Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΓΕΡΑΣΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΗΣ ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΝΙΚΟΜΑΧΟΣ Ο ΓΕΡΑΣΗΝΟΣ

Το  Αρχαίο Ελληνικό  θέατρο στην πόλη  Γέρασα  της  σημερινής  Ιορδανίας

Την  πόλη  ΓΕΡΑΣΑ  της  Κοίλης  Συρίας, στην σημερινή βόρειο Ιορδανία, την  ίδρυσε  ο  Μέγας  Αλέξανδρος  με  3.000  γερασμένους  (50άρηδες)  μακεδόνες  στρατιώτες,  γι’ αυτό 
πήρε  αυτό  το  όνομα.

      Πολύ  σημαντική  σημείωση:  Τα  Γέρασα  απέχουν  μόλις  50  χιλιόμετρα  από  το  χωριό  ΝΑΖΑΡΕΤ  πού  μεγάλωσε,  κατά  τας  "γραφάς",Ιώσηπου.....  ο  Ιησούς  Χριστός.  Μόλις  περάσεις  την  λίμνη  Γεννησαρίτιδα  =  θάλασσα  της  Γαλιλαίας,    (άλλη  μία  λίμνη  με  ελληνικό  όνομα),  τα  Γέρασα  είναι  πολύ  κοντά.

   Ελληνικό ψηφιδωτό από τα Γέρασα της Ιορδανίας (Μουσείο της Περγάμου, Βερολίνο)

Η Γέρασα ήταν μια σπουδαία αρχαία ελληνική πόλη στην Δεκάπολη της Κοίλης Συρίας. Έκειτο μεταξύ της Πέλλας και της Φιλαδέλφειας. Ήταν κτισμένη στις όχθες του ποταμού Χρυσορρόα (σημ. Barada).

Ο πλούτος της πόλεως έμεινε στην ιστορία, ώστε να ονομάζεται «Πομπηία της Μέσης Ανατολής». Ο ιστορικός των Ελληνιστικών χρόνων Πολύβιος παρομοιάζει με στρατόπεδο (δύο κύριες λεωφόροι που την χώριζαν σε σχήμα σταυρού, σε τετράγωνα, τερμάτιζαν σε πύλες. Η Αγορά βρισκόταν στην μια πλευρά του κυρίου δρόμου, αλλά ποτέ πάνω σε αυτόν. Στις πλευρές της είχε στοές και άλλα δημόσια κτήρια. Η τέταρτη πλευρά της ήταν ανοικτή στον κύριο δρόμο. Οι δρόμοι είχαν ωραία πλακόστρωση κι αυστηρά πρόστιμα επιβάλλονταν για την ρύπανσή τους). Πράγματι η Γέρασα είχε δύο κάθετους, προς την κεντρική λεωφόρο δρόμους, οι οποίοι χώριζαν την πόλη σε 6 μεγάλα οικοδομικά τετράγωνα. Η κεντρική λεωφόρος φέρει διπλή επιβλητική κορινθιακή κιονοστοιχία και ωραίο πλακόστρωτο που ακόμη σώζεται σε καλή κατάσταση.

    Αρχαίες ελληνικές επιγραφές από την πόλη, αλλά και φιλολογικές μαρτυρίες τόσο του Ιαμβλίχου, όσο και του Μεγάλου Ετυμολογικού, συνδέουν την ίδρυση των Γεράσων με τον Μεγάλο Αλέξανδρο,  ή τον στρατηγό του Περδίκκα που εγκατέστησαν εκεί γερασμένους Μακεδόνες στρατιώτες. Το γεγονός αυτό θα έλαβε χώρα κατά την άνοιξη του 331 π.Χ., όταν ο Μέγας Αλέξανδρος έφυγε από την Αίγυπτο, διέτριψε στην Συρία και μετά κατευθύνθηκε για την Μεσοποταμία.

ΟΙ  ΕΒΡΑΙΟΙ  ΕΚΑΨΑΝ  ΖΩΝΤΑΝΟ  ΤΟΝ  ΜΑΚΕΔΟΝΑ  ΣΤΡΑΤΗΓΟ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ

      Το γεγονός αυτό συνδέεται  ΜΕ  ΤΗΝ  ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ  ΤΩΝ  ΕΒΡΑΙΩΝ  ΣΑΜΑΡΕΙΤΩΝ,  ΠΟΥ  ΕΚΑΨΑΝ  ΖΩΝΤΑΝΟ  ΤΟΝ  ΜΑΚΕΔΟΝΑ  ΣΤΡΑΤΗΓΟ  ΑΝΔΡΟΜΑΧΟ και ο Έλληνας βασιλιάς τους τιμώρησε ξανακτίζοντας την Σαμάρεια ως ελληνική πόλη.

      Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η περιοχή περιήλθε στον Πτολεμαϊκό έλεγχο και με την μάχη του Πανείου (198 π.α.χ.χ. στους Σελευκίδες. Κατά την συνήθεια των Ελλήνων ηγεμόνων της Συρίας, η Γέρασα μετονομάστηκε στο εξής σε Αντιόχεια η επί Χρυσορρόη ποταμώ. Πιθανόν να την ξαναέκτισε ή ο Αντίοχος Γ’ ο Μέγας μετά την μάχη του Πανείου, ή ο Αντίοχος Δ’ Επιφανής που προήλασε ως την Αίγυπτο.

Ο  ΝΙΚΟΜΑΧΟΣ  Ο  ΓΕΡΑΣΗΝΟΣ,  ΕΝΑΣ  ΑΠΟ  ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ  ΕΛΛΗΝΕΣ  ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥΣ. 

ΚΑΝΕΝΑΣ  ΕΛΛΗΝΑΣ  ΔΕΝ  ΤΟΝ  ΞΕΡΕΙ.

    Στα  Γέρασα  γεννήθηκε  ένας  από  τους  μεγαλύτερους  ΕΛΛΗΝΕΣ  μαθηματικούς,  Ο  ΝΙΚΟΜΑΧΟΣ  Ο  ΓΕΡΑΣΗΝΟΣ.

  Κανένας  στην  Ελλάδα  δεν  τον  ξέρει,  ούτε  καν  οι  μαθηματικοί.  Ανέφερα  στον  Παλαιστίνιο  ξεναγό  μας  (πού  είχε  σπουδάσει  στην  Ελλάδα)  τον  Έλληνα  μαθηματικό  Νικόμαχο  τον  Γερασηνό.  Δεν  τον  γνώριζε.  Μας  είπε  ότι  υπάρχει  σχέδιο  να  ιδρυθεί  Πανεπιστήμιο  στα  Γέρασα.

Του  πρότεινα  (Ζ.Π), να  το ονομάσουν  ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΟ  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ  ΓΕΡΑΣΩΝ.

• Ο γνωστός  εβραίος  αστρονόμος  Καρλ  Σαγκάν  ή  Καγκάν  ψάχνοντας  να  βρει  παλιούς  εβραίους  μαθηματικούς  για  να  προλογίζει  τα  βιβλία  του  έπεσε  πάνω  στον  Νικόμαχο  από  τα  Γέρασα.  Δεν  ήταν  όμως  εβραίος  αλλά  Έλληνας  ο  Νικόμαχος.  Τι  στο  διάβολο  είπε:  δίπλα  στην  Ιερουσαλήμ  (=Ιερά  Σόλυμα;)  είναι  τα  Γέρασα,  δικός  μας  είναι.  Έτσι  στο  διάσημο  μυθιστόρημά  του  "ΕΠΑΦΗ",  που  το  εβραϊκό  Χόλυγουντ  βιάστηκε  να  το  γυρίσει  ταινία,  στο  τελευταίο,  24ο  κεφάλαιο,  το  προλογίζει  με  διάσημη,  αλλά  άγνωστη  στους  νεοέλληνες  φράση  του  Νικόμαχου:        
• " Το σύμπαν φαίνεται  να  έχει  ρυθμιστεί  και  τακτοποιηθεί  με  βάση  τους  αριθμούς,  από  την  προμελέτη  και  τον  νου  του  δημιουργού  των  πάντων.  Το  πρότυπο  ήταν  σταθερό,  σαν  προκαταρκτικό  σχέδιο,  από  την  κυριαρχία  αριθμών  πού  προϋπήρχαν  στον  νου  του  κοσμοπλάστη  Θεού".
• ΝΙΚΟΜΑΧΟΣ ΤΗΣ  ΓΕΡΑΣΑ,  Βιβλίο "Αριθμητική"  Ι,  6    (Περί  το  100  μ.α.χ.χ)

Ένας από τους τελευταίους αξιόλογους του ύστερου πυθαγορισμού, φιλόσοφος αλλά κυρίως σπουδαίος μαθηματικός, ήταν  ο Νικόμαχος ο Γερασηνός (60-120 μ.α.χ.χ Γέρασα).

Συνέγραψε και το "Εγχειρίδιον Αρμονικής", στο οποίο υποστήριξε ότι υπάρχει αναλογία μεταξύ αριθμών και μουσικών φθόγγων και μάλιστα, ότι οι ιδιότητες των μουσικών φθόγγων ρυθμίζονται κατά κάποιο τρόπο από αριθμούς. Σε κάποιο άλλο σημείο αναφέρει ότι η ταχύτητα με την οποία δονείται ο αέρας καθώς επίσης και το μέγεθος της ηχητικής πηγής συνεισφέρουν στην παραγωγή του ήχου και μπορούμε με κάποιο τρόπο να τον μετρήσουμε.Αποτέλεσε έναν από τους πρώτους Αλεξανδρινούς μαθηματικούς της ρωμαϊκής περιόδου. Το έργο του "Αριθμητική Εισαγωγή" είναι η πληρέστερη έκθεση που έχει διασωθεί για την πυθαγόρεια αριθμητική. Τα θέματα ενός μεγάλου τμήματος του βιβλίου είναι ίδια μ' εκείνα πού έχει συμπεριλάβει ο Ευκλείδης στα αριθμητικά βιβλία των Στοιχείων του. Ο Ευκλείδης παρίστανε τους αριθμούς με ευθύγραμμα τμήματα, ενώ ο Νικόμαχος χρησιμοποιούσε αριθμητικό συμβολισμό και, όταν αναφερόταν σε ακαθόριστους αριθμούς, τότε εκφραζόταν στην τρέχουσα γλώσσα. Η πραγματεία του Νικόμαχου για τους πολύγωνους και τους πυραμιδικούς αριθμούς άσκησε επίδραση στη μεσαιωνική αριθμητική. Έγινε γνωστή στη Δύση ιδιαίτερα από τον Βοήθιο (Boethius).

Ο Νικόμαχος ο Γερασηνός στο βιβλίο του  με τον τίτλο "Αρμονικής Εγχειρίδιον" (ή Αρμονικόν Εγχειρίδιον), εκθέτει και διασαφηνίζει τις πυθαγόρειες αρχές πάνω στη μουσική.
Γράφω τα περιεχόμενα κεφάλαια, για να πάρετε μια ιδέα:
- Ότι το βιβλίο εγχειρίδιον εστίν υπόμνημα της αρμονικής στοιχειώσεως.
- Περί των δύο της φωνής ειδών, του τε διαστηματικού και του συνεχούς, και περί τόπων αυτών.
- Ότι η πρώτη εν αισθητοίς μουσική περί τους πλανήτας θεωρείται, κατά μίμησιν δε εκείνης η παρ' ημίν.
- Ότι κατά αριθμόν οικονομείται τα εν τοις φθόγγοις.
- Ότι τη επταχόρδω λύρα την ογδόην Πυθαγόρας προσθείς την διά πασών συνεστήσατο αρμονίαν.
- Πώς οι αριθμητικοί των φθόγγων λόγοι ευρέθησαν.
- Περί της κατά το διάτονον γένος διαιρέσεως του διά πασών.
- Εξήγησις των εν Τιμαίω αρμονικώς ειρημένων.
- Μαρτυρία των ειρημένων από του Φιλολάου.
- Περί της διά των αριθμητικών λόγων αρμόσεως των φθόγγων.
- Περί του δις διά πασών κατά το διάτονον γένος.
- Περί της κατά τα τρία γένη των φθόγγων προβάσεως και διαιρέσεως.-