλώνουν ότι η Σαντορίνη (Θήρα) ήταν στην πραγματικότητα η αρχαία Ατλαντίδα. Μετά τη μαζική έκρηξη ενός ηφαιστείου στη Σαντορίνη, ο μοναδικός του πληθυσμός καταστράφηκε ολοσχερώς, μη αφήνοντας κανένα ίχνος εκτός από τον θρύλο.

Φυσικά, τίποτα δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά, οπότε εξακολουθούμε να μιλάμε για την "Lost" Χαμένη ήπειρο  ή νησί της Ατλαντίδας και η ύπαρξή της παραμένει στη σφαίρα του μύθου.

Στο νέο μουσείο, το οποίο χτίστηκε με ιδιωτική πρωτοβουλία και κονδύλια, οι επισκέπτες μπορούν να μάθουν για το μύθο της Ατλαντίδας και το πώς συνδέεται με τη Σαντορίνη, να βιώσουν την καταστροφική καταστροφή του και να εξερευνήσουν πολλαπλές ψηφιακές αναπαραστάσεις  αυτής της αρχαίας γης.

Το νέο μουσείο βρίσκεται σε ένα ευρύχωρο κτήριο 700 τετραγωνικών μέτρων (7.500 τετραγωνικά πόδια), κοντά στο χωριό Μεγαλοχώρι στο νησί της Σαντορίνης.

Το νησί της Ατλαντίδας εντάσσεται στις αλληγορίες που περιγράφουν την υπερχείλιση των εθνών στα έργα του Πλάτωνα «Τιμαίου» και «Κριτία», όπου αντιπροσώπευε την ανταγωνιστική ναυτική δύναμη που πολιορκεί την «Αρχαία Αθήνα». Αυτή η εκδοχή της Αθήνας χρησίμευσε ως η ψευδο-ιστορική ενσάρκωση του Πλάτωνα ιδανική κατάσταση στην "Δημοκρατία".

Πολλοί πιστεύουν, ωστόσο, ότι η Ατλαντίδα ήταν στην πραγματικότητα ένα πραγματικό μέρος και ήταν το θύμα μιας τεράστιας έκρηξης ή σεισμού ηφαιστείου που κατέστρεψε τη μάζα της γης, αφήνοντας μόνο μια καλντέρα - ή πιθανόν τίποτα. Οι επιστήμονες και οι εξερευνητές έχουν προσπαθήσει εδώ και αιώνες να βρουν αποδείξεις για να αποδείξουν τις θεωρίες τους σχετικά με την πραγματική τους θέση και ενδεχόμενη καταστροφή.Με πληροφορίες από greekreporter.com

Ο μύθος της Ατλαντίδας

 Το μυστήριο της Ατλαντίδας αποτελεί τον πιο πολυσυζητημένο ίσως μύθο. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να αποδείξει ότι υπήρξε και πού ακριβώς βρισκόταν. Παρόλα αυτά, ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού και της αρχαίας Θήρας ταυτίζεται με τη χαμένη Ατλαντίδα.

Οι πρώτες γραπτές αναφορές για την Ατλαντίδα πηγάζουν από τον Αθηναίο φιλόσοφο Πλάτωνα (427-347 π.Χ.) ο οποίος μας αφηγείται ότι οι Ατλαντες ήταν ένας λαός με υπερφυσικές ικανότητες και θεϊκή καταγωγή, που ζούσαν ειρηνικά σε ένα εύφορο νησί πέρα από τις Πύλες των Ηρακλειδών. Στην αρχαιότητα, οι Ηράκλειες Πύλες ήταν τα στενά του Γιβραλτάρ, άρα πιθανότατα βρισκόταν κάπου ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αμερική. Όπως θα δούμε όμως παρακάτω, νεότερα στοιχεία έρχονται να ανατρέψουν τις αρχικές θεωρίες.

Όλα αυτά τα διδάχθηκε από τον Αιγύπτιο ιερέα Σάις, σε ένα ταξίδι στη μακρινή Αίγυπτο και τα αφηγήθηκε στους μαθητές του Κριτία και Τιμαίο, στο έργο «Ατλαντικός Λόγος». Ανάμεσα στα σπουδαία και θαυμαστά που άκουσε, ήταν ότι οι Ατλαντες σταδιακά άρχισαν να χάνουν τη θεϊκή τους δύναμη. Όταν κυριεύτηκαν από ανθρώπινες αδυναμίες αποφάσισαν να στραφούν ενάντια σε άλλους εύπορους λαούς με σκοπό την υποταγή.

 Γι΄ αυτό ταξίδεψαν προς τη Μεσόγειο, ώσπου συναντήθηκαν με τους παντοδύναμους και γενναίους Αθηναίους, από τους οποίους ηττήθηκαν για πρώτη φορά. Μετά από εξαντλητικές όμως μάχες, οι Αθηναίοι τελικά λύγισαν. Οι θεοί τότε εξοργίστηκαν με τους Ατλαντες, κι αποφάσισαν να τους τιμωρήσουν με παντοτινό αφανισμό. Τόσο μεγάλη ήταν η οργή, που τους κατάστρεψαν μέσα σε μία μόνο νύχτα, αφήνοντας πίσω μόνο μάζες από λάσπη και πυκνούς καπνούς.

Μετά την επιστημονική ανακοίνωση του σχηματισμού της νήσου Θήρας έχουμε τώρα μια νέα εικόνα .Πλέον η νέα αυτή εικόνα έχει μια εξαιρετική προσομοιάζουσα μορφή από  την διηγηματική εικόνα που μας αναφέρει ο Πλάτων  

 Τι κοινό έχει η Σαντορίνη με τη χαμένη Ατλαντίδα; Η αρχαία Θήρα ήταν ένας τέλειος επίγειος παράδεισος, που καταστράφηκε περίπου το 1.500 π.Χ., μαζί με ένα πλήθος από γειτονικά παράλια, συμπαρασύροντας λαμπρά δείγματα πολιτισμού του Αιγαίου. Η περιγραφή της ταιριάζει απόλυτα με τα λεγόμενα του Πλάτωνα για τη μυθική χώρα των Ατλάντων που καταστράφηκε ολοσχερώς, χωρίς να αφήσει ίχνος πίσω της.

Εικόνα της Ατλαντίδας σύμφωνα με τις περιγραφές του Πλάτωνα.

Στην επιστολή προς Κριτία εξηγείται το πώς δημιουργήθηκε η Ατλαντίδα και γιατί είχε σχήμα κυκλικό σαν δαχτυλίδι, με θάλασσα κι ένα μικρό νησάκι στη μέση (έτσι ακριβώς όπως ήταν η αρχαία Θήρα, λίγο πριν από τη μεγάλη έκρηξη). «Όταν οι θεοί μοιράστηκαν τη γη, ο Ποσειδώνας έλαβε την Ατλαντίδα και την παρέδωσε στους γιους του τους ημίθεους για να την καλλιεργήσουν. 

Ένας από αυτούς παντρεύτηκε την Λευκίππη και έκαναν την Κλειτώ, που την ερωτεύτηκε ο Ποσειδώνας και θέλησε να την κάνει για πάντα δικιά του. Τότε διάλεξε ένα μέρος και το προστάτεψε με κυκλικές ζώνες από εύφορη γη και θάλασσα ώστε να της εξασφαλίσει παραδεισένια ζωή (σαν να βλέπουμε στο χάρτη την Κρήτη μαζί με την αρχαία Καλλίστη)».

Το όνομα Ατλαντίδα προέρχεται πιθανότατα από το μυθικό γίγαντα Ατλαντα, που κρατούσε στους ώμους του ολόκληρη τη γη και τον ουρανό. Σύμφωνα με τις ανακαλύψεις των Αμερικανών γεωλόγων Χάικεν και ΜακΚόϋ που έγιναν στη Σαντορίνη το 1990, όλα παραπέμπουν στη διάσημη τοιχογραφία που βρέθηκε στο δυτικό κτίριο του Ακρωτηρίου. 

Εδώ βλέπουμε μια παραλία της αρχαίας Θήρας με εύπορη ζωή πάνω σ΄ ένα κεντρικό νησάκι που βρεχόταν από θάλασσα γύρω-γύρω. 

Έτσι ακριβώς όπως περιέγραφε και ο Πλάτωνας τη χαμένη Ατλαντίδα. Και το νησάκι αυτό υποστηρίζεται ότι εξαφανίστηκε από μια μεγάλη έκρηξη που προκάλεσε φοβερούς σεισμούς και καπνούς. 

• Κατά τον Πλάτωνα οι καπνοί εκτοξεύονταν στον ουρανό, 40 χιλιόμετρα ψηλά. Αν ήταν πράγματι έτσι, τότε σίγουρα φαινόταν από τις ακτές της Ανατολικής και Κεντρικής Μεσογείου. Οι άνθρωποι παρακολουθούσαν σαστισμένοι τα καμώματα της φύσης, θαρρώντας ότι έβλεπαν τον ίδιο τον Άτλαντα να κρατά τον ουρανό στους ώμους του.

Όμως ο Αιγύπτιος ιερέας μίλησε για ένα νησί μεγάλο όσο η Λιβύη και η Ασία μαζί, που βρισκόταν έξω από τις Ηράκλειες Πύλες και όλα αυτά συνέβησαν 9.000 χρόνια πριν από το ταξίδι του Πλάτωνα στην Αίγυπτο. Οι άνθρωποι, όμως, δεν είχαν ανακαλύψει ολόκληρο τον κόσμο, παρά μόνο λίγα χιλιόμετρα γύρω από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Ίσως ακόμη και οι Ηράκλειες Πύλες να μην βρίσκονταν στα στενά του Γιβραλτάρ, αλλά να ήταν απλώς ένα στενό πέρασμα στο Αιγαίο, προς τον «έξω κόσμο». 

Πράγματι είχαν σχηματιστεί στενά περάσματα γης γύρω από τη Θήρα, ύστερα από τις απανωτές εκρήξεις του ηφαιστείου. Επίσης δεν έχει διευκρινιστεί αν ο Πλάτωνας έγραφε ότι το νησί ήταν «μείζον» = μεγαλύτερο από την Ασία και τη Λιβύη ή «μέσον» = ανάμεσα στη Λιβύη και τη Ασία. Αν η πραγματική λέξη είναι «Μέσον» τότε η Ατλαντίδα ήταν κάπου ανάμεσα στην Ασία και τη Λιβύη, άρα οδηγούμαστε και πάλι στη Θήρα.

Τέλος, όσον αφορά τη χρονική διαφορά ανάμεσα στον Πλάτωνα (9.000 χρόνια πριν) και τη μεγάλη Μινωική έκρηξη (1600-1500 π.Χ.), αξίζει να σημειώσουμε ότι στην αρχαία Αίγυπτο επικρατούσε διαφορετικό ημερολογιακό σύστημα από εκείνο των Ελλήνων, καθώς οι Αιγύπτιοι πρόσεθεταν ένα επιπλέον μηδενικό. Σύμφωνα λοιπόν με τους αστρολογικούς υπολογισμούς του Πλάτωνα, η καταστροφή της Ατλαντίδας είχε συμβεί μόλις 900 χρόνια πριν. 

1745 Η χρήση της Καλντέρας ως  «Ατλαντίδα » στην Θήρα χιλιάδες χρόνια μετά; 

Ο Πλάτωνας έζησε το 300 π.Χ., και αν όλα αυτά συνέβησαν 900 χρόνια νωρίτερα, τότε οι ιστορικές αναδρομές καταλήγουν ούτε λίγο ούτε πολύ στα χρόνια της μεγάλης έκρηξης του ηφαιστείου της Θήρας. Ακόμη, σύμφωνα με τον Έλληνα ηφαιστειολόγο Δ. Γαλανόπουλο, λίγο πριν από τη μεγάλη έκρηξη, η Θήρα είχε κυκλικές ζώνες γης που ενώνονταν μεταξύ τους με στενές διώρυγες. Εξ άλλου, το γεγονός ότι δεν βρέθηκε κανένα ζωντανό αποτύπωμα στις ανασκαφές του Ακρωτηρίου, μαρτυρά ότι οι κάτοικοι της Θήρας είχαν φροντίσει έγκαιρα να τραπούν σε φυγή, προς αναζήτηση νέας πατρίδας.

Το μυστήριο της χαμένης Ατλαντίδας ίσως είναι απλώς ένας μύθος, με αμέτρητα αναπάντητα ερωτήματα. Πιθανά να μην υπήρξε ποτέ αυτή η χώρα. Παρόλα αυτά, η θεωρία για την ηφαιστειακή καταστροφή της Σαντορίνης εξακολουθεί να βασίζεται σε πραγματικές πηγές που θυμίζουν τον «Πλατωνικό Λόγο».